اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) نهم تیرماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ابتدا بیان کرد: در این چند هفته شاهد تحولات سریع و تلخی بودیم. سرزمینمان ایران در معرض تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا قرار گرفت ولی انسجام ملی ایرانیان و وحدت نظر و عمل در دفاع مقدس از سرزمین‌شان صفحه های بسیار پرافتخاری را در تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین رقم زد.
وی گفت: در این چند روز جمعی از شریف‌ترین و پاک‌ترین فرزندان ایران را به خاک وطن سپردیم. به همه سرداران و شخصیت‌های نظامی و اساتید دانشگاهی، نخبگان علمی، تمام هموطنانی که در جریان دو هفته تجاوز رژیم صهیونیستی جانشان را از دست دادند و شهید راه وطن شدند ادای احترام کرده و درود می‌فرستیم و تردید نداریم این دفاع عزتمندانه از کشور مبنایی برای عزت و اقتدار روزافزون ایران اسلامی خواهد شد.
وی ضمن تسلیت ایام سوگواری اباعبدالله الحسین بیان کرد: حادثه عاشورا همیشه برای ما برای دفاع عزتمندانه از حریم ایران و انسان الهام بخش بوده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: هفته گذشته مصادف با مناسبتی بود که همیشه به خاطر می‌سپاریم و آن استفاده از تسلیحات شیمیایی در هفتم تیرا ۱۳۶۶ توسط رژیم بعث عراق علیه هموطنان در سردشت که این آخرین مورد استفاده از این تسلیحات توسط عراق نبود.
بقائی افزود: آنچه محرز است توسعه و تجهیز تسلیحات شیمیایی عراق توسط برخی کشورهای غربی به ویژه آلمان انجام شد و این مطالبه ملی ایرانیان برای چند نسل بوده و در آینده هم باقی خواهد ماند تا زمانی که حقیقت مشخص و عدالت در قبال کسانی که در این خصوص نقش داشتند، اجرا شود. دو سال پیش پیشنهادی را برای تشکیل سازوکار حقیقت یاب برای مشخص شدن ابعاد حمایت آلمان از برنامه تسلیحات شیمیایی عراق مطرح کردیم و کماکان پیگیر هستیم.
وی گفت: آلمان‌ها گفتند به این مسئله در نظام قضایی پرداختند و احکامی صادر شده و باید اسناد این احکام را در اختیار ما قرار دهند.
اقدامات غیرقانونی و مواضع سیاسی گروسی و مصوبه مجلس
این دیپلمات ارشد ایرانی در ادامه و در پاسخ به سؤالی درباره اقدامات غیرقانونی و مواضع سیاسی رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مصوبه مجلس شورای اسلامی و اینکه وزارت خارجه در راستای احقاق حقوق مردم در این زمینه چه اقداماتی را صورت داده است؟ گفت: آژانس یک نهاد بین‌المللی است و وظایف روشنی دارد و وظایف و ماموریت‌های مدیرکل هم روشن است. آنچه همواره مطالبه کرده‌ایم این است که مدیرکل در چارچوب وظایف و مسئولیت‌های فنی خود عمل و از تحت تاثیر قرار گرفتن و اعمال نفوذ برخی از اعضای شورای حکام و آژانس پرهیز کند. رویکرد سیاسی آمریکا و سه کشور اروپایی و برخی دیگر از کشورها درباره موضوع هسته‌ای ایران امر غیرقابل کتمانی است. در این دو دهه کاملا روشن شده است.
بقائی عنوان کرد: انتظار ما این بوده مدیرکل به دور از مباحث سیاسی وظایفش را انجام دهد. سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: گزارش آژانس یکی از بهانه‌ها برای تجاوز اسرائیل و آمریکا بود.
وی گفت: موضوع را در مراجع ذیربط مطرح و پیگیر هستیم. در خصوص عملکرد آژانس و قطعنامه شورای حکام نباید ما را غافل کند از موضوع محوری یعنی اقدام تجاوزکارانه آمریکا و رژیم صهیونیستی.
بقائی بیان کرد: آنچه رخ داد یک عمل تجاوز با تمام مختصاتش بود و الان مطالبه اصلی ما از نهادهای بین‌المللی و سازمان ملل این است که متجاوز روشن است و شورای امنیت بر این امر صحه بگذارد و اقدامات لازم را برای پاسخگو کردن رژیم انجام دهد.
واکنش به اظهارات گستاخانه صدراعظم آلمان
خبرنگار فارس با اشاره به اظهارات گستاخانه صدراعظم آلمان و سفر وزیر کشور آلمان به سرزمین‌های اشغالی که مدعی شده ایران علیه رژیم صهیونیستی اعلام جنگ کرده و حملات ایران به تل آویو را تروریستی خوانده است و بر حمایت از این رژیم تأکید کرده و نابودی برنامه هسته‌ای ایران را حق اسرائیل خوانده و همچنین اظهارات مقامات فرانسوی در این خصوص، موضع سخنگوی وزارت امور خارجه را جویا شد که وی پاسخ داد: موضعی که از سوی آلمان و فرانسه در رابطه با تجاوز رژیم صهیونیستی علیه ایران اتخاذ شد، قطعا قابل قبول نیست به ویژه مواضعی که توسط مقامات آلمانی در این چند روز مطرح شد، شرم تاریخی و ابدی برای آلمان ایجاد خواهد کرد.
وی افزود: اینکه تجاوز آشکار را به عنوان یک کار کثیف جلوه کنند همه کسانی که با ادبیات آلمان و عملکرد هیتلر و آلمان نازی آشنا هستند می‌دانند این کلمه به چه معناست هیچ وقت تصور نمی‌کردم صدراعظم آلمان از همان ادبیاتی استفاده کند که برای توجیه اقدامات نژادپرستانه هیلتر استفاده شد و مردم با فرهنگ آلمان و جهان از مقامات آلمانی باید مطالبه کنند که چگونه برای توجیه اقدامات یک رژیم نسل کش، آپارتاید و رسما اقدام تجاوزکارانه‌ای را علیه یک کشور صورت داده استفاده می‌کنند.
بقائی ادامه داد: برای ایرانیان به نوعی نمک روی زخم پاشیدن است که کار کثیف دیگری است که ماموریت آن را به صدام دادند و استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه ملت ایران بود.
وی گفت: این مواضع به هیچ عنوان قابل قبول نیست و محکوم است و نشانگر این است که برخی از کشورهای اثرگذار اروپایی و از جمله آلمان اعتبار و جایگاه اتحادیه اروپا را به گروگان گرفته‌اند و باعث خدشه دار شدن نقش این کشورها و اتحادیه اروپا در تحولات بین‌المللی می‌شوند.
استفاده از حریم جمهوری آذربایجان توسط رژیم صهیونیستی
خبرنگاری درباره مباحث مطرح شده مبنی بر استفاده از حریم جمهوری آذربایجان توسط رژیم صهیونیستی در تجاوز به ایران سؤال کرد که بقائی پاسخ داد: درباره سوءاستفاده رژیم صهیونیستی از قلمرو سایر کشورها خبرهایی منتشر شده و این اطلاعات و گمانه زنی‌ها را با کشورهای مربوطه در میان گذاشته‌ایم.
وی افزود: کشورهای همسایه حتما به وظایف و تعهداتشان هم در چارچوب سیاست حسن همجواری و حفظ حقوق بین‌الملل آگاه هستند که هیچ کشوری مجاز نیست قلمرو خود را برای اقدامات ایذایی در اختیار دیگران بگذارد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: این کشورها به ما اطلاع دادند که به این رژیم اجازه استفاده از قلمروی خود را نخواهند داد. مواردی که گزارش‌هایی بوده با این کشورها در میان گذاشته‌ایم و توضیحات آنها را شنیده‌ایم و همه مواردی که مطرح کرده‌ایم کشورهای مربوطه به صورت صریح و قاطع رد کرده‌اند و به ما گفته‌اند چنین اجازه‌ای نه داده شده و نه در آینده داده خواهد شد.
بقائی بیان کرد: نیروهای مسلح و مراجع امنیتی و نظامی ما هر موردی باشد رصد و مستندسازی می‌کنند و ما به عنوان وزارت خارجه پیگیری می‌کنیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی گفت: استفاده از برخی مفاهیم و واژه‌ها و عبارات در بند سازمان همکاری اسلامی مورد تأیید ما نیست. استفاده از این عبارات که می‌تواند القاکننده ادعاهای ارضی و تمایلاتی نسبت به تغییرات ژئوپلتیک باشد سازنده نیست و اینها را نباید مبنای سیاست‌های عملی کشورها در آن منطقه بدانیم.
بقائی همچنین گفت که درباره دور بعدی مذاکرات ایران و سه کشور اروپایی که دور نخست آن در استانبول برگزار شد، هنوز تصمیمی اتخاذ نشده است.
تعلیق همکاری با آژانس برای دولت لازم الاجراست
وی درباره قانون مصوب مجلس در خصوص تعلیق همکاری با آژانس گفت: این قانون برای دولت لازم الاجراست و بازتاب نگرانی و عصبانیت افکار عمومی ایران نسبت به اتفاقاتی که در این دو هفته حادث شد به ویژه عدم واکنش آژانس در محکومیت حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران و ترور تعدادی از اساتید و نخبگان ایرانی که با برچسب دانشمند هسته‌ای ترور و به شهادت رساندن آنها را توجیه کردند.
بقائی بیان کرد: در شرایط فعلی این سؤالی است که باید از مدیرکل پرسید چون اصرار دارد همکاری‌ها به صورت متعارف و عادی ادامه یابد. از ایشان باید پرسید در شرایطی که تأسیسات هسته‌ای ایران مورد تعرض قرار گرفته ایمنی و امنیت بازرسان آژانس را تامین کنیم. نمی‌توان انتظار داشت کشوری عضو ان پی تی باشد و تعهداتش را بپذیرد ولی در قبال تعدی و تجاوز به تاسیساتش آژانس در قبال آن سکوت کند و با برخی واکنش‌ها این عمل را توجیه کند.
وی گفت: نیازمند این است که آژانس در رویکردهایش نسبت به نحوه و موضوع همکاری با ایران تجدیدنظر کند.
مصاحبه‌های الان گروسی توجیه کننده این تجاوز است
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره رویکرد آژانس در رابطه با حمله آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات هسته‌ای صلح آمیز ایران و رویکرد آژانس در قبال مباحث اوکراین بیان کرد: این سوال را آژانس باید پاسخگو باشد. برخورد دوگانه یکی از بدترین رویکردها و یکی از پر آسیب‌ترین سیاست‌ها در قبال هنجارهای بین‌المللی و نهادهای بین‌المللی که مسئولیت مشخصی در خصوص صلح و امنیت بین‌المللی دارند.
بقائی ادامه داد: آژانس قصور پرتبعاتی را مرتکب شد. اولا با ارائه گزارش بهانه‌ای را برای قطعنامه سه کشور اروپایی و آمریکا فراهم کرد و دوم در قبال اقدام علیه تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران موضع شایسته‌ای را اتخاذ نکرد.
وی گفت: مصاحبه‌های الان گروسی توجیه کننده این تجاوز است. ایشان باید در نظر بگیرد حمله به این تأسیسات علاوه بر اینکه ضربه مهلکی به رژیم منع اشاعه بود، خطرات بسیار زیادی از حیث ایمنی محیط زیستی، تشعشعات هسته‌ای و آسیب رساندن به افراد ایجاد کرده است.
بقائی افزود: انتظار می‌رود در کنار نگرانی‌های ایشان نسبت به ادامه همکاری با ایران مطرح می‌کند در خصوص تبعات اقدامات غیرقانونی آمریکا و اسرائیل و غیرقانونی بودن این اقدامات مواضع خود را صریحا اعلام کند.
وی در پاسخ به سؤالی گفت: تغییر نام خیابان خالد اسلامبولی به شهید نصرالله مصوبه شهر تهران بوده است و سه چهار هفته قبل تصمیم آن اعلام شد و اصل موضوع تغییر نام خیابان به دو دهه قبل برمی‌گردد و این موضوع در دستورکار شورای شهر تهران در ادوار مختلف بوده است.
بقائی گفت: روابط ایران و مصر علی‌رغم اینکه رابطه دیپلماتیک به آن شکل ندارد رابطه رو به رشدی است و در این دو سال تماس‌های مستمر با مصر داشتیم و در دو سه هفته اخیر نتیجه آن را شاهد بودیم. روندی که در این دو سال در چارچوب ارتقای روابط ایران با همسایگان و منطقه شروع شد و به صورت مسمتمر ادامه یافت به احیا و برقراری رابطه دیپلماتیک با مصر منجر شود.
وی درباره مواضع ترامپ در خصوص رفع تحریمها گفت: خیر، صبح می‌شنوید فلان اقدام قرار است صورت بگیرد و بعدازظهر بسته تحریمی جدید وضع می‌کنند. نوسانات و تغییرات در مواضع به هیچ عنوان قابل اتکا و تکیه نیست. بیشتر باید آنها را در چارچوب بازی‌های روانی و رسانه‌ای نگریست تا یک بیان جدی برای گفت‌وگو یا حل مسئله. فراموش نکنیم ما در اوج یک روند دیپلماتیک و در حالی که قرار بود دو روز بعد دور ششم مذاکرات را داشته باشیم رژیم صهیونیستی با همکاری و هماهنگی آمریکا تجاوز نظامی را علیه ایران صورت داد.
درباره آتش‌بس موقت با رژیم صهیونیستی
بقائی درباره آتش‌بس موقت اظهار داشت: رژیم صهیونیستی در بامداد ۲۳ خرداد بدون هیچ بهانه قبلی و دلیلی تجاوز نظامی را علیه ایران شروع کرد. نیروهای مسلح ما با تمام قوا به میدان آمده و از ایران دفاع کردند و دشمن را به این نتیجه رساند که ادامه این تجاوز تامین کننده منافع و اهدافشان نیست.
وی افزود: در ادامه این روند آنچه که تضمین کننده عدم ماجراجویی جدید از سوی رژیم است اولا آمادگی نیروهای مسلح مقتدر ماست که در دو هفته اخیر هم نشان دادند آماده دفاع از کیان ایران هستند و این مهمترین ابزار برای پیشگیری از تکرار ماجراجویی رژیم و دیگران است. در کنار این آمادگی دفاع دستگاه دیپلماسی وظایفش را با جدیت پیگیری می‌کند. از همان ساعات اولیه تجاوز دستگاه دیپلماسی وظایف خود را شروع و با جدیت ادامه می‌دهیم.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: ما به وظایف خود با جدیت ادامه خواهیم داد.
واکنش به هشدار اسرائیل برای ترور عراقچی
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره هشدار این رژیم برای ترور عراقچی اظهار داشت: قانون شکنی و نقض فاحش هنجارهای بین‌المللی، منشور ملل، حقوق بین‌الملل قطعا دامن گیر همه کشورها خواهد شد. انتظار می‌رود جامعه جهانی، سازمان ملل و ... در قبال جنایاتی که در منطقه ما، غزه، لبنان، سوریه و ... موضع جدی اتخاذ کند. عادی سازی جنایت زمینه ساز تکرار جنایات و ادامه قانون شکنی است. قطعا به یک نقطه، مکان و یک کشور محدود نخواهد شد.
وی در پاسخ به سؤال دیگری بیان کردک وزارت علوم به عنوان متولی مباحث علمی و دانشگاهی کشور موارد تعرض این رژیم علیه دانشگاه‌ها و اساتید و نخبگان علمی را مستندسازی کرده است. طی دو سه مکاتبه موارد را به یونسکو منعکس کرده است و براساس مسئولیت‌ها و قواعد مربوطه در یونسکو خواستار اقدام لازم از سوی این نهاد شده‌ایم. موضوع در دست پیگیری است هم نمایندگی ما در یونسکو، وزارت علوم و کمیته یونسکو در این خصوص در حال فعالیت هستند.
مواضع سوئیس در قبال تجاوزات به ایران
سخنگوی وزارت خارجه درباره مواضع سوئیس در قبال تجاوزات به ایران و همچنین در خصوص اوضاع جاری در غزه و ... گفت: رابطه دوجانبه خوبی با این کشور داریم. همزمان حافظ منافع آمریکا در تهران است و کانال ارتباطی بین ایران و آمریکاست.
وی افزود: سوئیس همزمان متولی و امین کنوانسیون‌های حقوق بشردوستانه مشخصا معاهدات مربوط به حمایت از غیرنظامیان در جریان جنگ است.
بقائی ادامه داد: این کشور همینطور میزبان مجموعه‌ای از سازمان‌های بین‌المللی صلاحیت دار در حوزه حقوق بشر و حقوق بشردوستانه است و انتظار طبیعی جامعه بین‌المللی این است که سوئیس نقش جدی و روشنی در رابطه با نقض‌های فاحش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در منطقه ما ایفا کند. ۲۴ ساعت گذشته نزدیک به ۹۰ نفر انسان بیگناه در غزه به شهادت رسیده‌اند. بررسی‌های ما نشان می‌دهد سوئیس در این خصوص خیلی فعال نبوده است و خصوصا در مورد پیگیری موارد نقض حقوق بشردوستانه موفق نبوده است.
این آمار تکان دهنده است
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسشی درباره همزمان با تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران ۸۷۰ فلسطینی در غزه قتل عام شدند، گفت: شرم، جامعه جهانی نتوانست به وظایفش در رابطه با مردم فلسطین عمل کند. ما الان با عدد و رقم مواجهیم. هر عدد یعنی یک انسان و یک داستان زندگی و یک بیگناه که ظالمانه در غزه و کرانه باختری جانش را از دست می‌دهد.
وی بیان کرد: این آمار تکان دهنده است که ظرف ۱۲ روز نزدیک به ۹۰۰ نفر انسان بیگناه در غزه به شهادت رسیده باشد. همزمان با گرسنگی و تشنگی و بی دارویی دست و پنجه نرم می‌کنند. جامعه جهانی متمرکز بر تجاوز اسرائیل علیه ایران بود. بار مسئولیت کشورهای حامی این رژیم و توجیه گران آن سنگین تر می‌شود. اگر حمایت آمریکا و اروپا از این رژیم نبود این رژیم نمی‌توانست با خیال راحت به جنایاتش ادامه دهد.
بقائی به حضور وزیر کشور آلمان در سرزمین‌های اشغالی اشاره کرد و افزود: تک تک این رفتارها و گفتارها نشانه همدستی این کشورها با رژیم صهیونیستی در ارتکاب این جنایات است.
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره اخبار مطرح شده در خصوص مذاکرات ایران و آمریکا و اینکه ایران چه شروط دیگری برای ادامه مذاکرات با آمریکا دارد؟ گفت: چیزی بیشتر از آنچه تخت روانچی اعلام کرد در این مقطع زمانی ندارم که اضافه کنم.
نقش فرانسه در رهگیری پهپادهای ایرانی
وی درباره نقش فرانسه در رهگیری پهپادهای ایرانی عنوان کرد: اعتراف فرانسوی‌ها در ممانعت از حق دفاع مشروع ایران پذیرش مسئولیت دولت فرانسه به عنوان یکی از طرف‌هایی است که در این تجاوز و جنگ تحمیلی نقش داشته است. دولت فرانسه باید پاسخگو باشد چون قبلا رسما گفته بودند ما هیچ نقشی در تجاوز رژیم صهیونیستی نداشتیم و از سوی دیگر نشانگر بزرگی ملت ایران و نیروهای مسلح است که یک تنه در مقابل تجاوزی که از سوی چند کشور دیگر حمایت می‌شد، ایستادگی کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اظهارات وزیر خارجه فرانسه درباره بازگشت تحریمها در صورت عدم حضور ایران به میز مذاکره گفت: سوءاستفاده به یک ابزاری که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ به این کشورها داده شده امر تازه‌ای نیست و بارها این موضوع را مطرح کرده‌اند ولی فکر می‌کنم تا الان نشان داده‌ایم که به هیچ عنوان تسلیم زیاده خواهی و مواضع غیرمنطقی طرف‌های مقابل نخواهیم شد. مذاکره و گفت‌وگو با چنین رویکردی معنا نمی‌دهد و کشورهای اروپایی باید در نگاه خود در این خصوص تجدیدنظر کنند.
واکنش به بازداشت اتباع ایرانی در آمریکا
وی درباره بازداشت اتباع ایرانی در آمریکا گفت: بازداشت اتباع ایرانی به خاطر ملیتشان با معیارهای حقوق بشری در تضاد است از طریق دفتر حفاظت منافع در واشنگتن پیگیر هستیم و هیچ توجیه قانع کننده‌ای درباره دلیل بازداشت این افراد از سوی آمریکایی‌ها نشنیده‌ایم و معتقدیم اقدام نژادپرستانه است و از طریق بخش کنسولی و دفتر حفاظت منافع در واشنگتن پیگیر این موضوع هستیم.
وی در پاسخ به سؤالی گفت: برخی سفارتخانه‌ها تصمیم گرفتند فعالیت را کاهش داده یا تعطیل کنند و بعضا به کشورهای همسایه رفتند برخی در دو سه روز اخیر برگشتند و برخی اعلام کردند تصمیم دارند ظرف دو سه روز آینده فعالیتشان را از سر بگیرند. این موضوع با هماهنگی وزارت خارجه در حال انجام است و هر کار بتوانیم برای امنیت و ایمنی سفارتخانه‌های خارجی انجام خواهیم داد.
