ایران و روسیه؛ سدی در برابر کریدور زنگزور/ جاده ترامپ” در قفقاز؛ رؤیایی که با قدرت ایران و روسیه بر باد می‌رود

دکتر علیرضا تقوی نیا تحلیلگر مسائل سیاسی در گفتگو با افکار نیوز،در تحلیل تحولات قفقاز جنوبی و طرح‌های مرتبط با کریدور زنگزور ،گفت:قدرت بازدارندگی فزاینده جمهوری اسلامی ایران و درس‌های آموخته شده از اشتباهات گذشته، به‌ویژه در سیاست خارجی روسیه، نقشی کلیدی ایفا می‌کند. در گذشته، ایران با تکیه بر توان نظامی خود، مانع از حضور شرکت‌های نفتی آمریکا در دریای خزر شد، در حالی که روسیه به دلیل مشکلات داخلی، توانایی دخالت مؤثر را نداشت.

این تحلیلگر سیاسی در ادامه تاکید کرد: امروز، توانمندی‌های موشکی ایران، از جمله تولید ماهانه ۳۰۰ موشک پیشرفته، بازدارندگی قابل توجهی را ایجاد کرده است و این اقتدار، ایران را قادر می‌سازد تا از تغییر ژئوپلیتیک منطقه و حضور آمریکا و ناتو جلوگیری کند.

وی با بیان اینکه بحران قره‌باغ در سال ۲۰۲۰، نمایانگر اشتباهات استراتژیک روسیه بود،افزود: روسیه با وجود پیمان امنیتی با ارمنستان، در این بحران پشت این کشور را خالی کرد و این امر، ارمنستان را به سوی غرب سوق داد. هرگونه توافق یا حضور نظامی در منطقه باید در چارچوب منافع ملی ایران و با رعایت خطوط قرمز باشد، چرا که ایران با حساسیت بالا به احتمال پیوستن ارمنستان و آذربایجان به ناتو، نسبت به پیامدهای آن برای توازن قفقاز و مرزهای روسیه هشدار داده است.

تقوی نیا تاکید کرد:اشتباهات روسیه محدود به قفقاز نیست؛ تاریخ پس از شوروی مملو از تصمیمات پرمخاطره و خطاهای استراتژیک بوده است، از جمله در سوریه، لیبی و اوکراین،این تصمیمات، گاه ناشی از فریب خوردن از سوی غرب و گاه حاصل محاسبات نادرست بوده است. در مورد لیبی، عدم استفاده مؤثر روسیه از حق وتو، پشیمانی بعدی را به همراه داشت، با این حال، ورود به جنگ اوکراین را می‌توان اقدامی به موقع و درست در جهت دفاع از منافع ملی روسیه تلقی کرد.

وی با تاکید بر اینکه روایت تاریخی در خصوص دریای خزر نیز گویای مقاومت ایران در برابر توافقات ناعادلانه است،افزود: تا کنون هیچ کشور ساحلی توافق منصفانه‌ای برای تقسیم منابع امضا نکرده است و ایران بر لزوم توافق همگانی و احقاق سهم ۵۰ درصدی خود تأکید دارد، این موضع، نشان‌دهنده پایبندی جمهوری اسلامی به حفظ منافع ملی و جلوگیری از تضییع حقوق خود در عرصه بین‌المللی است.

این تحلیلگر سیاسی بابیان اینکه توجه به تحولات جاری و هشدارهای مقامات ایرانی، این نکته حیاتی است که ایران اجازه شکل‌گیری کریدور زنگه‌زور یا "جاده ترامپ" را نخواهد داد،یادآور شد:این نظام، با قدرت و اقتدار خود، مانع از آن خواهد شد که قدرت‌های کوچک منطقه‌ای بتوانند ژئوپلیتیک حساس قفقاز را تغییر دهند،در این میان، روسیه نیز با موضع‌گیری خود مبنی بر عدم پذیرش حضور کشورهای خارجی در منطقه، در کنار ایران قرار گرفته و اتحاد، مانعی جدی در برابر طرح‌های تغییردهنده موازنه منطقه خواهد بود.

در پایان تقوی نیا خاطرنشان کرد: این هم‌افزایی قدرت میان ایران و روسیه، تضمین‌کننده عدم تحقق طرح‌هایی است که منافع حیاتی و امنیت ملی هر دو کشور را به خطر می‌اندازد. موضع‌گیری قاطع ایران و همراهی روسیه، تصویری روشن از اراده مشترک برای حفظ ثبات و موازنه در قفقاز جنوبی ارائه می‌دهد.