ابلاغ آیین نامه اجرایی اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی

به گزارش افکارنیوز،وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک بنا به پیشنهاد وزارتخانه های دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و کشور و سازمان وظیفه عمومی نیروهای انتظامی و تایید ستاد کل نیروهای مسلح و به استناد ماده(۵۱) قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی –مصوب ۱۳۹۰ - آیین نامه اجرایی مواد(۴۴)،(۴۴) مکرر و(۴۵) قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب ۱۳۶۳ - و اصلاحات بعدی آن تصویب شد.

بر این اساس، مشمولانی که از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می باشند شامل؛ یگانه فرزند ذکور مراقب یا نگهدارنده پدر نیازمند مراقبت که قادر به اداره امور خود نباشد(نیازمندی پدر به مراقبت به دلیل کبر سن برابردستور العمل ابلاغی ستاد کل خواهد بود)، یگانه فرزند ذکور مراقب یا نگهدارنده مادر فاقد شوهر(افراد موضوع این بند تا سی ماه متوالی می‌توانند از معافیت کفالت موقت استفاده کنند ودر پایان مدت مذکور در صورت دارا بودن شرایط کفالت از معافیت دایم بهره‌مند خواهند شد.

بر این اساس، مبنای محاسبه معافیت موقت، تاریخ فوت همسر یا تاریخ ثبت طلاق می باشد)، تنها برادر تنی سرپرست خواهر فاقد پدر و همسر و فرزند ذکور غیر محجور(وجود برادر ناتنی مشمول یا مکفول مانع معافیت برادر ناتنی و چنانچه خواهر مشمول دارای فرزند پسر بالای ۱۸ سال باشد و به تشخیص شورای پزشکی مطابق آیین نامه مربوط قادر به نگهداری از مادر نباشد مشمول می‌تواند از معافیت استفاده کند)، تنها برادر سرپرست کبیر فاقد پدر و همسر و فرزند ذکور غیر محجور و فاقد شغل که به تشخیص شورای پزشکی نیازمند مراقبت باشد(چنانچه مکفول دارای فرزند ذکور بالای ۱۸ سال باشد و به تشخیص شواری پزشکی مطابق آیین نامه مربوط قادر به نگهداری از پدر نباشد مشمول می‌تواند از معافیت استفاده کند و وجود برادر ناتنی مشمول یا مکفول مانع از معافیت برادر تنی خواهد بود)، یگانه برادر سرپرست برادر کمتر از ۱۸ سال فاقد پدر(وجود برادر ناتنی مشمول یا مکفول مانع از معافیت برادر تنی خواهد بود)، یگانه نوه ذکور مراقب یا نگهدارنده جد فاقد فرزند(دختر و پسر)(نیازمندی پدربزرگ به مراقبت به لحاظ کبر سن برابر ضوابط ابلاغی ستاد کل خواهد بود)، یگانه نوه ذکور مراقب یا نگهدارنده جده فاقد شوهر و فرزند(دختر و پسر)، مشمولی که همسر وی فوت نموده و از او دارای فرزند صغیر می‌باشد چنانچه در زمان صدور رای از سوی هیئت های رسیدگی فاقد همسر باشد از معافیت برخوردار می‌گردد، مشمولی که همسر وی بعد از ازدواج بنا به تایید سازمان بهزیستی کشور معلول شده و بنا به تشخیص شورای پزشکی نیازمند مراقبت باشد، یکی از فرزندان ذکور سربازی که در حین خدمت فوت کرده و در صورت نداشتن فرزند ذکور، یکی از برادران وی(منظور از فوت حین خدمت موضوع این بند فوت در طول مدت خدمت سربازی است که به تایید نیروی مسلح مربوط رسیده باشد و فوت در زمان غیبت، فرار از خدمت، بر اثر خودکشی و یا بر اثر ارتکاب جرایم مانند نزاع مشمول مقررات این بند نمی باشد)، یکی از فرزندان ذکور مادران فاقد شوهر تحت پوشش کمیته ی امداد امام خمینی(ره) و یا سازمان بهزیستی کشور، مشمولانی که حداقل یک فرزند معلول مددجو داشته باشند، تنها پسر خانواده های مددجو که دارای سه فرزند اناثیا بیشتر باشند، مشمولانی که با بانوان معلول جسمی – حرکتی ازدواج می کنند تا مدت ۵ سال متوالی از معلولیت موقت استفاده نموده و پس از گذشت از استمرار ازدواج، از معافیت دائم برخوردار می‌گردد.

بر این اساس، چنانچه مشمول دارای پدر یا برادران بالای ۱۸ سال باشد که برابر مواد(۱۰۱۹) تا(۱۰۲۴) و ماده(۱۰۲۹) قانون مدنی حکم موت فرضی و یا غایب مفقودالاثر برای آنان از سوی مراجع صالح قضایی صادر شده باشد و یا دارای گواهی بنیاد شهید و امور ایثارگران بر اساس قانون اعتبار گوهی بنیاد شهید انقلاب اسلامی در خصوص صدور حکم موت فرضی غایبان مفقودالاثر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در محاکم صالح - مصوب۱۳۷۶ - باشند، به عنوان یگانه مراقب و یا یگانه سرپرست شناخته می شود.

چنانچه مشمول دارای پدر یا برادر بالای ۱۸ سال باشد که بر اساس احکام صادره از مراجع صالح قضایی به مجازات حبس بیش از ۱۰ سال محکوم گردیده باشد به مدت پنج سال از معافیت موقت استفاده نموده و پس از آن چنانچه حداقل سه سال تمام از مدت حبس باقی مانده باشد به عنوان یگانه مراقب و یا یگانه سرپرست محسوب می شود.

همچنین، وجود برادری که از معافیت تحصیلی برخوردار است مانع از معافیت کفالت موقت مشمولی که در شهر محل سکونت مکفول اقامت داشته و سرپرستی خانواده را بر عهده دارد نخواهد بود، مشروط بر آنکه برادر مشمول خارج از شهرستان محل سکونت مکفول به تحصیل اشتغال داشته باشد.

بر اساس این مصوبه، از دو یا چند برادر واجد شرایط اعزام به خدمت دوره ضرورت، در صورت اعزام یکی از برادران به خدمت، یکی از آنان که فاقد غیبت باشد می تواند تا اتمام خدمت برادر، از تعویق اعزام استفاده کند. حق تقدم با برادری است که سن او از دیگران کمتر است.

در معافیت‌های مقرر در ماده۴۴ و ماده۴۴ مکرر قانون، یک نفر نمی تواند سبب معافیت دو نفر مشمول شود مگر آنکه معافیت فرد معاف شده به دلایلی مانند فوت یا معلولیت منتفی شده باشد.

اعطای معافیت به فرزند معلولان اناثمانع از معافیت مشمولینی که برابر بند۴ ماده۴۴ مکرر قانون با معلولان موضوع این ماده ازدواج می کنند نیست.

معافیت موضوع بند(۱) ماده۴۴ مکرر قانون فقط برای یکی فرزند صادر می شود. در صورت فوت یا معلولیت فرد معاف شده این معافیت به فرزند دیگر خانواده اعطا نمی‌شود.

همچنین مشمولانی که از هر یک از معافیت های موقت مقرر در قانون بهره مند شده اند در صورت عدم استمرار شرایط تعیین شده، معافیت موقت صادره باطل و به وضعیت جدید آنان رسیدگی خواهد شد.

بر این اساس، در صورتی که در حین انجام خدمت دوره ضرورت، مشمول یا یکی از افراد تحت تکفل او ادعای کفالت کند فرماندهان و روسای مربوط مکلفند مراتب را ظرف یک هفته به حوزه وظیفه عمومی محل سکونت بستگان مشمول(مکفول) اعلام نمایند و حوزه رسیدگی کننده موظف است تقاضای مشمولین حین خدمت را ظرف ۴۵ روز و نتیجه را به یگان خدمتی آنان اعلام کند.

کارکنان وظیفه ای که در حین خدمت دوره ضرورت مرتکب فرار از خدمت گردیده و در حین فرار شرایط معافیت کفالت را احراز نمایند پس از معرفی به یگان خدمتی و رسیدگی توسط مراجع قضایی ذیصلاح چنانچه مدت فرار بیشتر از مدت خدمت باقیمانده باشد در شمول معافیت قرار نمی گیرند.

بر اساس این مصوبه، مشمولینی که احراز یگانه مراقب بودن آنان و یا نیازمندی بستگانشان به مراقبت منوط به تشخیص شورای پزشکی می باشد، توسط حوزه وظیفه عمومی رسیدگی کننده به شورای پزشکی معرفی و پس از اخذ نظریه شورا پرونده آنان حسب مورد در هیئت های رسیدگی مطرح خواهد شد و نظر شورا برای هیئت های یاد شده لازم الاجرا است.

بر این اساس، سازمان موظف است رسیدگی های اولیه را در خصوص درخواست معافیت مشمولان انجام و در صورت تکمیل مدارک پرونده های مربوط به معافیت کفالت مندرج در مواد(۴۴) و(۴۴) مکرر قانون را حسب مورد جهت طرح در هیئت رسیدگی، به هیئت مذکور ارجاع و در سایر موارد در صورت احراز شرایط راسا نسبت به صدور معافیت اقدام کند.

نحوه بکارگیری اعضای هیئت های رسیدگی، نحوه رسیدگی و صدور رای از سوی آنان برابر ضوابطی است که از سوی سازمان تعیین می شود.

بر این اساس، هیئت های رسیدگی با حضور اعضا تشکیل و رای اکثریت آنان معتبر می باشد، ولی چنانچه در موارد استثنا جلسه با حضور سه نفر از اعضا تشکیل گردد، اتفاق آرا ملاک عمل خواهد بود.

در صورت تشکیل جلسات هیئت با حضور چهار نفر از اعضا چنانچه نتیجه آرا مساوی باشد، موضوع به جلسه آتی موکول می شود و در صورت تساوی مجدد آرا به منزله عدم احراز معافیت کفالت(رای منفی) تلقی می شود.

همچنین اعضای هیئت رسیدگی بدوی مجاز به عضویت در هیئت رسیدگی تجدید نظر نخواهند بود.

بر اساس این مصوبه، مشمولانی که در مراحل رسیدگی به معافیت پزشکی قرار دارند، چنانچه قبل از صدور رای معافیت توسط شورای پزشکی، واجد شرایط سایر معافیت های مندرج در قانون شناخته می شوند، می توانند از معافیت های مورد نظر استفاده کنند.

همچنین، حضور بستگان مشمول(مکفول) در هیئت های رسیدگی، در مواردی که اکثریت اعضای هیئت حضور آنان را ضروری تشخیص دهند، الزامی است.

در صورتی که حضور مکفول در هیئت به دلایل موحهی مانند بیماری و یا زندانی بودن، امکان پذیر نباشد، پس از رویت وی توسط نماینده وظیفه عمومی عضو هیئت رسیدگی و یا کلانتری محل و تایید موضوع از سوی مراکز ذیصلاح درمانی مانند بیمارستان و یا رماجع قضایی، رسیدگی بلامانع است.

بر این اساس، چنانچه مشمولین یا کسانی که به واسطه آنان معافیت به مشمول تعلق می گیرد، در خارج از کشور اقامت داشته باشند موظفند به نمایندگی سیاسی یا کنسولی دولت جمهوری اسلامی ایران و در صورت نبودن نمایندگی سیاسی در محل اقامت به نزدیکترین نمایندگی سیاسی مراجعه و تقاضای خود را ارائه کنند و نمایندگی موظف است متناسب با تقاضای مشمولین یا بستگان ذینفع، در صورتی که مشمول در خارج و بستگان ذینفع در داخل کشور حضور داشته باشند برگ تقاضای مشمول را که نوع معافیت درخواستی در آن قید گردیده، تایید و به وزارت امور خارجه ارسال تا برای رسیدگی به سازمان ارائه گردد و چنانچه مشمول در داخل و بستگان ذینفع در خارج از کشور حضور داشته باشند، پس از رویت بستگان ذینفع، مدارک مورد نظر را متناسب با نوع معافیت تکمیل و پس از تایید به وزارت امور خارجه ارسال تا جهت رسیدگی به سازمان ارائه گردد و چنانچه مشمول و بستگان ذینفع در خارج از کشور سکونت داشته باشند پس از رویت افراد ذینفع، مدارک لازم را متناسب با نوع معافیت تکمیل و پس از تایید به وزارت امور خارجه ارسال تا جهت رسدیگی به سازمان ارائه گردد.

اعلام نظر در خصوص معلولیت، بیماری یا محجوریت بستگان مقیم خارج از کشور مشمول، با پزشک معتمد نمایندگی بوده و تایید نهایی آن با شورای پزشکی تهران بزرگ می باشد.

بر این اساس، مدارک لازم برای رسیدگی به تقاضای معافیت مشمولان متناسب با نوع شامل؛ استشهاد محضری امضا شده توسط سه نفر از بستگان سببی یا نسبی مشمول و در صورت عدم دسترسی به بستگان، سه نفر از معتمدین محل که به تایید کلانتری یا پاسگاه محل رسیده باشند، برگ اعلام تغییرات سجلی و گواهی فوت که توسط سازمان ثبت احوال کشور صادر شده باشد، حکم مفقودیت و یا حبس که توسط مراجع صالح قضایی صارد شده باشد، گواهی مددجویی صادره از سازمان بهزیستی کشور یا کمیته امداد امام خمینی(ره)، گواهی معلولیت صادره از سازمان بهزیستی کشور، گواهی فوت حین خدمت صادره از نیروهای مسلح در خصوص مدت حضور در جبهه، گواهی صادره از سازمان بسیج مستضعفین درخصوص سابقه فعالیت مشمولین در بسیج، گواهی صادره از بنیاد شهید و امور ایثارگران درخصوص شهادت، جاوید الاثری و آزادگی، گواهی صادره در مورد درصد جانبازی از سوی مراجع ذیصلاح و سایر مدارکی که بنا به تشخیص سازمان تعیین می گردد.

همچنین رسیدگی به تقاضای معافیت مشمولینی که به تحصیل اشتغال داشته و از معافیت تحصیلی استفاده می کنند، بلامانع است.

رسیدگی به تقاضای معافیت پزشکی مشمولان طبق آیین نامه مربوط خواهد بود.

بر اساس این مصوبه، اعطای معافیت به فرزند ایثارگر موضوع بند(۲) ماده(۴۵) قانون که قبلا فاقد فرزند ذکور بوده و بعد از استفاده یکی از برادران وی از معافیت مقرر در این بند صاحب فرزند شده، بلامانع است.

براساس این مصوبه، چنانچه درصد جانبازی یا مدت حضور در جبهه و یا مدت دوران اسارت ایثارگران موضوع بند(۳) ماده(۴۵) قانون در حد معافیت یک فرزند آنان برابر حد نصاب تعیین شده در ماده یاد شده نباشد، لیکن یک فرد همزمان از دو یا سه امتیاز مذکور برخوردار باشد، این امتیازات قابل جمع است و به ازای هر یک درصد جانبازی یا هر یک ماه حضور در جبهه و یا هر یک ماه اسارت یک امتیاز به وی تعلق می گیرد و در صورتی که جمع این امتیازات به عدد سی و بالاتر برسد، به ازای هر سی امتیاز یک فرزند آنان از معافیت موضوع این ماده استفاده خواهد کرد.

ایثارگرانی که فرزندان آنان برابر مصوبه مقام معظم فرماندهی کل قوا در سالهای گذشته و با مقررات زمان رسیدگی، از معافیت های مربوط به ایثارگران(جانبازان، آزادگان و رزمندگان) استفاده نموده اند، در صورت دارا بودن سوابق بیشتر از امتیازات استفاده شده می‌توانند برابر ماده(۴۵) قانون برای فرزند یا فرزندان دیگر خود تقاضای معافیت کنند.

همچنین فصل چهارم آیین نامه اجرایی قانون مدیریت خدمت وظیفه عمومی، موضوع تصویب نامه شماره ۳۱۹۴۰ مورخ ۱۵/۵ / ۱۳۶۴ و اصلاحات بعدی آن لغو می‌شود.

این مصوبه در تاریخ ۱۰/۵/۱۳۹۲ از سوی محمدرضا رحیمی برای اجرا ابلاغ شده است.