امنیت امروز ثمره کدام نگاه است؟

به گزارشافکارنیوز، وقوع چالش های گوناگون بعد از وقوع اتفاقات بزرگ که نظمی جدید را به وجود می آورند، امری طبیعی به نظر می رسد که می توان آنها را امواج حاصل از طوفان بوجود آمده در عرصه ی جهانی دانست. امواجی که با عظمت رویداد به وقوع پیوسته رابطه ایی مستقیم دارند.

انقلاب اسلامی ایران را شاید بتوان یکی از بزرگترین رویدادهای قرن اخیر دانست که توانست معادلات سنتی شرق و غرب را بر هم زده و جزیره ثبات بلوک غرب در منطقه غرب آسیا را به یکی از مهم ترین پایگاه های ضد تفکر لیبرالیستی و کمونیستی غرب و شرق تبدیل کند. انقلابی که ایران اسلامی را به یکی از تهدیدهای جدی پیش روی سلطه بلوک غرب و شرق تبدیل کرد و در فضای ملتهب جنگ سرد بین دو بلوک، باعثایجاد همگرایی بین این دو بلوک برای حفظ ثبات در منطقه حساس غرب آسیا شد.


مشکلاتی در پی هم

ایران که در دوران شاه مخلوع به عنوان ژاندارم منطقه با انواع تسلیحات آمریکایی تجهیز شده، در آغاز جنگ با شرایطی پیچیده مواجه شده بود. فرار اکثر فرماندهان ارتش و پاکسازی نیروهای مسلح از عناصر رژیم سابق و ایجاد آشفتگی در سازمان ارتش به همراه کمبود نیروی متخصص و آموزش دیده در رده های مختلف و یگان های رزمی در بعد نیروی انسانی و عدم توانایی بکار گیری تجهیزات و ادوات نظامی موجود به دلیل فرار مستشاران و متخصصین آمریکایی و عدم توانایی در ساخت قطعات مورد نیاز و کمبود نیروهای متخصص داخلی و دیگر مشکلات در بعد ادوات و تجهیزات باعثشده بود تا وضع کلی در سازمان نیروهای مسلح برای مواجه با بحرانی مانند جنگ در شرایط مطلوب قرار نداشته باشد.

از طرف دیگر اوضاع در داخل شرایط را سخت تر می کرد. وقوع درگیری های متعدد بین نیروهای انقلاب و احزاب و گروه های تجزیه طلب در چندین استان کشور، ایجاد ناامنی در استان های مرزی از جمله خوزستان، کردستان، سیستان و بلوچستان، ترور شخصیت های برجسته و افراد موثر در انقلاب اسلامی و در کنار این عوامل فشار احزاب و نیروهای کمونیستی و به اصطلاح چپ بر انحلال ارتش که تبدیل به شعار انها شده بود اوضاع را برای ایجاد یک نیروی دفاعی کارآمد روز به روز سخت تر می کرد. بعد از آنکه این عده بدنبال انحلال ارتش بودند، امام خمینی(ره) فرمود: ارتش باید بماند، ارتش با همه چیزش بماند. در این شرایط حساس، کودتای نافرجام نقاب و پیامدهای آن نیز سبب تضعیف جدی نیروی هوایی ارتش شده بود. این همه در حالی بود که بیشتر توان نیروهای بسیج مردمی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی صرف ایجاد امنیت در مناطق مختلف کشور می شد در حالیکه حتی این نیروها توسط دولت وقت تحت فشار بودند و در راستای تز جنگ کلاسیک دولت بنی صدر از رسیدن مهمات به آنان جلوگیری می شد.


تسلیح تا دندان

پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نه تنها زنگ خطر را برای شرق و غرب به صدا در آورد بلکه منافع حکام مستبد و دیکتاتورهای برخی کشورهای عربی را نیز به خطر انداخت. سابقه ی درگیری رژیم بعثعراق با شیعیان این کشور و تجربه ی محدود کردن و شکست انتفاضه های شیعیان و جنبش های شیعی عراق و سابقه ی بروز مناقشات بر سر مسائل مرزی بین ایران و عراق، این کشور را به گزینه ی مناسب و مورد توافق همه طرفهای منطقه ایی و فرامنطقه ایی برای محدود کردن ایران تبدیل کرد. در همین راستا پروژه ی تسلیح عراق با مشارکت کشورهای غربی و شرقی و برخی کشورهای عرب منطقه کلید خورد. در طول دوران جنگ تحمیلی ۲۵ کشور به حمایت مالی، لجستیکی، نظامی، سیاسی و… از رژیم بعثپرداختند.

عربستان با پرداخت ۲۵ میلیارد دلار و فروش روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت و کویت با ۱۹ میلیارد دلار و فروش روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نفت به نفع رژیم بعثجزو حامیان اصلی در بعد مالی بودند. بسیاری از کشورها نیز با تحویل نسل جدید از انواع جنگنده ها و بمب افکن های شکاری و شناسایی و پیشرفته ترین جنگ افزار های نیروی زمینی از قبیل تانک و نفربر و خودروهای زرهی و انواع موشک های دوربرد و کوتاه برد و برد متوسط و دیگر ادوات و تجهیزات، به تسلیح رژیم بعثپرداختند. در دیگر سو هواپیمای آواکس آمریکایی مستقر در عربستان روزانه آخرین تحرکات نیروهای نظامی ایران و استعداد نیروها و پراکندگی آنها را در اختیار ارتش بعثقرار می دادند.

از جمله ی این پشتیبانی وسیع لجستیکی و ادواتی می توان به نیروی هوایی عراق اشاره کرد که در زمان جنگ به مجموعه ایی کامل از بهترین هواپیماهای نظامی روز دنیا تبدیل شده بود که از آن جمله می توان به میراژ اف ۱، سوپراتاندارد فرانسوی(مجهز به موشک اگزوسه و بمب های لیزری)، هواپیماهای روسی میگ ۲۱،۲۳، ۲۵،۲۷، ۲۹، سوخو ۲۰،۲۵ و یو وی چینی و بالگردهای سوپرفلؤن شاره کرد. در این زمان وضع نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز اینچنین بود:


" گفتند: ببینید آقا! - یک کاغذی در آوردند. این کاغذ را من عیناً الان دارم توی یادداشت ها نگه داشته‌ام که خط آن برادران عزیز ما بود - هواپیماهای ما اینهاست؛ مثلاً اف ۵، اف ۴، نمیدانم سی ۱۳۰، چی، چی، انواع هواپیماهای نظامیِ ترابری و جنگی؛ هفت هشت ده نوع نوشته بودند. بعد نوشته بودند از این نوع هواپیما، مثلاً ما ده تا آماده‌ی به کار داریم که تا فلان روز آمادگی‌اش تمام میشود. اینها قطعه‌های زود تعویض دارند - در هواپیماها قطعه‌هائی هست که در هر بار پرواز یا دو بار پرواز باید عوض بشود - میگفتند ما این قطعه‌ها را نداریم.

بنابراین مثلاً تا ظرف پنج روز یا ده روز این نوع هواپیما پایان میپذیرد؛ دیگر کأنه نداریم. تا دوازده روز این نوعِ دیگر تمام میشود؛ تا چهارده پانزده روز، این نوع دیگر تمام میشود. بیشترینش سی ۱۳۰ بود. همین سی ۱۳۰ هائی که حالا هم هست که حدود سی روز یا سی و یک روز گفتند که برای اینها امکان پرواز وجود دارد. یعنی جمهوری اسلامی بعد از سی و یک روز، مطلقاً وسیله‌ی پرنده‌ی هوائی نظامی - چه نظامی جنگی، چه نظامی پشتیبانی و ترابری - دیگر نخواهد داشت؛ خلاص "!

نیروی زمینی ارتش بعثنیز با تانک ها ی تی ۷۲، تی ۵۴، تی ۵۵, تی ۶۲ از شوروی به طور کامل تجهیز شده بود. بمب های شیمیایی کارخانه های کشورهای اروپایی بویژه آلمان نیز در تسلیح قوای موشکی ارتش بعثنقش موثری ایفا کردند.

" ناتو و قدرتهای اروپایی به عراق کمک کردند؛ هواپیما دادند، بمب دادند، تانک دادند، وسایل شیمیایی دادند، هلیکوپتر دادند، موشک دادند. اروپای شرقی نیز که آن روز زیر سیطره‌ی حکومت شوروی و وابسته‌ی به آن بود، هرچه عراق می‌خواست، به او داد. بنابراین یک طرف عراق بود با حمایت امریکا و شوروی و ناتو و ورشو - که همان پیمان اروپای شرقی و کشورهای بلوک‌کمونیست بود - و همچنین دولتهای عربی منطقه که پول و سلاح و امکانات و مشاور نظامی و هرچه دولت بغداد برای رسیدن به هدفهای خود در این حمله احتیاج داشت، بی‌دریغ در اختیار او قرار می‌دادند ".


تامین مهمات و تسلیحات با اعمال شاقه

توان نظامی نیروهای نظامی ایران تا پیش از انقلاب متکی به سلاح و تجهیزات نظامی کشورهای غربی به ویژه امریکا و انگلیس بود، و به همین دلیل بود که ایران برای تهیه تجهیزات نظامی و لوازم یدکی آن در طول جنگ به خرید از کشورهای غربی نیاز داشت. اما از آنجایی که ایران از طرف امریکا تحریم اقتصادی و نظامی شده بود، نمی‌توانست مستقیماً از امریکا سلاح بخرد. امریکا حتی سلاح‌هایی را که قرارداد آن مربوط به قبل از انقلاب بود و پول آن نیز پرداخت شده بود به ایران نمی‌داد، لذا ایران مجبور بود سلاح‌های مورد نیاز خود را از بازار سیاه توسط دلالان اسلحه خریداری کند یا از طریق برخی کشورهای واسطه که این تجهیزات را در اختیار داشتند با چندین برابر قیمت خریداری کند.

" ما آن وقت برای یک سلاح متعارف به هیچ جا نمیتوانستیم مراجعه کنیم؛ یعنی هیچ کشوری در دنیا نبود که یک سلاح متعارف - مثلاً فرض کنید تانک - را بیست تا، سی تا اگر میخواستیم، به ما بفروشند ".

" من بارها گفته‌ام که در دوران جنگ، ما بایستی آر. پی. جی هفت را به صورت قاچاقی با پول چند برابر از کشورهای دیگر می‌آوردیم و نهایت سختی را متحمل میشدیم؛ پولِ چند برابر هم میدادیم تا یک تعداد سلاحهای ابتدائی اینطوری را به دست بیاوریم…

اوایل جنگ، ما سیم خاردار لازم داشتیم؛ آن را از یک کشور خارجی خریدیم تا به داخل کشور بیاوریم. این محموله باید از شورویِ آن روز عبور می‌کرد. چون آنها پشتیبان عراق بودند، اجازه‌ی عبور ندادند! سیم‌خاردار که نه بمب اتم است، نه توپ است، نه تانک است؛ اما اجازه‌ی عبور ندادند! این‌قدر با ما بد بودند. وقتی ما می‌خواستیم توپ بخریم، به ما نمی‌فروختند؛ تانک می‌خواستیم بخریم، به ما نمی‌فروختند؛ سیم‌خاردار می‌خواستیم بخریم، به ما نمی‌دادند؛ امکانات می‌خواستیم، به ما نمی‌دادند؛ اما قاچاقچی با قیمت دو برابر و سه برابر می‌فروخت و ما مجبور بودیم بالاخره این لوازم را به قدر نیاز، با قیمت بالا تأمین کنیم. "


جدول مقایسه

یکی از اساسی ترین نقاط فرق بین تجهیزات نظامی ایران و عراق در دوران دفاع مقدس، قابلیت جایگزینی و عمر مفید تجهیزات بود. در ایران با توجه به تحریم های همه جانبه و ممانعت از فروش قطعات و تجهیزات در صورت انهدام یا آسیب دیدن، تقریبا جایگزینی برای ادوات سنگین مثل توپ و تانک و هواپیما وجود نداشت. اما اوضاع ارتش بعثبه شکل دیگری بود به طوریکه در صورت انهدام یا آسیب دیدن تجهیزات به سرعت مدل پیشرفته تر و با تعداد بیشتر جایگزین می شد.

" هر وقت عراقی ها در جبهه کم می آوردند، بلافاصله انواع و اقسام تانکهای شرقی و غربی برایشان میآمد؛ وقتی یک تانکشان ضربت میخورد، معطّلش نمیشدند، جرثقیل را میآوردند و آن را به داخل هور یا رودخانه پرتاب میکردند و از دور خارجش میکردند؛ برایشان اهمیتی نداشت. حالا بچه‌های ما با چه زحمتی این تانک های غنیمتی را گیر می آوردند، وصله‌پینه میکردند و استفاده میکردند ".

در سوی دیگر به دلیل کمبود برخی قطعه های اساسی در بعضی نجهیزات، ایران با محدودیت جدی در استفاده از تجهیزات در دسترس مواجه بود. این محدودیت ها در هواپیماهای جنگنده و تسلیحات مخصوص آنها بویژه در هواپیماهای اف ۱۴ و موشک های فونیکس بیشتر احساس می شد تا جایی که در دوران دفاع مقدس این جنگنده های پیشرفته بنابر دستور فرماندهی به دلیل کمبود تسلیحات تنها با قفل کردن بر روی اهداف از ورود آنها به خاک کشور جلوگیری و تنها در صورت لزوم اقدام به درگیری می کردند.

خودکفایی نتیجه ی تحریم

" این جمهوری اسلامی، همان کشوری است که در آن وقت این محدودیّت ها را داشت. می‌دانید نتیجه چه شد؟ نتیجه این شد که به فضل پروردگار و به حول و قوّه‌ی الهی، جوانان مؤمن این مملکت، به گوشه‌ی انبارها و کارگاه ها رفتند؛ درها را روی خودشان بستند و مشغول کار شدند. ما امروز برخی از پیچیده‌ترین ابزارهای جنگی را که دشمن به عقلش هم خطور نخواهد کرد، خودمان در داخل تهیّه می‌کنیم. "


نتیجه گیری

با مروری کوتاه بر راهی که آمدیم و با نگاهی به دستاوردهای سال های جنگ تحمیلی و نگاهی به توان و قدرت نظامی ایران اسلامی در حال حاضر، به شیب تند پیشرفت و سیر صعودی خودکفایی در ساخت و تولید تجهیزات و ادوات نظامی مورد نیاز کشور در عرصه ی زمینی، هوایی، دریایی، موشکی، پدافند و… پی می بریم.

این سیر صعودی و پیشرفت چشمگیر کنونی حاصل نشد مگر با نگاه اسلامی و ایمانی و اتکا به توان داخل و اعتماد به دانش بومی. حاصل این تجارب و پیشرفت ها امروز ایران اسلامی را در جایگاه امن ترین کشور منطقه غرب آسیا قرار داده است همان طور که رهبر انقلاب می فرماید:" نتیجه‌ آن تجربه‌ها و اعتماد به نفس این شد که ملت ایران به جائی برسد که سلاح هائی که خودش تولید می کند، در منطقه بخشی‌اش درجه‌ی یک و بی نظیر باشد، بخشی هم کم نظیر باشد ".

منابع:

http: / / farsi. khamenei. ir / newspart - index? tid = ۴۲۷۷

http: / / wikiwar. blogfa. com / tag / %D۹%۸۸%D۸%B۶%D۸%B۹%DB%۸C%D۸%AA - %D۹%۸۶%D۸%B۸%D۸%A۷%D۹%۸۵%DB%۸C - %D۸%A۷%DB%۸C%D۸%B۱%D۸%A۷%D۹%۸۶ - %D۸%AF%D۸%B۱ - %D۸%AC%D۹%۸۶%DA%AF%C۳%B۷%D۸%A۷%D۸%B۱%D۸%AA%D۸%B۴%C۳%B۷%D۸%B۳%D۹%BE%D۸%A۷%D۹%۸۷%C۳%B۷