به گزارش افکارنیوز، سازمان غذا و دارو، از دستگاه هایی است که حیطه وظایفش در عین آن که گسترده است، ازحساسیت خاصی نیز برخوردار است. حفاظت از سلامت و بهداشت مردم به طور مستقیم با عملکرد مطلوب این مجموعه گره خورده است. بر همین اساس تلاش کردیم برخی از سوالات و موضوعاتی را که در حوزه غذا و دارو وجود دارد با رئیس این سازمان در میان بگذاریم. دکتر رسول دیناروند در حاشیه نشست خود و دیگر مسئولان سازمان غذا و دارو با تعدادی از نمایندگان مجلس به سوالات ما پاسخ گفت.
* یکی از موضوعاتی که به خصوص درباره سازمان غذا و دارو دارای اهمیت است، بحثنظارت است و متاسفانه گستردگی فعالیت این حوزه باعثشده است امکان نظارت به صورت کامل وجود نداشته باشد، ضمن آن که وزیر بهداشت اذعان کردند که درحوزه نظارت ضعیف هستیم. آیا فکر نمی کنید لازم است نظارت در این بخش به واحدهای غیردولتی واگذار شود تا نظارت کامل تری انجام گیرد و خیال مردم هم از بابت سلامت فرآورده هایی که مصرف می کنند، راحت شود؟
معمولا دستگاه های نظارتی در همه جا، حاکمیتی هستند و هیچ گاه نمی توان نظارت را به همان مفهومی که می توان خدمات را واگذار کرد به دیگر بخش ها محول کرد. خیلی از کارهای ما می تواند واگذارشود اما حوزه نظارت آخرین جایی است که باید به واگذاری آن فکر کرد. وزارت بهداشت نیز باید بخش هایی که بر کیفیت ارائه خدمات نظارت می کند از جمله حوزه درمان و غذا و دارو را تقویت کند.
نظر دکتر هاشمی هم درباره این که ما در حوزه نظارتی ضعیف هستیم یک نظر صادقانه و درست است. وزارت بهداشت هیچ گاه شعاری نمی دهد که خلاف واقع باشد. وقتی ما ضعف داریم، این موضوع را هم اعلام می کنیم.
* به هر حال باید تدبیری برای افزایش این نظارت ها داشته باشید؟
در شرایطی که دولت با بزرگ شدن واحدهای نظارتی مخالف است و سیاست جذب نیرو را ندارد یکی از کارهایی که می توانیم انجام دهیم استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، نهادهای مدنی و دستگاه های دیگر است که البته این کار را انجام می دهیم؛ به عنوان مثال ما تفاهم نامه هایی را با برخی نهادهایی که خودشان در این حوزه فعال هستند امضا کرده ایم و بر آن ها نظارت می کنیم و یا به کسانی که به کارهای حوزه آزمایشگاه علاقه مند هستند اجازه دادیم به ما در انجام تست ها کمک کنند. به هر صورت در حوزه نظارت و ارزیابی واحدهای تولیدی در هر جا که نیاز باشد ضوابط، بخش نامه ها و آیین نامه های مربوطه را تنظیم می
کنیم تا بتوانیم از ظرفیت های خارج از وزارت بهداشت نیز استفاده کنیم.
* در زمانی که به عنوان رئیس سازمان غذا و دارو منصوب شدید گفتید که آرامش دارویی را برای مردم به ارمغان می آورید، فکر می کنید موفق شده اید؟
به هنگام روی کار آمدن دولت تدبیر و امید یکی از معضلات جدی کشور بحثبحران دارویی بود. حل مشکلات دارویی و بحران آن یکی از اولویت های وزارت بهداشت و دولت بود. برای پاسخ به این سوال باید مروری بر آن دوران داشته باشم. در دی ماه ۹۲ بعد از ۴ ماه اعلام کردیم شرایط دارویی ما از حالت بحران بیرون رفته است. از آن زمان تا الان که اردیبهشت سال ۹۴ هستیم، حدود یک سال و چند ماه گذشته و خوشبختانه مشکل حادی در حوزه دارو که بتوان آن را بحران تلقی کرد نداریم. شرایط عادی و طبیعی است. در نظر سنجی هایی هم که خارج از وزارت بهداشت انجام شده است یکی از بخش هایی که مردم از اقدامات دولت راضی هستند
در حوزه دارویی است. به عبارتی بالاترین رضایت مندی های مردم در بخش درمان ودارو است.
* در حیطه وظایفی که بر عهده سازمان غذا و دارو گذاشته شده است بیشترین تخلفات در کدام حوزه است و دغدغه اصلی شما در این حوزه کدام موضوعات است؟
درحوزه سلامت درهمه زمینه ها تخلف انجام می گیرد. ما معضل قاچاق را داریم. قاچاق فرآورده های سلامت مانند دارو، تجهیزات پزشکی، آرایشی، بهداشتی و مکمل. حتی فرآورده های غذایی به کشور قاچاق می شود. میزان این قاچاق هم کم نیست.
البته قاچاق معضل اقتصاد کشور نیز هست. منتهی در حوزه سلامت، خطر این قاچاق بیشتر از آسیب های اقتصادی است. چون بسیاری از کالاهای قاچاق تقلبی است و این امر ممکن است به سلامت مردم آسیب بزند. یکی از دغدغه های جدی ما همین موضوع است.
دغدغه دیگر مربوط به تخلفاتی است که در سطح تولید یا در سطح عرضه و یا حتی واردات انجام می گیرد و تخلف فعالان این حوزه است؛ یعنی واردات و یا تولیدات بر خلاف مجوزی است که دریافت می کنند. به عبارتی همان نمونه ای که سال قبل داشتیم.
در واردات روغن پالم در کشور، در عین حال که مصرف این روغن در لبنیات استفاده مجاز داشت، به صورت غیر مجاز هم استفاده می شد. عده ای با رعایت مجوزهایی که داشتند و با استانداردی که وجود داشت روغن پالم استفاده می کردند و عده ای هم تخلف می کردند و یا کالایی مورد استفاده قرار می گیرد که مضر است و یا کالایی را که باید در خط تولید مردود شود وارد بازار می کنند.
مطلب سوم نگران کننده به حوزه کالاهای کشاورزی مربوط می شود و این که ما نگران آلاینده ها هستیم. چه آلاینده هایی مثل فلزات سنگین که ناشی از خاک است و یا نیترات که ناشی از کود و یا آلایندگی هایی که ناشی از سمپاشی است. ما در این حوزه ها نگرانی داریم. متاسفانه بر اساس مطالعاتی که انجام شده مشخص شده است که در برخی فرآورده ها باقی مانده سموم و یا فلزات سنگین و نیترات از حد مجاز بیشتر است. در این حوزه اصلی ترین کار این است که کشاورزان آموزش ببینند که از چه نوع، چه مقدار و در چه زمانی سم استفاده کنند.
* به سموم اشاره کردید، موضوع شناسنامه دار کردن سموم به کجا رسید؟
این بحثکار مشترکی بین ما و سازمان دفع آفات نباتی و یا سازمان حفظ نباتات و سازمان استاندارد است که اکنون به نتیجه رسیده و حد مجاز سموم تعیین شده است. وزارت جهاد کشاورزی نیز موظف است که نظارت را تقویت کند. بر این اساس کشاورز نباید خودش برای استفاده از سم تصمیم گیری کند و جهاد کشاورزی هم باید از شبکه ای که در استان ها دارد برای کمک به کشاورزان استفاده کند.
* یکی دیگر از دغدغه های شما بحثقاچاق است، آیا آمار دقیقی از میزان قاچاق محصولات آرایشی بهداشتی داریم؟
آمار دقیقی در این باره نداریم. بازرسی های ما از سطح عرضه نشان می دهد که در کالاهای سلامت محور، قاچاق فرآورده های آرایشی بهداشتی بسیار بالاست. پس از آن نیز موضوع قاچاق مکمل های غذایی وتجهیزات پزشکی وجود دارد و پس از آن ها از همه کمتر در حوزه دارو قاچاق دیده می شود چرا که ما بر مسیر و چرخه تامین و تدارک دارو و توزیع و عرضه آن، به صورت جدی نظارت می کنیم.
به عبارتی تولید کننده و وارد کننده باید با مجوز کار کنند و توزیع کننده و عرضه کننده که همان داروخانه ها هستند باید مجوز داشته باشند. این حوزه شبکه بسته ای دارد. البته با وجود این نظارت ها باز هم قاچاق انجام می گیرد اما میزان آن بسیار کمتر از حوزه فرآورده های بهداشتی آرایشی و مکمل هاست. ۵۰ درصد فرآورده های بهداشتی آرایشی قاچاق است، دلیل آن هم بزرگ بودن بازار این محصولات است. اگر چه کنترل های ما اجازه واردات فرآورده های آرایشی بهداشتی را که از نظر ما کیفیت ندارند نمی دهد ولی باز هم سودجویی در این حوزه وجود دارد. ضمن آن که برندهای معروف به راحتی مورد تقلب قرار می گیرد
و برای سودجویی بیشتر، کالا را با قیمت پایین تولید و آن را وارد شبکه قاچاق می کنند.
* با این شرایط، مردم از کیفیت و سلامتی محصولاتی که مصرف می کنند چگونه مطمئن شوند؟
مردم به راحتی می توانند متوجه تقلبی بودن این محصولات شوند. ما بازارهایی داریم که کارشان فقط فروش کالاهای قاچاق است. ضمن آن که برای تهیه کالاهای آرایشی بهداشتی به داروخانه ها اطمینان بیشتری وجود دارد تا این که مثلا یک فرآورده بهداشتی از بازار مروی خریداری شود. وزارت بهداشت در سطح عرضه، به اندازه کافی بازرس ندارد که هر روز بازار را بگردد و ازیک مغازه ای که کالای قاچاق می فروشد شکایت کند و آن را به دادگاه ببرد.
* یکی از موضوعات دیگر در این بحثموضوع کم بودن و ضعف در صادرات دارویی است، آیا برنامه ای برای افزایش صادرات دارید؟
قبول دارم که صادرات دارویی کم است. ما در سال ۹۳ حدود ۱۸۰ میلیون دلار صادرات دارو داشتیم. درست است که این میزان رکورد صادرات بوده است و نسبت به سال ۹۲ نزدیک به ۵۰ میلیون دلار افزایش صادرات داریم و درست است که نسبت به تمام سال های گذشته این میزان صادرات دارو بالاترین است ولی عدد آن هنوز کم است. ما کشوری هستیم که یک میلیارد دلار واردات دارو داریم و کشوری که یک میلیارد دلار واردات دارو و ده ها شرکت تولیدی دارد و داروهایی با فناوری پیچیده و بالا را تولید می کند باید بتواند صادرات بیشتری نسبت به واردات داشته باشد. هدف ما در بلند مدت این است که به تراز مثبت برسیم. اما هدف
کوتاه مدت ما این است که طی ۳-۲ سال آینده این ۱۸۰ میلیون دلار به ۵۰۰ میلیون دلار برسد.
* در خصوص داروهای داخلی مشکلی که مردم مطرح می کنند عدم تاثیرگذاری آن است. مردم می گویند برخی داروها مانند مشابه خارجی آن ها اثر بخش نیست!
من این نکته را قبول ندارم. در سال ۹۳،۹۷ درصد داروهایی که درکشور ما مصرف شده تولید داخل بوده است. اگر مردم به این داروها اعتماد نداشته اند پس چگونه این میزان مصرف انجام گرفته است؟
* به هر حال مردم اثر دارو را روی سلامتی خود بهتر احساس می کنند و می توانند قضاوت داشته باشند؟
ممکن است برای یک داروی خاص چنین برداشتی درست باشد. اما واقعیت این است که نمی توانیم برای عموم داروها چنین ادعایی را بپذیریم. بالاخره رقابت درباره محصولات وجود دارد. ممکن است برخی محصولات خارجی بهتر باشد ولی این یک حکم کلی نیست.
داروهایی که ما تولید می کنیم با توجه به هزینه ای که مردم برای آن ها پرداخت می کنند و قیمتی که دارد از نظر کیفیت مشکلی ندارد. البته وقتی قیمت یک داروی داخلی ۳ هزار و خارجی ۵۰ هزار تومان است، معلوم است که مصرف کننده فکر می کند داروی ۳ هزار تومانی نسبت به ۵۰ هزار تومانی اثر ندارد چون اختلاف قیمت آن ها سرسام آور است.
* کدام داروها در کشور بیشترین میزان مصرف را دارند و اصولا آیا مصرف بیش از اندازه برخی داروها، نقش درمان کننده دارد؟
در سال ۹۳ پرمصرف ترین داروها شامل سه گروه داروهای OTCبودند و داروهایی مانند استامینوفن واستامینوفن کدئین از پر مصرف ترین دارو های کشور بود. اگرچه کاهش آمار مصرف به نفع سیستم دارویی کشور است اما در برخی موارد اطمینان از مصرف آنها به نفع بیمار است مثلا درباره بیماران دیابتی باید آنها را به مصرف مورد نیاز که بسیار بیشتر از آمارهای کنونی خواهد بود ترغیب کرد. اما متاسفانه مصرف آنتی بیوتیک ها در کشور ما فراتر از حد منطقی است به گونه ای که مصرف بالای آن ها موجب افزایش مقاومت میکروبی و بی اثری ۸۰ درصدی در مقابل بیماری شده است. به عبارتی ۸۰ درصد بیماران از مصرف این داروها
نتیجه ای نمی گیرند. البته تاکید می کنم بیماران باید نسخه تجویز شده را تا آخر مصرف کنند، برخی مردم تصور می کنند با مصرف یک دوره و دریافت نتایج مثبت آن می توانند مصرف را رها کنند. این باور اشتباه در حالی وجود دارد که ممکن است به همین دلیل سلامتی آنها در دراز مدت به خطر بیفتد.
* در بحثمواد غذایی، با وجود اخطارهایی که داده اید اما هنوز هم نانوایی ها از جوش شیرین استفاده می کنند، آیا بر این موضوع نظارت دارید؟
نظارت بر نانوایی ها در حوزه بهداشت محیط دانشگاه های علوم پزشکی است. استفاده از جوش شیرین نیز تخلف است و البته استفاده از آن هم شامل نظارت ها می شود و به صورت مرتب با نانوایی هایی که جوش شیرین استفاده کنند برخورد می شود. ولی باز هم ممکن است که تخلف انجام گیرد. استفاده از جوش شیرین به خاطر تعجیل نانواست. در حالی که نانوا می تواند با خمیر مایه کار خود را انجام دهد که کیفیت نان هم بهتر می شود. البته با توجه به این که این موضوع تخلف است تعداد نانوایی هایی که جوش شیرین استفاده می کنند بسیار کم است.
* درباره ورود مکمل های غذایی بحثممنوع شدن آن ها مطرح بود؛ آیا برنامه ای برای این موضوع دارید؟
واردات مکمل های غذایی که با اجازه وزارت بهداشت انجام گیرد مجاز است. درباره این مکمل ها واردات ما محدود است. ما در حدود ۱۰۰ میلیون دلار واردات مکمل های غذایی در سال ۹۳ داشتیم. برای سال ۹۴ هم در همین حد خواهد بود.
* بعد از ماجرای روغن پالم در لبنیات، مسئله جایگزین کردن روغن دیگری به جای پالم مطرح شد، قرار است به جای روغن پالم چه روغنی جایگزین آن شود؟
روغنی جایگزین آن نمی شود. چربی شیر در لبنیات استفاده می شود. وقتی شیر کم چرب تولید می کنیم چربی آن مثلا برای ماست پرچرب ذخیره می شود. به عبارتی خود چربی شیر باید پاسخگو باشد. اینجا باید به یک نکته اشاره کنم و آن هم استفاده از روغن نباتی برای لبنیات است! با توجه به پایین بودن قیمت روغن نباتی نسبت به چربی شیر درگذشته برخی سودجویی می کردند.
* آیا مصرف مواد نگهدارنده در کنسروهای بازار از خواص این فرآورده های غذایی کم نمی کند؟
ما علاوه بر این کنسروها، کنسروهایی هم در بازار داریم که بدون محافظ تولید می شوند. ولی اطمینان می دهم محافظ این محصولات در حد مجاز است. البته مطلوب تر است که مردم از غذایی استفاده کنند که طبیعی باشد. استفاده از کنسرو توصیه نمی شود ولی زندگی ماشینی این شرایط را ایجاد کرده است.
* با توجه به افزایش بودجه ای که برای سال ۹۴ داشتید چه برنامه هایی را برای حمایت دارویی از بیماران در دستور کار دارید؟
ما افزایش بودجه نداشتیم. ۴۴ درصد جابه جایی بودجه بوده است. در وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو ردیف مستقل داشته است و یک ردیف هم مربوط به زیرمجموعه های وزارت بهداشت است و بین این دو بخش جابه جایی بودجه انجام گرفته، ضمن آن که این ردیف بودجه مربوط به حمایت از بیماران نیست بلکه ۴۴ درصد افزایش بودجه که به آن اشاره کردید مربوط به کارهای جاری سازمان غذا و داروست.
* یعنی برای حمایت دارویی از بیماران برنامه ای ندارید؟
برای حمایت از بیماران ردیف خاص از مابه التفاوت یارانه استفاده می کنیم که ده درصد هم کاهش دارد. منتهی سیاست ما این است که خدمات ما کاهش پیدا نکند یعنی حمایت از بیماران به همان صورتی که بوده ادامه خواهد داشت.
* آیا در سال ۹۴ پوشش بیمه ای داروها تغییر می کند؟
متاسفانه در سال ۹۴ همه اعتبارات مورد نیاز فراهم نشده است ضمن آن که وزارت بهداشت به سازمان های بیمه گر بدهکار است در واقع به همان میزان که نتوانستیم تخصیص اعتبارات یارانه ای دارو را داشته باشیم به همان میزان به سازمان های بیمه گر حدود ۳۰۰میلیارد تومان بدهکار هستیم که حدود ۱۰۰میلیارد تومان آن به زودی پرداخت خواهد شد و ۲۰۰میلیارد تومان آن هم تا پایان اردیبهشت از محل اعتبارات سال ۹۴ پرداخت می شود. البته سیاست وزارت بهداشت حفاظت و حمایت مالی از بیماران است بنابراین برای این که پرداختی بیماران به ویژه بیماران صعب العلاج در تامین هزینه های دارویی شان بیشتر نشود،
سازمان غذا و دارو باید از محل صرفه جویی یا حتی جابه جایی اعتبار در وزارت بهداشت این کمبود را جبران کند در واقع تلاش ما این است که به حمایت هایی که در یک یا دو سال اخیر از بیماران صعب العلاج داشته ایم، آسیبی وارد نشود.
علاوه بر این تلاش می کنیم پوشش بیمه ای ۳۰۰ قلم داروی بیماران خاص به خاطر کمبود بودجه کم نشود و اگر اعتبارات موجود جواب نداد به همان طریق صرفه جویی و جابه جایی بودجه تامین داروهای بیماران صعب العلاج ادامه خواهد یافت. از این رو خاطر نشان می کنم کاهش بودجه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاثیری بر حمایت دولت از تامین هزینه های دارویی بیماران صعب العلاج نخواهد داشت و پوشش بیمه ای ۳۰۰ قلم داروی بیماران صعب العلاج در سال ۹۴ نیز ادامه می یابد.
* برای بیماران صعب العلاج چه برنامه ای دارید؟
خدماتی را که تا الان داشتیم ادامه می دهیم. سعی می کنیم که این خدمات کم نشود.
* برای سال ۹۴ چه اولویت هایی را در حوزه دارو در نظر دارید؟
کنترل قیمت دارو و هزینه ها در این حوزه موضوعی بسیار جدی برای ما خواهد بود همان گونه که سیاست دولت افزایش ندادن قیمت ها در حوزه دارو است.
* یک خبر خوب هم در حوزه غذا و دارو بدهید؟
باور کن خبرخوب ندارم.
شناسه خبر:
۴۱۲۸۸۶
ما بازارهایی داریم که کارشان فقط فروش کالاهای قاچاق است
مردم به راحتی می توانند متوجه تقلبی بودن این محصولات شوند. ما بازارهایی داریم که کارشان فقط فروش کالاهای قاچاق است.
۰
