تصویب تحریم‌های جدید سنای آمریکا علیه ایران به‌روشنی نشان داد که همه خوش‌خیالی‌ها نسبت به همراهی واشنگتن با برجام غیرقابل استناد بوده و اعتماد به کاخ سفید نمی‌تواند مبنای درستی داشته باشد.
با وجود اینکه اظهارات دونالد ترامپ و مواضع ضدایرانی دموکرات‌ها و جمهوریخواهان در این کشور پرده از نیت واقعی واشنگتن علیه کشورمان برمی‌دارد، اما هنوز هستند کسانی که با شعار «برجام منطقه‌ای» و «برجام موشکی»، می‌خواهند تجربه شکست خورده مذاکرات هسته‌ای را تکرار کنند.
سفیدخوانی یک مصوبه جنجالی در سنا
با این وجود نکاتی در تحریم‌های تازه آمریکا علیه کشورمان وجود دارد که می‌تواند درس‌های مهمی در دو حوزه سیاست داخلی و خارجی در دل نهفته داشته باشد.
1- تحریم‌های جدید نشان داد که با وجود آنکه ترامپ علنا برجام را پاره نکرد اما در عمل این سند را پاره کرده و بنابراین باید توافق هسته‌ای را پایان یافته دانست.
2- اتحاد دموکرات‌ها و جمهوریخواهان در تصویب تحریم‌های ضدایرانی نشان داد که باور به شکاف سیاسی در واشنگتن در ارتباط با تهران تا چه اندازه ناشیانه و خام‌اندیشانه است.
3- تحریم‌های جدید آمریکا به‌روشنی نقاط قوت ایران یعنی سپاه پاسداران و توانمندی موشکی کشورمان را نشانه گرفته است و بنابراین می‌توان از این تحریم‌ها دریافت که تهران باید برای تقویت این نقاط قوت بیشتر بکوشد.
4- این تحریم‌ها قرار بود پیش از انتخابات ریاست جمهوری به تصویب برسد اما آمریکایی‌ها با این ادعا که باید جلوی اثرگذاری بر نتیجه انتخابات را گرفت، آن را به بعد از انتخابات موکول کردند. این اقدام در کنار اظهارات اخیر وزیر خارجه آمریکا که گفته به‌دنبال همکاری با جریانات مخالف داخلی در ایران است به‌روشنی نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها می‌خواستند به نفع کدام نامزد در انتخابات 29 اردیبهشت وارد عمل شوند.
5- تصویب تحریم‌های جدید نشان می‌دهد که اگر دولتی‌ها به‌جای دل خوش کردن به سرمایه‌گذاری خارجی و آنچه دستاوردهای پسابرجام می‌خواندند، رو به اقتصاد مقاومتی می‌آوردند، امروز نیازی نبود که کشور چنین درگیر تحریم‌های تازه باشد.
6- تحریم‌های تازه آمریکا به وضوح انسجام داخلی کشور را نشانه گرفته و سعی می‌کند کشور را علیه ابزارهای مقاومت منطقه‌ای دچار دوپارگی کند. در برابر این ترفند، همه باید هوشیاری خود را حفظ کرده و در زمینی بازی نکنند که می‌خواهد مردم را در برابر برخی نهادهای محبوب مانند سپاه پاسداران قرار دهد.
7- شتاب سناتورهای آمریکایی برای تصویب تحریم‌های جدید نشان داد که این طرح توسط آل‌سعود به آمریکا پیشنهاد داده شده و نوعی معامله در برابر باج 300 میلیارد دلاری عربستان به آمریکاست. دلیل این امر هدف قرار دادن سپاه پاسداران است که نقش موثر آن، همه نقشه‌های شوم ریاض در غرب آسیا را نقش بر آب کرده است.
افکارعمومی در انتظار اقدام متقابل ایران
در برابر تحریم‌هایی با این وسعت، بی‌تردید افکارعمومی منتظر اقدام جدی کشورمان است. به‌نظر می‌رسد که قاطعیت در برابر این تحریم‌ها و بسنده نکردن به چند اظهارنظر و تحریم‌های نمادین متقابل، می‌تواند هزینه این دست شیطنت‌ها را بیشتر کند.
آمریکا و متحدانش باید بدانند که برخوردهای تحریمی با تهران می‌تواند بازار این کشورها را تحت تاثیر قرار دهد. این بی‌معنی است که ایران از منافع برجام بی‌بهره باشد و در عوض آمریکا و اروپایی‌ها با خیالی آسوده به معاملات پرسود با ایران روی آورده و در زمینه صنعت هواپیمایی یا خودروسازی از مواهب بازار ایران بهره‌مند شوند.
همان‌طور که تهران تاکنون بارها گفته، برجام یک توافق چندسویه است و بنابراین اگر قرار باشد ایالات متحده به بهانه‌های واهی، پا بر روی تعهدات برجامی خود بگذارد، ایران نیز باید پایان این توافق را رسما اعلام کرده و برنامه هسته‌ای خود را با شدتی بیشتر پی بگیرد. چنین اقدامی هم می‌تواند کشورهای کوچک منطقه را متوجه پیامدهای تحریک غرب علیه ایران کند و هم اروپایی‌ها را به این نتیجه برساند که باید به‌طور واضح مرزبندی خود با ایالات متحده را اعلام کرده و در زمین تحریم‌های یکجانبه آمریکایی بازی نکنند.
سناریوی رعب‌آفرینی در ایران
دولت دونالد ترامپ تخصص ویژه‌ای در رعب‌آفرینی دارد. اعراب را از ایران می‌ترساند و به آنها سلاح می‌فروشد. ایران را از تحریم می‌ترساند و می‌خواهد وارد فازهای تازه مذاکراتی شود. کره جنوبی را از کره شمالی می‌ترساند و می‌خواهد امتیازهای اقتصادی بگیرد. حتی اروپا را از خلف‌وعده‌های زیست‌محیطی ترسانده و دنبال امتیازگیری بیشتر در ناتو است.
در برابر این سناریو، بهترین مواجهه، عدم هراس و ایستادگی در برابر واشنگتن است. بنابراین با توجه به 7 درسی که تحریم‌های تازه علیه ایران به همراه دارد، انتظار می‌رود که اقدام سنای آمریکا علیه سپاه پاسداران با واکنش مقتدرانه سپاهیان روبرو شده و این واکنش درسی به دولت ترامپ بدهد که بداند نیروهای انقلابی مانند برخی دولت‌های کوچک منطقه‌ای نیستند که از هیاهوی یانکی‌ها بهراسند. آنها با رونمایی از دستاوردهای دفاعی جدید، ترامپ و تندروهای اطراف او را متوجه این واقعیت خواهند کرد که ایران قدرتمندتر از آن است که بار دیگر تجربه مذاکره را تکرار کند. ترامپ به‌عنوان یک بازرگان ناشی در امر سیاست، درس‌های خوبی درباره واقعیت‌های غرب آسیا فراخواهد گرفت؛ درس هایی که می‌تواند نظم خاورمیانه را دچار تغییر کند.
