کمتر از دو هفته به پانزدهم اکتبر باقی مانده و همه طرف‌های برجام منتظر اقدام احتمالی ترامپ هستند. گمانه‌زنی‌ها درحال حاضر بیشتر نشان از آن می‌دهد که ترامپ عدم پایبندی ایران به برجام را اعلام خواهد کرد مطلبی که ظریف نیز به آن اشاره کرده است.
اما سؤال اصلی این‌جا است که در صورت اعلام عدم پایبندی ایران به برجام توسط ترامپ در 15 اکتبر چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
در صورت عدم پایبندی ایران به برجام مطابق با قوانین آمریکا کنگره این کشور به مدت 60 روز وقت خواهد داشت نظر خود را اعلام کند که در صورت تائید این مسئله، دو اتفاق رخ می‌دهد؛ اول اینکه چهار و نیم دستور اجرایی رئیس‌جمهور آمریکا-4 دستور به همراه بخشی از دستور دیگر- که متناسب با برجام اجرای آن متوقف شده بود بازمی‌گردد. ثانیاً آمریکا عدم پایبندی ایران به برجام را به عنوان اعتراض خود به کمیسیون مشترک برجام می‌برد و پس از طی کردن جلسات کارشناسی، مشورتی و وزرای امور خارجه، نهایتاً تمامی تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران بازمی‌گردد! در این حالت و با وجود بازگشت تمامی تحریم‌ها، توافق هسته‌ای همچنان پابرجا بوده و آمریکا نیز همچنان یک طرف برجام محسوب می‌شود!
اما اگر کنگره تصمیم بگیرد که توقف موقت تحریم‌ها علیه ایران ادامه پیدا کند مسیر جدیدی به روی آمریکا باز می‌شود و آن هم افزایش فشارها به ایران برای انجام مذاکره مجدد است. جان‌کری در آخرین مقاله خود در روزنامه واشنگتن پست در این‌باره نوشته است: وزرای خارجه کشورهای اروپایی به او گفته‌اند در صورت ماندن آمریکا در برجام با این کشور برای مقابله با آنچه سایر «رفتارهای نادرست ایران» خوانده شده، همراهی خواهند کرد!
این مسیر جدید در واقع همان روش مدنظر تیلرسون وزیر خارجه آمریکا است که کشورهای اروپایی مانند فرانسه و آلمان صراحتاً با آن موافقت کردند. چنانکه ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه در دیدار با حسن روحانی در رابطه با انجام مذاکره مجدد در آینده با طرح «چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای جدید با ایران بعد از سال 2025» می‌گوید: من امیدوارم که بتوانیم برروی محدود کردن برنامه موشک‌های بالستیک ایران هم کار کنیم. ما باید برروی راهکاری برای دوره پس از 2025 کار کنیم.
وزیر خارجه آلمان نیز در دیدار با تیلرسون درباره مذاکره مجدد برجام می‌گوید: آلمان درعین حال آمادگی دارد که به همراه فرانسه، بریتانیا و آمریکا تهران را تحت فشار بگذارند تا تمامی جزئیات توافق را اجرایی کند!
با این تفاسیر اعلام پایبندی و یا عدم پایبندی ایران به برجام نتیجه یکسانی خواهد داشت و آن هم افزایش فشارها خواهد بود. شرایط امروز تنها از ضعف و انفعال تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان و وزارت امور خارجه به وجود آمده و با وجود گذشت دو سال هنوز مشخص نیست تیم مذاکره‌کننده ایرانی چگونه چنین متن ضعیفی را که سراسر به نفع طرف مقابل است پذیرفته‌اند!
