در پی درخواست ایران در نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان در تاریخ چهارم خرداد ماه 1397 در وین، برای برگزاری نشست کمیسیون در سطح وزرای خارجه، امروز (جمعه) 15 تیرماه وزرای امور خارجه ایران و گروه 1+4 (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به همراه فدریکا موگرینی در وین گردهم می‌آیند تا درباره برجام بدون آمریکا و حفظ این توافق به گفت‌وگو بپردازند.
پس از اظهارات اولیه خانم فدریکا موگرینی، محمدجواد ظریف مواضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص وضعیت برجام پس از خروج غیر قانونی آمریکا از این توافق بین‌المللی را تشریح کرد.
«بوریس جانسون» وزیر خارجه بریتانیا به خاطر حضور در نشستی در لندن درباره برگزیت، در نشست امروز حضور ندارد و «الستر برت» معاونش در این نشست شرکت کرده است.
این نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح وزرای خارجه ایران و ۱+۴ و با حضور موگرینی است. نشست مذکور دقایقی قبل در هتل پله کوبورگ شهر وین آغاز شد.
برگزاری این نشست در حالی است که بسته پیشنهادی اروپا به ایران بعد از حدود دو ماه به جمهوری اسلامی ارائه شد و آنگونه که از اظهارات حسن روحانی در تماس‌های تلفنی صدراعظم آلمان و رئیس جمهور فرانسه برمی‌آید، این بسته نتوانسته درخواست‌های ایران را تأمین کند به نحوی که روحانی آن را مایوس کننده خوانده و گفته که بسته مزبور دربرگیرنده همه خواسته‌های ایران نیست.
حسن روحانی رئیس جمهوری ایران عصر پنجشنبه در تماس تلفنی آنگلا مرکل صدراعظم آلمان اظهار امیدواری کرد اجلاس وزرای خارجه 5 کشور در وین، پیام صریح، روشن و امیدوار کننده‌ای برای ادامه برجام به همراه داشته باشد.
«آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان نیز در این گفتگوی تلفنی، با اشاره به اینکه در بسته پیشنهادی به ایران موضوعات کلی و اصولی مورد اشاره قرار گرفته و در زمینه جزئیات باید گفتگوها ادامه پیدا کند، گفت: آنچه اهمیت دارد این‌است که می دانیم و یقین داریم می خواهیم در برجام بمانیم و معتقدیم باید با آرامش ادامه روند گفتگوها به انجام برسد.
رئیس جمهوری ایران همچنین در تماس تلفنی امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه بیان کرد که بسته پیشنهادی اروپا درباره ادامه روند همکاری‌ها در برجام دربرگیرنده همه خواسته‌های ما نیست و امیدواریم روند مذاکرات وزرای 5 کشور فردا در وین، بتواند خواسته های ایران را برای ادامه همکاری در برجام تامین کند.
رئیس جمهور فرانسه نیز در این مکالمه تلفنی با اشاره به اراده فرانسه برای پایبندی به تعهدات خود در برجام، بر ضرورت تلاش برای ادامه همکاری‌ها و گفتگوهای فیمابین برای تداوم این توافق تاکید کرد.
رئیس جمهور فرانسه با بیان اینکه اروپا برای حفظ برجام به تلاش های خود ادامه می دهد، افزود: نشست وزرای 5 کشور در وین می تواند توازن خوبی بین موضوعات سیاسی و اقتصادی برای ادامه روند همکاری ایجاد کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: آنچه که ما توقع داریم این است که حقوق مردم ایران دیده شود، البته اتحادیه اروپا و سایر اعضای برجام از ریز توقعاتمان اطلاع دارند و باید ببینیم این انتظارات جمهوری اسلامی که انتظارات به حق است را مورد توجه قرار می دهند.
به گزارش فارس، پیش از خروج آمریکا از برجام دو دور نشست کمیسیون در سطح وزرا در نیویورک برگزار شد.تا قبل از خروج آمریکا از توافق وین همچنین یازده دور نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران کل برگزار شد. بعد از خروج ترامپ از توافق وین نیز یک دور نشست در سطح معاونان در تاریخ چهارم خرداد سالجاری در وین برگزار شد.
به گزارش فارس، چهارم خرداد ماه، نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزرا و مدیران کل و بدون حضور آمریکا در وین برگزار و در آغاز جلسه یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز حضور داشت و پس از آن نشست کارشناسی کمیسیون نیز در روز هفدهم خرداد در تهران برگزار شد.
در پایان نشست چهارم خرداد ماه هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام در بیانیه‌ای عنوان کرد: «در تاریخ 4 خرداد 97 به درخواست جمهوری اسلامی ایران و به منظور بررسی تبعات خروج ایالات متحده از برجام و بررسی راه‌های پیش رو برای حصول اطمینان از اجرای مستمر همه ابعاد این توافق، کمیسیون مشترک برجام در وین تشکیل جلسه داد.
اعضای برجام از تایید دوباره پایبندی مستمر ایران به تعهدات هسته‌ایش استقبال کردند و ایفای نقش حرفهای و بیطرفانه آژانس، که وفق برجام و قطعنامه 2231 تنها نهاد مسئول نظارت و راستی‌آزمایی تعهدات هسته‌ای ایران است، را مورد تمجید قرار دادند.
اعضای برجام از خروج ایالات متحده از برجام و اعلام وضع مجدد تحریم‌های آمریکا که وفق برجام لغو شده بودند، ابراز تاسف کرده و تعهد خود به اجرای مستمر، کامل و موثر برجام همراه با حسن نیت و در فضایی سازنده را یادآور شدند و رفع تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای به منظور عادی‌سازی روابط اقتصادی و تجاری با ایران را جزء ضروری برجام دانستند.
در این رابطه، اعضای برجام گام‌های مشترک برای یافتن راه‌حل‌های عملیاتی طی چند هفته آینده در رابطه با موضوعات زیر را مورد بحث و بررسی قرار دادند: حفظ و تعمیق روابط اقتصادی با ایران؛ تداوم فروش نفت، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی و نقل و انتقالات مربوطه؛ تعاملات کارآمد بانکی با ایران؛ تداوم حمل و نقل دریایی، زمینی، هوایی و ریلی با ایران؛ تامین بیشتر اعتبارات صادراتی و ایجاد مسیرهای ویژه در حوزه‌های مالی، بانکی، بیمه و تجاری با هدف تسهیل همکاری‌های اقتصادی و مالی از جمله از طریق حمایت عملی از تجارت و سرمایه‌گذاری؛ توسعه بیشتر و اجرای تفاهمنامه‌های همکاری و قراردادهایی که شرکت‌های کشورهای ثالث با همتایان ایرانی خود منعقد کرده‌اند؛ سرمایه‌گذاری بیشتر در ایران؛ حمایت از فعالان اقتصادی و تامین فضای اطمینان بخش حقوقی؛ توسعه بیشتر فضای شفاف و قانونمند کسب و کار در ایران.
اعضای برجام بر تعهد خود برای تلاش جهت حصول اطمینان از اینکه این منافع کماکان تامین شود تاکید کردند و بدین منظور توافق کردند که به گفت‌وگوهایی فشرده‌تر در همه سطوح، از جمله در سطح کارشناسی برای یافتن راه‌حلی عملی برای موضوعات مورد اشاره ادامه دهند.
اعضای برجام توافق کردند که اقدامات جاری خود در کمیسیون مشترک و همه نهادهای زیرمجموعه آن را در قالب ١+٤ و ایران، به خصوص در کارگروه اجرای رفع تحریم‌ها افزایش دهند و ایران پیشنهاد کرد که در گام بعدی نشست کمیسیون مشترک در سطح وزرا برگزار شود.»
*کمیسیون مشترک برجام
کمیسیون مشترک برجام قبل از خروج آمریکا از این توافق شاهد برگزاری دو دور نشست در سطح وزرای خارجه در نیویورک بود که یک دور این نشست اول مهر ماه ١٣٩٥ و در دوران ریاست جمهوری اوباما و دومین دور نشست وزرای خارجه ایران و شش کشور به همراه فدریکا موگرینی نیز 29 شهریور ماه 1396 در نیویورک و در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ برگزار شد.
تا پیش از خروج آمریکا از برجام، 11 دور نشست کمیسیون مشترک برجام برگزار و یازدهمین نشست آن 25 اسفند (16 مارس) با حضور هیأت‌های ایران و گروه 1+5 (آمریکا، فرانسه، روسیه، انگلستان، چین و آلمان) و به ریاست سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین برگزار شد.
دهمین نشست کمیسیون مشترک برجام چهارشنبه 22 آذر ماه 1396 در وین و نهمین نشست کمیسیون مشترک برجام نیز 28 شهریور ماه سال جاری (1396) در مقر سازمان ملل و در نیویورک برگزار شد.
هشتمین نشست عادی و فصلی کمیسیون مشترک برجام نیز روز جمعه 30 تیر ماه 1396 در وین و با حضور معاونان و مدیران سیاسی ایران و کشورهای ١+٥ برگزار شد.
شهر وین پنجم اردیبهشت ماه (25 آوریل) سال جاری (1396) نیز به مدت یک روز میزبان هفتمین نشست کمیسیون مشترک برجام بود.
ششمین نشست این کمیسیون نیز به ریاست سید عباس عراقچی و هلگا اشمید در تاریخ 21 دی ماه 1395 در شهر وین برگزار شد.
پنجمین دور نشست کمیسیون مشترک برجام 31 شهریور ماه سال گذشته (1395) در نیویورک برگزار شد.
چهارمین نشست این کمیسیون نیز 29 تیر ماه 1395 در وین و سومین دور از نشست‌های کمیسیون مشترک برجام نیز سوم اردیبهشت 1395 با حضور هیأت مذاکره‌کننده ایرانی و 1+5 در وین برگزار شد و همچنین در حاشیه این نشست قرارداد فروش 32 تن آب سنگین بین سازمان انرژی اتمی ایران و یک شرکت آمریکایی به امضا رسید.
دومین نشست این کمیسیون نیز 16 آذر 1394 در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد و پیش‌نویس قطعنامه 1+5 به شورای حکام در خصوص بستن PMD در این نشست مورد بحث قرار گرفت.
به گزارش فارس، نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام بین ایران و 1+5 در تاریخ 26 مهر ماه 1394 در وین برگزار شد، طرفین توافق کردند تا این کمیسیون هر سه ماه یک بار یا در صورت درخواست زودتر، برای بررسی روند اجرای برجام در وین تشکیل جلسه دهد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز دوم تیر ماه درباره برگزاری نشست وزرای خارجه ایران و پنج کشور (1+4) نیز گفته بود: «این نشست در دستور کار قرار دارد و در حال برنامه ریزی هستیم . احتمالا بعد از ارائه بسته راهکارهای عملی اروپا برای حفظ منافع برجام ، نشست با وزرای خارجه برگزار خواهد شد.»
در این مدت محمدجواد ظریف نامه‌ای به همتایان خود در دیگر کشورها نوشت و عنوان کرد: «اگر قرار باشد برجام ادامه یابد، اعضای باقیمانده در برجام و سایر شرکای تجاری باید به ایران اطمینان دهند خسارات ناشی از خروج آمریکا از برجام، بی قید و شرط از طریق اقدامات ملی، منطقه‌ای و جهانی جبران می‌شود.»
*خروج آمریکا از برجام
سه‌شنبه شب 18 اردیبهشت ماه سال جاری دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی خروج این کشور از برجام را اعلام کرد و پس از آن سندی را برای بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران امضا کرد و گفت که بالاترین سطح تحریم‌های اقتصادی را اعمال خواهیم کرد و عنوان شد که این تحریم‌ها بعد از دوره‌های 90 و 180 روزه اعمال خواهد شد.
حسن روحانی رئیس جمهوری ایران دقایقی بعد به این اظهارات ترامپ واکنش نشان داد و گفت: از این لحظه توافق برجام بین ایران و پنج کشور است از این لحظه 1+5 ، یک را از دست داده است و در این شرایط ما باید منتظر آن باشیم که شش کشور بزرگ جهانی نسبت به این توافق چگونه عمل خواهند کرد.
رئیس جمهور کشورمان تأکید کرد: من به وزارت خارجه دستور دادم که ظرف چند هفته آینده با مذاکرات با کشورهای اروپایی و دو کشور بزرگ دیگر یعنی روسیه و چین رایزنی‌ها، هماهنگی‌های لازم و مذاکرات لازم را انجام دهند. اگر در پایان این مهلت و زمان کوتاه ما به این نتیجه رسیدیم که با همکاری پنج کشور می‌توانیم همه آنچه در برجام خواست ملت ایران بوده به دست آوریم علی‌رغم میل آمریکا و رژیم صهیونیستی و تلاش‌های آنها و حرفهای بی‌نزاکت امشب ترامپ برجام پایدار خواهد ماند و ما می‌توانیم به نفع صلح و امنیت منطقه و جهان قدم‌های خودمان را برداریم و اگر ببینیم منافع ما تضمین نخواهد شد به زودی من با مردم ایران صحبت خواهم کرد و تصمیمات نظام را در آن شرایط به اطلاع مردم می‌رسانم.
به گزارش فارس، از آن زمان مذاکراتی در سطوح مختلف انجام شد و ظریف در همین راستا به چین، روسیه، بلژیک (شرکت در نشستی با حضور وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس و موگرینی)، هند، آفریقای جنوبی و عمان سفر کرد و از سوی دیگر پیام‌های روحانی درباره خروج آمریکا از برجام توسط فرستادگان ویژه رئیس جمهور به مقامات کشورهای مختلف ابلاغ شد.
*رهبر معظم انقلاب: ایران با 3 کشور اروپایی دعوا ندارد بلکه با توجه به سابقه اروپایی ها، ما به آنها اعتماد نداریم
به گزارش فارس، مقام معظم رهبری چهارشنبه دوم خرداد ماه در دیدار سران قوا و جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام، عنوان کردند: ما بنای دعوا با اروپا را نداریم، اما این سه کشور اروپایی نشان داده اند که در حساس‌ترین مواقع، با آمریکا همراهی می کنند.
رهبر انقلاب اسلامی حرکت زشت وزیر امور خارجه فرانسه در مذاکرات هسته ای و تقسیم نقش پلیس بد و پلیس خوب با آمریکا و همچنین مانع تراشی دولت انگلیس در قبال حق خرید کیک زرد براساس برجام را نمونه هایی از همراهی اروپا با آمریکا برشمردند و تأکید کردند: اروپایی ها حرفهایی می زنند اما تاکنون ندیده ایم که به معنی واقعی کلمه در مقابل آمریکا ایستاده باشند.
رهبر انقلاب اسلامی در جمع بندی مباحث مربوط به تجربه های برجام تأکید کردند: باید در قضایای بعدی مراقب بود تا این تجربه ها تکرار نشوند و از یک سوراخ، دو بار گزیده نشویم.
رهبر انقلاب دلخوش کردن به مسائلی نظیر بی آبرو شدن آمریکا و یا بروز اختلاف ظاهری میان آمریکا و اروپا در ماجرای اخیر را نافی استفاده از تجربیات خواندند و افزودند: اینها واقعیات است اما مگر ما برای این چیزها مذاکره کردیم که حالا به آنها دلخوش کنیم.
ایشان خاطرنشان کردند: هدف از مذاکرات هسته ای برداشته شدن تحریم ها بود که بسیاری از آنها برداشته نشد، ضمن اینکه اخیراً تهدید می کنند تحریم ها را با وجود تأکید قطعنامه سازمان ملل باز می گردانند.
حضرت آیت‌الله خامنه ای در بخش دیگری از اظهاراتشان عنوان کردند: برجام اروپایی البته مسئله ای است اما قرائن فراوان از جمله انصراف و تردید شرکت های بزرگ اروپایی و نیز سخنان مسئولان سه کشور اروپایی نشان می دهد اقتصاد کشور را از راه برجام اروپایی نمی توان به جلو برد.
ایشان با اشاره به بدعهدی و بی صداقتی 3 کشور اروپایی در اوایل دهه 80 بر سر مسئله هسته ای افزودند: اروپایی ها باید ثابت کنند که این بار قصد تکرار آن بدعهدی را ندارند.
رهبر انقلاب اعتراض نکردن 3 کشور اروپایی به آمریکا در نقض مکرر روح و جسم برجام را مورد انتقاد قرار دادند و افزودند: اگر آنها به آمریکا اعتراض می کردند ممکن بود کار به اینجا نرسد، اروپایی ها باید این غفلت را جبران کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه ای خروج آمریکا از برجام را نقض قطعنامه 2231 سازمان ملل خواندند و افزودند: اروپایی ها باید قطعنامه ای علیه آمریکا به شورای امنیت ببرند و به این حرکت آمریکا اعتراض کنند.
رهبر انقلاب اسلامی در تبیین شرایط لازم برای ادامه برجام با اروپایی ها تأکید کردند: سران 3 کشور باید متعهد شوند و قول دهند که بحث موشک و حضور منطقه ای ایران را مطلقاً مطرح نخواهند کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه ای مقابله صریح اروپایی ها با هرگونه تحریم آمریکا علیه ایران را از دیگر شرایط ضروری برشمردند و خاطرنشان کردند: همه بدانند جمهوری اسلامی از مؤلفه های قدرت خود از جمله دفاع از راه دور قطعاً دست نمی کشد.
رهبر انقلاب اسلامی در باب تضمین های لازم اروپایی ها برای ادامه برجام افزودند: اگر آمریکایی ها توانستند در فروش نفت ایران خلل وارد کنند اروپایی ها باید خرید نفت از ایران به مقدار مورد نیاز ما را تضمین کنند.
تضمین بانکهای اروپایی درباره دریافت و پرداخت وجوه تجارت دولتی و خصوصی با جمهوری اسلامی از دیگر نکاتی بود که حضرت آیت‌الله خامنه ای در همین زمینه بیان کردند.
ایشان خاطرنشان کردند: ایران با 3 کشور اروپایی دعوا ندارد بلکه با توجه به سابقه اروپایی ها، ما به آنها اعتماد نداریم و به همین علت آنها باید تضمین های واقعی بدهند.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: اگر اروپایی ها در پاسخ به مطالبات ما تعلل کردند حق ایران برای آغاز فعالیتهای تعطیل شده هسته ای محفوظ است.
ایشان مسئولان سازمان انرژی اتمی را به آمادگی برای شروع احتمالی اینگونه فعالیت‌ها فراخواندند و افزودند: الان غنی سازی 20 درصد را آغاز نمی کنیم ولی باید آماده باشید که اگر لازم شد و دیدیم برجام فایده ندارد فعالیتهای تعطیل شده بواسطه برجام از سرگرفته شود.
به گزارش فارس، با توجه به بسته پیشنهادی ارائه شده به ایران که به گفته روحانی مأیوس کننده است، باید منتظر ماند و دید که آیا روند مذاکرات امروز در وین آنگونه که روحانی عنوان کرده می تواند خواسته های ایران را برای ادامه همکاری در برجام تأمین کند.
