سیاست خارجی دولت متمرکز نیست

حسین ملائک سفیر اسبق ایران در چین  در خصوص لزوم توجه به دیپلماسی متوازن در سیاست خارجی که از جمله موارد مورد تاکید رهبری انقلاب به مسئولین سیاست خارجی کشور هم هست، اظهارداشت: به نظر من از بدو انقلاب اسلامی، ایران در شرایط مواجهه با بحران قرار داشته و همواره بر اساس برطرف کردن آنها سیاست خود را تنظیم کرده است.

وی گفت: نظام سیاسی ایران هیچگاه یکپارچه نبوده و در درون خود جناح های متفاوت و نظرات مختلفی داشته که هریک تلاش کرده‌اند سایر بخش‌ها را با نظرات خود همسو کنند. در این مسیر گاهی تلاش شده از نیروی خارجی نیز به نفع خود استفاده کنند.

سفیر اسبق ایران در چین اضافه کرد: گروهی از مسئولین و سیاستمداران در ایران ماهیت غرب‌گرایی دارند و برای تئوریزه کردن نظرات خود هنوز دنیا را به شرق و غرب تقسیم کرده و بر طبق سیاق ۴۰ سال قبل معتقدند نباید با شرق کمونیست کار کرد که البته این هم یک سوءاستفاده ایدئولوژیک است.

وی تصریح کرد: این گروه که یک نوع شبه روشنفکرهای جدید هستند فقط زمان و منابع را از ایران در طول این سالها دریغ کرده اند، عملکرد وزارت نفت و وزارت راه و شهرسازی و وزارت صمت در دولت فعلی نتیجه عملکرد این شبه ایدئولوژی است.

ملائک گفت: آنها که فکر می‌کردند با «برجام» کل مسائل کشور را حل کرده اند و بدون داشتن تضمین کافی از افق پیش رو راه های کشور را با چین و روسیه بستند و هم اکنون کشور را با چالش بزرگی روبرو کرده اند.  

سفیر اسبق ایران در چین افزود: موضوع همسایگان و توسعه روابط با آنها از زمان روی کار آمدن دولت مصدق و شهید دکتر فاطمی در وزارت خارجه مطرح بوده اما هیچگاه حتی امروز هم مورد توجه جدی سیاستمداران قرار نداشته است.

وی با بیان اینکه دولت ایران قبل و بعد از انقلاب کمتر توانسته سیاست توسعه ای مناسبی را با کشورهای همسایه داشته باشد، تاکید کرد: برای دولت ایران این کشورها همواره منشاء تهدید بوده‌اند، البته این نگاه منفی بی پایه هم نیست.

ملائک ادامه داد: از عراق، پاکستان و افغانستان چه در گذشته و چه حال بیشتر مشکل به ایران سرریز می شود تا منفعت، اما این تا زمانی است که ایران نخواهد سیاست در این کشورها را به نفع توسعه همه جانبه منطقه ای به کار گیرد.

 سفیر اسبق ایران در چین اضافه کرد: به طور مثال اکنون ایران حاضر نیست برنج را از پاکستان وارد کند ولی از تایلند وارد می کند یا گندم را از استرالیا وارد می‌کند اما از قزاقستان و یا روسیه واردات ندارد. گوشت از نیوزیلند و برزیل وارد می شود اما از قزاقستان نه؛ این اقدامات منشأ ضد استراتژیک در سیاست امنیتی کشور دارد که ملی نیست و منشأ آن سود جویی وابسته به خارج است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: مشکل اصلی در سیاست خارجی نامتمرکز بودن این سیاست است که بخشی در دست دولت و بخشی خارج از دولت رقم می خورد، در داخل دولت نیز چند سازمان سیاست خارجی را شکل می‌دهند؛ وزارت خارجه، وزارت نفت، وزارت اقتصاد و وزارت صمت که هرکدام از این سازمان‌ها هم اجازه دخالت به دیگری را نمی‌دهند، این در حالی است که اول باید سیاست خارجی مشخص و سپس روابط خارجی بر اساس آن سیاست تنظیم شود.