چند روز پس از درج مقاله راقم این سطور در رسالت، مسئولین صندوق بازنشستگی صنعت نفت دو اقدام متضاد در رابطه با توجیه عملکرد خود انجام دادند؛ اول ارائه پاسخ غیرکافی به مقصود به رسالت و دوم درددل با روزنامه زنجیره‌ای شرق در مورد عملکرد مدیریت سابق صندوق و طبق معمول انداختن همه تقصیرها بر گردن مسئولین دولت قبل. انگار نه انگار که 5 سال است اعتدالیون دست در دست اصلاحاتیون زمام امور صندوقی را به دست گرفته‌اند که همه ارکان و اعضای اصلی‌اش نفتی هستند. راقم این سطور در مقاله خود از لزوم شفافیت در عملکرد و شفافیت و هویت حقوقی صندوق سخن گفتم و باز می‌گویم. مسئولین صندوق در مصاحبه با شرق از اختلاس 4هزار میلیاردی و حامیان آن علی ای حال باید درددل مسئولین صندوق را با شرق به حال خود رها ساخته و برویم سر اصل مطلب مطروحه در رسالت. اصل مطلب هویت حقوقی صندوق بازنشستگی نفت بود. صندوقی که 70 سال است فعالیت می‌کند و تازه حضرات به فکر ثبت آن افتاده‌اند. مراتب کافی به مقصود نبودن پاسخ روابط عمومی صندوق به مقاله رسالت به شرح زیر است:
1- گفتیم صندوق از بدو فعالیت باید هویت حقوقی داشته باشد. این هویت حقوقی مستقل را از قانون خاص یا قانون تجارت می‌گیرد. صندوق 70 ساله اگر طبق قانون تاسیس شده و هویت حقوقی‌اش دولتی است یا نهاد عمومی غیر دولتی، مثل دیگر صندوق‌های بازنشستگی باید در پیوست بودجه از باب سهم دولت به ماهو سهم وزارت نفت و یا سهم شرکت ملی نفت در زیر ردیف‌های 220000 یا ردیف 143000 منعکس باشد. اگر نیست، دلیل توجیهی آن کدام است؟ روابط عمومی به این پرسش کلیدی در جوابیه پاسخ نمی‌دهد چرا برای اینکه بالاترین مقام مسئول در صنعت نفت هم پاسخ این پرسش را نمی‌داند.
2- صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق تامین اجتماعی، در ردیف‌های 154002 و ردیف 132500 بودجه کل کشور از باب سهم دولت از کسور بازنشستگی مشمولین در بودجه منعکس است. صندوق بازنشستگی نفت از باب سهم 19 درصدی دولت یعنی وزارت نفت بابت سهم کارفرما چرا فاقد ردیف بودجه‌ای است؟ روابط عمومی به چنین پرسشی پاسخ نمی‌دهد.
3- این سوال را نگارنده 4 سال پیش از یکی از مسئولان نفتی در جلسه رسیدگی عملکرد برخی از مسئولین نفت پرسیدم نامبرده جوابی نداشت. پرسیدم صندوق یک واحد مستقل از شرکت نفت و وزارت نفت است یا یک زائده متصل به شرکت ملی نفت. این هویت مستقل حقوقی کجا ثبت شده؟ مشارالیه پاسخی نداشت. چند ماه بعد حضرات به فکر ثبت صندوق در ثبت شرکت‌ها برآمدند.
4- مگر سازمان تامین اجتماعی ، سازمان بازنشستگی کشوری و صندوق‌هایشان که سال‌هاست فعالند و به میلیون‌ها مشمول خدمت می‌کنند، طبق قانون تشکیل نشده‌اند؟ چه فرقی بین دو صندوق موجود بازنشستگی کشوری و صندوق بازنشستگی نفت است که یکی سالیان سال است با ردیف بودجه‌ای مشخص در بودجه کل کشور هست و دیگری نیست؟ مگر نمی‌گویند صندوق بازنشستگی نفت طبق قانون تاسیس شده پس دیگر چه نیازی به ثبت شرکت‌هاست؟
5- در مقاله آمده بود چرا و چگونه می‌توان صندوق را با آن حجم گردش مالی با 2 نفر عضو موظف اداره کرد؟ پس 6 نفر عضو غیر موظف هیئت مدیره چنین صندوقی در چنین بنگاه عظیمی که همه گونه تجارتی می‌کند اما به صورت غیر تجاری ثبت شده، چه کاره‌اند؟ مسئولیت‌شان چیست؟ اگر صندوق طبق قانون تجارت اداره می‌شود، باید به صورت شرکت تضامنی ثبت شده باشد تا عضو غیرموظف بتواند داشته باشد. پاسخ روابط عمومی ناظر به این پرسش و رفع این ابهامات در مورد هویت حقوقی صندوق نیست.
6- آنچه که روابط عمومی در مورد استاندارد حسابداری و ارزش ویژه طرح به مثابه سرمایه صندوق ادعا کرده نگارنده در مقاله با ارائه فرمول دارایی مساوی با بدهی به علاوه سرمایه را مطرح کردم و حرف هر دو یکی است اما سخن سر تفاوت دو برابری بدهی در برابر سرمایه بود. سخن بر سر پیشگیری مطالبات و دیون سرمایه‌گذاری در دیگر حوزه‌ها بود و سکوت روابط عمومی در جوابیه ناظر بر ابهام نرخ بازگشت این سرمایه‌گذاری‌ها یا همان ریترن اون اینوست منت (ROI) بود که در جوابیه مسکوت مانده است.
7- وقتی از هویت حقوقی یک شخصیت حالا یا شرکت یا صندوق سخن به میان می آید به منظور شفافیت عملکرد آن است. جوابیه نویس 70 سال فعالیت صندوق را رها کرده و به قانون
موخر التصویب سال 91 اشاره می‌کند گویی قبل از این سال هیچ حکمی در مورد هویت حقوقی شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی وجود نداشته است. در حالی که به حکم ماده 130 قانون محاسبات عمومی کلیه موسسات وابسته به دولت که به صورت غیر از وزارتخانه یا موسسه دولتی یا شرکت دولتی ایجاد شده و اداره می‌شدند، مکلف به انجام امری بوده‌اند که به آن عمل نکرده‌اند.
8- این امر مقرر توسط مقنن این بوده که یک سال مهلت داشته‌اند از تاریخ اجرای قانون محاسبات (مصوب سال 66) با رعایت مقررات مربوط وضع خود را با یکی از سه وضع حقوقی مندرج در مواد 2و3و4 این قانون تطبیق دهند و الا با انقضای این مهلت قانونی یک ساله موسسه دولتی محسوب می‌شدند . از سال 66 تاکنون 31 سال می‌گذرد و مهلت مذکور پایان یافته، قانون محاسبات عمومی می گوید صندوق موسسه دولتی (وابسته به وزارت نفت- شرکت ملی نفت) است؛ روابط عمومی صندوق می‌گوید ما یک موسسه غیرتجاری هستیم کدام شکل حقوقی قانونی است؟ حکم مقنن یا ادعای روابط عمومی صندوق؟
9- اینجاست که عدم شفافیت از روی صندوق بازنشستگی نفت به عمق وزات نفت رسوخ می‌کند. با رجوع به لایحه قانون بودجه سال 97 مشاهده می‌شود که بودجه وزارت نفت به ماهو وزارتخانه‌ای که سالانه گردش بیش از 50 میلیارد دلاری نفت و حداقل 20 میلیارد دلاری گاز و میعانات گازی را سامان می‌دهد بودجه یک سال مالی‌اش فقط 128 میلیون ریال است که با تقسیم آن بر12 ماه می‌شود اندکی بیش از یک میلیون وششصد هزار تومان که هزینه دستمزد یک کارگر ساده تابع قانون کار هم نیست، خداوکیلی به این می‌گویند شفافیت؟
10- ختم کلام؛ مسائل مطروحه در آن مقال مهم‌تر از این است که در سطح مدیران یک صندوق مطرح باشد بلکه ریشه این مسائل در سطح کلان تری مرتبط با رئیس‌جمهور، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت و کل دولت قرار دارد که باید پاسخگو باشند. پاسخگوی نابسامانی‌هایی که 5 سال است مسئول مستقیم آن هستند اما به گردن -دولت و مسئولین قبلی می‌اندازند- خداوکیلی بودجه سال 97 کل کشور و بودجه وزارت نفت به ردیف 143000 در جدول شماره 7 لایحه بودجه 97 را هم وزیر نفت سابق، رئیس سازمان برنامه و بودجه و معاون رئیس‌جمهور سابق نوشته‌اند و با سلام و صلوات در مجلس تقدیم رئیس قوه مقننه شده است؟ هر مخاطب منصف و آگاهی که جدول زیر را مطالعه کند می‌تواند در این مورد به داوری بنشیند.
جدول شماره 7- خلاصه بودجه دستگاه‌های اجرایی در سال 1397
ارقام به میلیون ریال
1- گفتیم صندوق از بدو فعالیت باید هویت حقوقی داشته باشد. این هویت حقوقی مستقل را از قانون خاص یا قانون تجارت می‌گیرد. صندوق 70 ساله اگر طبق قانون تاسیس شده و هویت حقوقی‌اش دولتی است یا نهاد عمومی غیر دولتی، مثل دیگر صندوق‌های بازنشستگی باید در پیوست بودجه از باب سهم دولت به ماهو سهم وزارت نفت و یا سهم شرکت ملی نفت در زیر ردیف‌های 220000 یا ردیف 143000 منعکس باشد. اگر نیست، دلیل توجیهی آن کدام است؟ روابط عمومی به این پرسش کلیدی در جوابیه پاسخ نمی‌دهد چرا برای اینکه بالاترین مقام مسئول در صنعت نفت هم پاسخ این پرسش را نمی‌داند.
2- صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق تامین اجتماعی، در ردیف‌های 154002 و ردیف 132500 بودجه کل کشور از باب سهم دولت از کسور بازنشستگی مشمولین در بودجه منعکس است. صندوق بازنشستگی نفت از باب سهم 19 درصدی دولت یعنی وزارت نفت بابت سهم کارفرما چرا فاقد ردیف بودجه‌ای است؟ روابط عمومی به چنین پرسشی پاسخ نمی‌دهد.
3- این سوال را نگارنده 4 سال پیش از یکی از مسئولان نفتی در جلسه رسیدگی عملکرد برخی از مسئولین نفت پرسیدم نامبرده جوابی نداشت. پرسیدم صندوق یک واحد مستقل از شرکت نفت و وزارت نفت است یا یک زائده متصل به شرکت ملی نفت. این هویت مستقل حقوقی کجا ثبت شده؟ مشارالیه پاسخی نداشت. چند ماه بعد حضرات به فکر ثبت صندوق در ثبت شرکت‌ها برآمدند.
4- مگر سازمان تامین اجتماعی ، سازمان بازنشستگی کشوری و صندوق‌هایشان که سال‌هاست فعالند و به میلیون‌ها مشمول خدمت می‌کنند، طبق قانون تشکیل نشده‌اند؟ چه فرقی بین دو صندوق موجود بازنشستگی کشوری و صندوق بازنشستگی نفت است که یکی سالیان سال است با ردیف بودجه‌ای مشخص در بودجه کل کشور هست و دیگری نیست؟ مگر نمی‌گویند صندوق بازنشستگی نفت طبق قانون تاسیس شده پس دیگر چه نیازی به ثبت شرکت‌هاست؟
5- در مقاله آمده بود چرا و چگونه می‌توان صندوق را با آن حجم گردش مالی با 2 نفر عضو موظف اداره کرد؟ پس 6 نفر عضو غیر موظف هیئت مدیره چنین صندوقی در چنین بنگاه عظیمی که همه گونه تجارتی می‌کند اما به صورت غیر تجاری ثبت شده، چه کاره‌اند؟ مسئولیت‌شان چیست؟ اگر صندوق طبق قانون تجارت اداره می‌شود، باید به صورت شرکت تضامنی ثبت شده باشد تا عضو غیرموظف بتواند داشته باشد. پاسخ روابط عمومی ناظر به این پرسش و رفع این ابهامات در مورد هویت حقوقی صندوق نیست.
6- آنچه که روابط عمومی در مورد استاندارد حسابداری و ارزش ویژه طرح به مثابه سرمایه صندوق ادعا کرده نگارنده در مقاله با ارائه فرمول دارایی مساوی با بدهی به علاوه سرمایه را مطرح کردم و حرف هر دو یکی است اما سخن سر تفاوت دو برابری بدهی در برابر سرمایه بود. سخن بر سر پیشگیری مطالبات و دیون سرمایه‌گذاری در دیگر حوزه‌ها بود و سکوت روابط عمومی در جوابیه ناظر بر ابهام نرخ بازگشت این سرمایه‌گذاری‌ها یا همان ریترن اون اینوست منت (ROI) بود که در جوابیه مسکوت مانده است.
7- وقتی از هویت حقوقی یک شخصیت حالا یا شرکت یا صندوق سخن به میان می آید به منظور شفافیت عملکرد آن است. جوابیه نویس 70 سال فعالیت صندوق را رها کرده و به قانون
موخر التصویب سال 91 اشاره می‌کند گویی قبل از این سال هیچ حکمی در مورد هویت حقوقی شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی وجود نداشته است. در حالی که به حکم ماده 130 قانون محاسبات عمومی کلیه موسسات وابسته به دولت که به صورت غیر از وزارتخانه یا موسسه دولتی یا شرکت دولتی ایجاد شده و اداره می‌شدند، مکلف به انجام امری بوده‌اند که به آن عمل نکرده‌اند.
8- این امر مقرر توسط مقنن این بوده که یک سال مهلت داشته‌اند از تاریخ اجرای قانون محاسبات (مصوب سال 66) با رعایت مقررات مربوط وضع خود را با یکی از سه وضع حقوقی مندرج در مواد 2و3و4 این قانون تطبیق دهند و الا با انقضای این مهلت قانونی یک ساله موسسه دولتی محسوب می‌شدند . از سال 66 تاکنون 31 سال می‌گذرد و مهلت مذکور پایان یافته، قانون محاسبات عمومی می گوید صندوق موسسه دولتی (وابسته به وزارت نفت- شرکت ملی نفت) است؛ روابط عمومی صندوق می‌گوید ما یک موسسه غیرتجاری هستیم کدام شکل حقوقی قانونی است؟ حکم مقنن یا ادعای روابط عمومی صندوق؟
9- اینجاست که عدم شفافیت از روی صندوق بازنشستگی نفت به عمق وزات نفت رسوخ می‌کند. با رجوع به لایحه قانون بودجه سال 97 مشاهده می‌شود که بودجه وزارت نفت به ماهو وزارتخانه‌ای که سالانه گردش بیش از 50 میلیارد دلاری نفت و حداقل 20 میلیارد دلاری گاز و میعانات گازی را سامان می‌دهد بودجه یک سال مالی‌اش فقط 128 میلیون ریال است که با تقسیم آن بر12 ماه می‌شود اندکی بیش از یک میلیون وششصد هزار تومان که هزینه دستمزد یک کارگر ساده تابع قانون کار هم نیست، خداوکیلی به این می‌گویند شفافیت؟
10- ختم کلام؛ مسائل مطروحه در آن مقال مهم‌تر از این است که در سطح مدیران یک صندوق مطرح باشد بلکه ریشه این مسائل در سطح کلان تری مرتبط با رئیس‌جمهور، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت و کل دولت قرار دارد که باید پاسخگو باشند. پاسخگوی نابسامانی‌هایی که 5 سال است مسئول مستقیم آن هستند اما به گردن -دولت و مسئولین قبلی می‌اندازند- خداوکیلی بودجه سال 97 کل کشور و بودجه وزارت نفت به ردیف 143000 در جدول شماره 7 لایحه بودجه 97 را هم وزیر نفت سابق، رئیس سازمان برنامه و بودجه و معاون رئیس‌جمهور سابق نوشته‌اند و با سلام و صلوات در مجلس تقدیم رئیس قوه مقننه شده است؟ هر مخاطب منصف و آگاهی که جدول زیر را مطالعه کند می‌تواند در این مورد به داوری بنشیند.
جدول شماره 7- خلاصه بودجه دستگاه‌های اجرایی در سال 1397
ارقام به میلیون ریال
غلامرضا انبارلویی
