یکی از وجوه حیات سیاسی و اجتماعی آیت ا... شهید دکتر بهشتی که در عین شهرت و معروفیت، کمتر اطلاعاتی درباره آن جمع آوری و منتشر شده، دوران پربرکت حضور وی در مرکز اسلامی هامبورگ است.
اخبار سیاسی- این مرکز که با همت آیت‌ا... العظمی بروجردی تأسیس شد و ابتدا، نام «مسجد ایرانیان» داشت، با همت شهید بهشتی به یکی از فعال‌ترین مراکز اسلامی اروپا تبدیل شد. هنگامی که او در سال ۱۳۴۴ هـ. ش، راهی هامبورگ شد، به دلیل ارتباط با هیئت‌های مؤتلفه اسلامی در جریان اعدام انقلابی حسنعلی منصور، تحت تعقیب ساواک بود. شهید بهشتی، اوایل فروردین سال ۱۳۴۴، از طریق عراق و اردن، به اروپا رفت. هنگامی که به شهر هامبورگ رسید، اتمام ساختمان مسجد نیمه‌ساز مرکز اسلامی، بیش از هر چیز دیگر، نیاز به پیگیری داشت. شهید بهشتی، بعد‌ها در این‌باره گفت: «سر و صدای مردم و شهرداری هامبورگ درآمده بود. مسجد در یک نقطه حساس و زیبای مرکزی شهر هامبورگ است، جایی است که توریست‌ها و مسافرانی که برای دیدن هامبورگ می‌آیند، از آن‌جا عبور می‌کنند.
با ماشین می‌آمدند جلوی آن می‌ایستادند و می‌گفتند: این مسجد مسلمان‌هاست! سال‌هاست ساخت آن را همین طور نیمه‌کاره رها کرده‌اند و این مطلب، علاوه بر آن‌که مایه سرشکستگی بود، برای مسلمانان آن‌جا قابل تحمل نبود.» شهید بهشتی، پس از ارزیابی اوضاع به این نتیجه رسید که باید ساختمان مسجد را هر چه سریع‌تر تمام کند و از آن، نه مسجدی فقط برای ایرانیان که مسجدی برای همه مسلمانان مقیم آلمان بسازد.
او عنوان ایرانیان را از نام مسجد حذف و ارتباط با پیروان همه مذاهب اسلامی را آغاز کرد. با پایان یافتن بنای مسجد، تازه کار شهید بهشتی آغاز شد؛ صرف نظر از اروپایی‌هایی که با اهداف مختلف، برای بحث و گرفتن اطلاعات به سراغ مرکز می‌آمدند، تعداد زیادی از جوانان ایرانی مشغول به تحصیل در آلمان هم، از مراجعه کنندگان همیشگی مرکز اسلامی بودند. اخلاق و رویه شهید بهشتی، با سعه صدر مثال زدنی‌اش، باعث جذب حداکثری جوانان می‌شد. همزمان سخنرانی‌های شهید بهشتی درباره مبانی دین اسلام و مسائل اعتقادی آن به زبان آلمانی و انگلیسی، با استقبال گسترده مخاطبان اروپایی روبه‌رو و باعث رونق مسجد شد. او شش سال در آلمان ماند و در این مدت، مرکز اسلامی هامبورگ را به مرکزی علمی برای پیروان همه ادیان تبدیل کرد؛ جایگاهی که در آن بتوانند با صلح و دوستی به تبادل نظر با یکدیگر بپردازند.
