درباره توهین آمریکایی‌ها به ظریف چه باید کرد؟

محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران که برای شرکت در نشست‌هایی در نیویورک حضور دارد در توئیتی نوشت: "در حالی که مشغول انجام وظیفه رسمی خود در سازمان ملل متحد هستم فقط به حضور در سه مکان محدود شده‌ام! گفتگوی من با لستر هولت از برنامه اخبار شبانه شبکه ان‌بی‌سی در نیویورک. ما 15 جولای در اقامتگاه سفیر ایران در سازمان ملل متحد به گفتگو نشستیم، یکی از سه ساختمانی که من اجازه پا گذاشتن در آن را دارم آن هم در حالی که مشغول انجام وظیفه رسمی خود در سازمان ملل متحد هستم. گفتگوهای بیشتر از بی‌بی‌سی و دیگر شبکه‌ها پخش خواهد شد."

اخبار سیاسی- طی چند هفته اخیر اخباری در رسانه‌ها منتشر شد که دولت آمریکا در نظر دارد نام وزیر خارجه کشورمان را در لیست افراد تحریمی قرار دهد. امری که می‌توانست به‌عنوان یک مانع برای سفرهای دیپلماتیک آقای ظریف به مقر سازمان ملل، به حساب آید. هرچند این خبر تکذیب شد و در بیانیه‌های رسمی و فهرست‌های تحریمی جدید دولت آمریکا نامی از آقای ظریف برده نشد لیکن هم‌زمان با قصد ایشان برای شرکت در نشست سازمان ملل متحد در نیویورک، رسانه‌ها اعلام کردند صدور ویزای آقای ظریف با تأیید وزیر خارجه آمریکا و البته همراه با محدودیت‌هایی برای تردد در آمریکا صورت پذیرفته است. متعاقب این امر مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا طی مصاحبه‌ای اعلام کرد آقای ظریف و هیئت ایرانی «تنها می‌توانند بین مقر سازمان ملل و محل اقامتشان و همچنین اقامتگاه سفیر ایران در سازمان ملل رفت‌وآمد داشته باشد.» پامپئو اضافه کرده است: «وقتی دیپلمات‌های آمریکایی نمی‌‌توانند در تهران حضور داشته باشند، دلیلی هم برای تردد آزادانه دیپلمات‌های جمهوری اسلامی در آمریکا وجود ندارد.»

در خصوص این خبر برخی افراد و جریانات در موضع‌گیری خود، جناب آقای ظریف را مورد خطاب قرار داده‌اند لیکن به نظر نگارنده سمت و جهت اعتراض باید به سمت دولت مستکبر و زیاده‌خواه آمریکا باشد. نمایندگان جمهوری اسلامی ایران برای انجام امور سیاسی در اماکن و مقرهای سازمان‌های جهانی و بین‌المللی که در آمریکا قرار دارد، چاره‌ای جز حضور و سفر در این کشور ندارند و این آمریکا است که برخلاف حقوق بین‌الملل، رفتار می‌کند و از این اهرم برای پیشبرد منافع و اهداف خود سوءاستفاده می‌نماید. شاید دولت آمریکا تلاش داشته که با این حرکت منفعلانه و به‌شدت غیراخلاقی، پاسخی به اقدام ایران در سرنگونی پهپاد آمریکایی بدهد و یا نشان دهد که فرآیند سیاسی در تعامل با ایران در حال پایان گرفتن است لیکن در عین غیر متناظر بودن رفتار آمریکا، این عمل برای آمریکا یک سرشکستگی سیاسی محسوب می‌شود و البته قطعاً این موضوع در داخل کشور باعث تقویت نگاهی که آمریکا را شیطان بزرگ می‌دانست خواهد شد. افکار عمومی کشورمان فارغ از موافقین یا مخالفین برجام، حمایت از جناب آقای ظریف به‌عنوان نماینده رسمی کشورمان را امری صحیح  و ضروری دانسته و آنچه مورد شماتت و سرزنش قرار می‌دهند، رفتار آمریکا با ایشان است.

 البته این نکته نیز در افکار عمومی کشورمان و حتی دیگر کشورها تقویت می‌شود که مذاکره با دولتی که اقداماتی در چنین سطحی را در دستور کار قرار می‌دهد، قطعاً کار عاقلانه‌ای نیست. این‌چنین اقداماتی تیر خلاص بر پیکر در حال احتضار «راهبرد مذاکره با آمریکا برای حل مشکلات» خواهد بود و نشان می‌دهد که مشکل اصلی، خود آمریکا است.

سازمان ملل و دیگر مجامع بین‌المللی باید با این تبعیض سیاسی مقابله و آن را محکوم نمایند. جا دارد که گزینه انتقال اماکن متعلق به نهادهای بین‌المللی، از آمریکا به کشورهای دیگری که رعایت حداقل‌های عرف بین‌الملل و احترام به نمایندگان رسمی کشورها را می‌نمایند، مورد بررسی قرار دهند. این مطالبه تنها نباید از سوی سیاستمداران کشورمان مطرح شود بلکه نخبگان در حوزه‌های مختلف که می‌توانند جریان ساز و تأثیرگذار باشند باید وارد این کارزار شوند.

موضوع دیگری که باید در دستور کار کشورمان قرار گیرد، اقدامات متقابل در خصوص کشور آمریکا است. نباید فراموش کرد که ایران اسلامی گزینه‌های مناسب برای پاسخ به این گستاخی را در اختیار دارد و باید به نحو شایسته از این اهرم، استفاده کرد. محدود کردن ترانزیت و عبور هواپیماهای مسافربری آمریکایی از فضای سرزمینی کشورمان و یا عبور کشتی‌های آمریکایی از تنگه هرمز دو مؤلفه‌ای است که می‌تواند به‌عنوان یک امر حداقلی در دستور کار کشورمان قرار گیرد. شاید اگر در زمانی که دولت آمریکا از پذیرش نماینده کشورمان در سازمان ملل به بهانه‌های واهی استنکاف ورزید، اقدامات مناسبی از سوی دولت آقای روحانی انجام می‌پذیرفت، امروز شاهد این بی‌احترامی به آقای ظریف نبودیم و نگارنده این نگرانی را دارد که در صورت عدم پاسخگویی به این گستاخی آمریکا، در سفر احتمالی رئیس‌جمهور محترم کشورمان برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، این بی‌احترامی و گستاخی به نحو دیگری تکرار شود.