انتقاد برجامیِ "تد کروز" از دولت ترامپ

«تد کروز»، نماینده جمهوری‌خواه مجلس سنای آمریکا که از جمله قانونگذارانی است که از لغو کامل توافق هسته‌ای برجام حمایت می‌کند مدعی شد که «دولت پنهان» در آمریکا در تلاش برای جلوگیری از فروپاشی کامل برجام است.

اخبار سیاسی- به نوشته واشنگتن‌اگزماینر کروز در موسسه هادسون گفت: «می‌خواهم بگویم دولت پنهان زنده و قبراق است و حصارهای دور واشنگتن را احاطه کرده است.»

وی اضافه کرد: «هدف نخست دولت پنهان در وزارت خارجه و وزارت خزانه‌داری آمریکا حفظ توافق هسته‌ای فاجعه‌بار اوباما با ایران است.»

کروز ادعا کرد: «هدف اصلی آنها این است که دولت توافق هسته‌ای ایران را به طور کامل لغو نکند چون معتقدند که در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ یک دموکرات پیروز می‌شود.»

وی با بیان این ادعا که هر سیاستمدار دموکرات در صورت پیروزی در انتخابات وارد توافق هسته‌ای برجام می‌شود از دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا با لغو معافیت‌های کامل همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران برجام را به طور کامل لغو کند.

معافیت‌هایی که او به آنها اشاره کرده مجوزی است که دولت ترامپ بعد از خروج از برجام در اردیبهشت‌ماه سال گذشته برای همکاری صلح‌آمیز هسته‌ای بین‌المللی با مراکز هسته‌ای اراک، بوشهر و فردو صادر کرد. واشنگتن در آن زمان اعلام کرد هدف از صدور این معافیت‌ها حفظ نظارت بر این تأسیسات است.

عدم تمدید این معافیت‌ها می‌توانست طرف‌های باقی‌مانده در برجام را به سوی عمل نکردن به تعهداتشان در این توافق هسته‌ای سوق دهد. برخی از کارشناسان در آمریکا هشدار داده‌اند لغو این معافیت‌ها می‌تواند تهران را نیز به سمت خروج از برجام سوق دهد.

جدال بر سر لغو یا تمدید این معافیت‌ها در چند ماه گذشته موجب دو دستگی در دولت ترامپ شده بود. گفته می‌شود «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید خواستار ابطال این معافیت‌ها است، در حالی که «مایک پامپئو»، وزیر خارجه آمریکا از تمدید آن حمایت می‌کند.

دولت آمریکا سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان، ۱۴ اردیبهشت‌ماه سال جاری معافیت‌های مربوط به همکاری‌ هسته‌ای اتحادیه اروپا، چین و روسیه با ایران در مراکز اراک، بوشهر و فردو را تمدید کرد اما دو معافیت انتقال آب سنگین مازاد به عمان و مبادله اورانیوم غنی شده با کیک زرد را تمدید نکرد.

گروهی از قانونگذاران آمریکایی که خواستار لغو کامل برجام هستند معتقدند دولت ترامپ با تمدید معافیت‌های یادشده راه را برای اینکه رئیس‌جمهور بعدی آمریکا به برجام بازگردد بازگذاشته است.

نگرانی این دسته از نمایندگان کنگره از وعده‌هایی است که برخی از نامزدهای دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا درباره بازگشت به برجام در صورت پیروزی در انتخابات ۲۰۲۰ داده‌اند.

یک سخنگوی «تد کروز» قبلا به رسانه‌ها گفته بود که او معتقد است برجام باید پاره شود و تلاش خواهد کرد ترامپ را به انجام این کار متقاعد کند.

این سخنگو خردادماه سال جاری گفته بود: «سناتور کروز چندین سال است که می‌گوید توافق هسته‌ای دولت اوباما باید پاره پاره شود چون به گونه‌ای طراحی شده که به ایران اجازه تقلب می‌دهد.»

سخنگوی کروز تأیید این توافق هسته‌ای در یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد (۲۲۳۱) «اشتباهی فاجعه‌آمیز» از سوی دولت اوباما توصیف کرد. او گفت: «اکنون وقت آن است که به سازمان ملل برویم، از مکانیسم ماشه تعبیه‌شده در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت استفاده کنیم و به منافعی که ایران از برجام به دست می‌آورد پایان دهیم.»

دولت ترامپ ۱۸ اردیبهشت‌ماه سال گذشته به طور یکجانبه آمریکا را از توافق هسته‌ای ایران خارج و تحریم‌های رفع‌شده ذیل این توافق علیه ایران را احیا کرد.

یکی از گزینه‌هایی که در آن زمان ترامپ برای خارج کردن آمریکا از برجام در اختیار داشت استناد به «سازوکار حل اختلاف» در بند ۳۶ این توافق هسته‌ای برای لغو کامل این توافق و احیای تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران بود، اما او به جای استفاده از این گزینه ترجیح داد از ساز و کارهای تعبیه‌شده در قوانین داخلی آمریکا برای خروج از برجام استفاده کند.

برخی از کارشناسان در آن زمان گفتند دولت ترامپ قصد داشت با حفظ بخش‌هایی از برجام محدودیت‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران را نگاه دارد.