به گزارش افکارنیوز به نقل از شفقنا، حجتالاسلام والمسلمين سيدمحمود دعايي مدير مسئول روزنامه اطلاعات، قديميترين روزنامه ايران با ۸۵ سال قدمت، متفاوت با بسیاری از مدیران هم طراز، مسئول دفتر ندارد، تماسهاي تلفني را به طور مستقيم پاسخ ميدهد و خود نيز از ميهمانان پذيرايي ميكند و صميمانهتر از آن چه در ذهن ميآيد، در دفتري ساده كه به روي همگان باز است، با مراجعان به گفتوگو مينشيند.

وارونه جلوه دادن تفکر و اندیشه شیعه از سوی برخی محافل غرب

سیدمحمود دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات که از دوران امام خمینی(ره) تاکنون نماینده ولی فقیه در روزنامه اطلاعات بوده، یکی از میانه‌روترین اصحاب رسانه در ایران شناخته می‌شود و تجربیات ارزشمندی در ترسیم راهبردهای رسانه‌ای دارد. او درباره وضعیت رسانه‌های شیعه در جغرافیای رسانه‌های دینی و میزان موفقیت تبلیغات شیعی به خبرنگار شفقنا می‌گوید: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، حساسیت وسیعی علیه تشیع در جهان غرب و عمدتاً از سوی جریانی که از پیروزی انقلاب اسلامی صدمه دیده بود، ایجاد شد؛ از این رو که به ماهیت این پندار و تفکر دست پیدا کنند و بفهمند که چگونه به چنین نتیجه‌ای رسیده است. در این زمینه حتی در اسرائیل و آمریکا و در دانشگاه‌های معتبر، کرسی‌هایی برای تحقیق و پژوهش در مورد تشیع تأسیس شد. یادم هست که حتی امام(ره) به کارتل یا ریگان به طعنه گفته بودند بدین شکل که «فلانی هم دارد اسلام‌شناس می‌‌شود، منتظریم تا ببینیم کی بر عُروه حاشیه خواهند زد!».

غرب در کنار این کارها، برای کشف نقاط ضعف و آسیب‌پذیر تلاش می‌کرد جریانی را ایجاد کند که بتواند خوبی‌ها و تأثیرات مثبت را خنثی کند.

او می‌افزاید: یکی از پدیده‌هایی که به شدت بر روی آن تبلیغ کردند، برعکس جلوه دادن تفکر و اندیشه شیعه بود. ما هرچه بر رأفت، محبت، صمیمیت، گذشت و تکیه روی مبانی عقلی، فلسفی و جهان‌پسند که می‌توانست کشش‌های بسیاری را در بین جوامع داشته باشد، تأکید می‌کردیم، مخالفان و آسیب‌دیدگان از انقلاب اسلامی ایران، بر عکسِ این‌ها و خلاف این مبانی را تبلیغ می‌کردند.

برخی مدافعان خوب تفکر شیعی را حذف کردیم

مدیر مسئول روزنامه اطلاعات در پاسخ به پرسشی راجع به خلأهای موجود در حوزة «ترویج تشیع»، عدم استفاده از مدافعان توانمند و صاحب‌نظر و متخصص در حوزه تشیع را که به دلایل سیاسی حذف شده‌اند، مهم‌ترین خلأ عنوان کرده و با اشاره به برخی از این متخصصان شیعی می‌گوید: معتقدم ما برخی از مدافعان خوب تفکّر شیعی را که از حیثتئوریک واقعاً نیرومند و زمان‌شناس بودند به دلایل سیاسی حذف کردیم و اجازه ندادیم که از وجود آنها برای تبیین مبانی اسلامی استفاده شود. به عنوان نمونه و از باب مثال اشاره می‌کنم که دکتر حسین نصر یک صاحبنظر هوشمند، آگاه و معتقدی است که در حوزة دفاع از مبانی اسلام و تشیع، موقعیت خیلی برجسته و بالایی در جهان دارد، اما ما او را به هر دلیل از مرکز توجهات خود حذف کردیم. آقای نصر یکی از شخصیت‌هایی بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی‌مان استاد مطهری اصرار داشتند که از وجود ایشان در مجامع علمی استفاده شود، اما رئیس وقت دانشگاه به شدت مخالفت کرد و دست به حذف ایشان زد. شرایطی هم پیش آمد که ایشان نتوانست در ایران بماند. البته آن شرایط هم طبیعی بود. چون رژیم گذشته، ایشان را به عنوان مشاور عالی تشکیلات خود انتخاب کرده بود و آن بزرگوار هم به دلیل اینکه چنین تصور می‌کرد و چنین باور داشت که شاید از طریق نزدیکی و حضور در برخی موقعیت‌ها بتواند افکار و اندیشه‌هایش را در خدمت تمدن و علم و معارف گستردة اسلام و ایران و میراثکهن این سرزمین و این ملّت قرار دهد، آن مسئولیت را پذیرفته بود. استاد مطهری هم به این ایده اشاره کرده بودند که ایشان برای اینکه منشأ تأثیرگذاری باشد، بنا بوده در آن مجامع حضور پیدا کند.

او ادامه می‌دهد: آقای نصر در موقعیت‌های ویژه، از جهان اسلام و تشیع دفاع کرد. یادم هست که بعد از صدور فتوای امام خمینی(ره) علیه سلمان رشدی، حرکت وسیعی در جهان غرب علیه این فتوا به عنوان یک حرکت خشن و غیرمنطقی آغاز شد. شبکه‌های مختلف تلویزیونی، برنامه‌های گستردة تبلیغاتی ساخته بودند و برای اینکه در سطح جهان و به شکل خیلی رسمی و تأثیرگذار علیه این فتوا حرکتی انجام شود از شخصیت‌های مختلف و مؤثر با تبلیغات زیاد دعوت شده بود تا نظرشان را در مورد فتوای صادره بیان کنند. یکی از این شبکه‌های پرمخاطب نیز از آقای نصر دعوت کرده و از قبل هم تبلیغات بسیار کرده بود. دکتر سیدحسین نصر، فیلسوف و اسلام‌شناس برجسته قرار بود در مورد این فتوا اظهار نظر کنند. باور هم نداشتند که آقای نصر بتواند متفاوت از آن چه خود آنها فکر می‌کنند، صحبت کند. دکتر نصر در این قبیل برنامه‌های پرمخاطب تلویزیونی و رسانه‌ای، با بیان علمی، زیبا، منطقی و تأثیرگذار و به زبانی که افراد منصف و اهل استدلال بتوانند موضوع را درک و هضم کنند، ‌از فتوا دفاع کرد و توطئه را از بین برد. به هرحال آن‌ها فکر می‌کردند که چون دکتر نصر با جمهوری اسلامی مشکل دارد و اموالش مصادره شده و از این نظام آسیب دیده، نظری مخالف با نظر امام(ره) ارائه می‌دهد، اما او برعکس کاملاً هم دفاع کرد. البته من فقط از باب نمونه و مثال عرض کردم. می‌توانید با پژوهشی علمی و منصفانه، نظایر و امثال را جستجو کنید. نمونة دیگرش البته در سطح دیگری، همان خانم دانش‌پژوه و محقّقی است که کتاب «محمد(ص)» در اروپا را با مراجعه به منابع و متون اسلامی تدوین و به زبان انگلیسی در اروپا منتشر کرد و خوشبختانه در ایران هم این کتاب ترجمه شد و انتشار یافت.

مدیرمسئول روزنامه اطلاعات در مثالی دیگر می‌گوید: بعد از ماجرای ۱۱ سپتامبر که تبلیغات خیلی وسیعی علیه جهان اسلام شده بود، باز هم آقای دکتر نصر، کتابی را درباره مبانی فکری اسلام و در جهت دفاع از اسلام و بیان ماهیت علمی و معرفتی آن چه متفاوت است با آن چه در عمل اتفاق افتاده بود، منتشر کرد که خیلی بجا و مناسب بود. به هرحال در جهان اسلام، امثال چنین شخصیت‌های تأثیرگذاری را می‌توان سراغ گرفت که در مجامع علمی، آکادمیک و پیشرفته جهانی حضور دارند و باید از دانش آنها بهره برد. معمولاً در مناسبت‌های جهانی که از شخصیت‌های بلندپایة ادیان دعوت می‌کنند، از آقای نصر نیز دعوت می‌شود. آن‌گاه ایشان در کشور ما و در مهد تشیع غریب است. این قبیل تندروی‌ها و سخت‌گیری‌های ما جفاست.

او می‌افزاید: ما، در روزنامه اطلاعات، به دلیل شناختی که خودم داشتم و احساس مسئولیتی که می‌کردم، نگذاشتم به امثال ایشان جفا و بی‌حرمتی شود. سعی کردم نظریات دینی ایشان و نظایر را منعکس کنم، اما متأسفانه برخی از بخش‌های دیگر در کشور به ایشان جفا کرده‌اند. البته من اطلاعات خیلی خوبی دارم و می‌دانم که از نظر مقامات عالی هم نسبت به ایشان توجه و التفاتاتی بوده است و برخی از نگرانی‌هایی که دکتر نصر داشته برطرف شده است، اما هنوز کانون‌هایی هستند که نسبت به ایشان بی‌مهری می‌کنند.

دعایی در ادامه، آقای هاشمی رفسنجانی را به عنوان فرد دیگری که عملکردش می‌تواند در حوزه تشیع مثبت و تأثیرگذار باشد، معرفی می‌کند و می‌گوید: آقای رفسنجانی یک نمونه از اندیشمندان دلسوز تشیع است و تمام هستی‌اش را برای انقلاب و در خدمت اندیشه و معارف و تمدن اسلامی قرار داده است. هیچ‌کس از بُعد فکری و آرمانی نسبت به ایشان نمی‌تواند حرفی داشته باشد. چرا که ایشان معتقد، پایبند و روشن‌بین است و کسی است که حرف خود را با منطق و استدلال می‌زند، آن هم مؤثر و تأثیرگذار، اما از نظر سیاسی متأسفانه امروزه فضایی ایجاد شده که انسان از بی‌حرمتی‌هایی که نسبت به ایشان روا می‌دارند متأثر می‌شود. در حالی که ایشان، هم در عرصه‌های اجرایی و مدیرّیتی، هم در زمینه‌های مبارزاتی و هم در حوزه‌های علمی و تئوریک منشأ آثار و صاحب تجربه‌های گرانقدری بوده و هست.

دعایی به شفقنا تصریح می‌کند: اگر این مهم آسیب‌شناسی شود و نسبت به اندیشه‌ها، متفکرین و شخصیت‌های برجسته جهان اسلام و تشیع در ایران و در هر جای دنیا، عملاً توجه کافی نشان دهیم، به نحوی که مطالب و اندیشه‌های آن‌ها منتشر شود، آنگاه می‌توان در معرفی و ترویج مکتب اسلام و تشیع، به زبان روز و با عنایت به اقتضا‌آت زمانی و مکانی بسیار تأثیرگذارتر بود و امیدوارتر و فعال‌تر و زنده‌تر و عقلانی‌تر عمل کرد.

شفقنا تقریب مذاهب و دوری از تعصب را وجه عمل قرار دهد

مدیر مسئول روزنامه اطلاعات در ادامه درباره راه‌اندازی سایت شفقنا در حوزه تشیع با اشاره به شناختش از حامیان این رسانه، نسبت به روشن بودن آینده آن اظهار امیدواری می‌کند و با تأکید بر تقریب بین مذاهب اسلامی و دوری از تعصب می‌گوید: یک زمانی شفقنا، پایگاه خبری محض است و صرفاً کار خبری می‌کند، اما یک وقت می‌بینم که فعالیت ایدئولوژیک هم انجام می‌دهد. فعالیت ایدئولوژیک بدین معنا که رسالتی دارد و با توجه به آن رسالت کار خود را پیش می‌برد. در چنین مرحله‌ای، نگرانی بیشتر از بابت این است که مبادا تعصب نسبت به یک جریانِ مقدسی چون مکتب فکری تشیع و آرمان‌های آن، خدای ناکرده با اصل اساسی و مهمی مانند تقریب بین مذاهب اسلامی تضادّی پیدا کند.

دعایی با تأکید بر اینکه برای پیگیری رسالت جهانی اسلام و حرکت جهان شمول آن، باید از محدودة مسائل اهل تشیع و تسنن، پا را فراتر نهیم. او، این رسالت را بار سنگینی می‌داند که از زمان مرحوم آیت‌الله بروجردی برروی دوش مسلمانان و به ویژه اهل تشیع قرار دارد و می‌افزاید: نگرانی از این‌رو وجود دارد که مبادا، تعصب ورزیدن و تکیه بر یک جریان، برنامه‌ها و اهداف آن بزرگواران را تحت‌الشعاع قرار دهد.

بیان مظلومیت شیعیان امری ضروی است

مدیر مسئول روزنامه اطلاعات، بیان مظلومیت شیعیان را امری ضروری تعریف می‌کند و در این باره می‌گوید: سال‌هاست شیعه‌کشی و اتفاقاتی از این دست در پاکستان رخ می‌دهد و برای تضعیف تشیع و شیعیان در آن‌جا به شکل‌ها و شیوه‌های نوینی فعالیت می‌شود. به عنوان نمونه، آن‌ها، عزاداری‌ها، نماز جمعه‌ها و کاروان‌های شیعه را هدف حمله و هجوم قرار می‌دهند و مشابه آن نیز در عربستان و مناطق شیعه‌نشین دیگر رخ می‌دهد. از این‌رو، ضرورت ایجاب می‌کند که پایگاه پیروزمند و تأثیرگذار و زمان‌شناس و جهان‌شناسی بتواند مظلومیت شیعه در هر جای جهان را به صورت مکتوب و مستدل و حتی مصوّر بیان کند و موجودیت خشن سلفی‌ها و وهابی‌ها را نیز به تصویر بکشد.

دعایی در این باره یک نکته دیگر را بسیار مهم و حائز اهمیت می‌داند و بیان می‌کند: در کنار اطلاع‌رسانی‌ها و دفاع از کیان تشیع، باید از برخی تبلیغات یا برخی فعالیت‌های شبه مذهبی مثل فعالیت‌های همراه با سبّ خلفا یا عزاداری‌های خشن مانع شد. این کارها نارواست و تحریک‌کنندة مخالفان هم هست. چرا که آب به آسیاب دشمن ریختن است و سبب وهن شیعه و صاحبان این مکتب پر ارزش می‌شود.

برخی از اقدامات به اسیدی می‌مانند بر چهرة اسلام

دعايي با اظهار تأسف از اينكه مشي برخي از سايتهاي شيعي يا برخي از عزاداريها، در مَثَل به اسيدي ميمانند كه بر چهرة اسلام پاشيده ميشود و مكتب روشن تشيع را از بن و پايه ميسوزاند، بيان ميكند: البته در سايت زير نظر شما گروه با تجربهاي كار را مديريت ميكنند كه خود سبب خرسندي و خوشبيني نسبت به آيندة اين كار است.