کیومرث یزدان پناه استاد جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک دانشگاه تهران و کارشناس سیاست خارجی در مورد استراتژی ایران در مقابل بدعهدی طرف های اروپایی اظهار کرد: بی ارادگی کشورهای اروپایی در رابطه با عمل نکردن به تعهداتشان نسبت به جمهوری اسلامی ایران در برجام که تعهدنامه ای بین المللی همچنین معاهده حقوقی و رسمی نگارش شده ای است، در قالب سه موضوع می تواند مورد بررسی قرار بگیرد.
اخبار سیاسی- او ادامه داد: موضوع اول اینکه اروپایی‌ها با وجود ادعایی که نسبت به استقلال خود در عرصه بین الملل و به اصطلاح بازی‌های شطرنجی جهانی دارند، در عمل ثابت کردند، به هیچ وجه مستقل نبوده و ادعای استقلال سیاسی آنها با وجود تحت سلطه بودن آمریکا،پوچ و بیهوده است.
یزدان پناه افزود: نکته دوم این است که شرایط ژئوپلتیک قاره اروپا و کشورهای مدعی به ویژه کشورهای عضو ۴+۱ نشان می‌دهد که آنها در شرایط فعلی دچار بحران هویتی بوده و از موازنه رقابت بی طرفانه خارج شده و برای هر اقدامی باید منتظر رای و نظر مقامات آمریکایی باشند.
منافع تمام کشورها قربانی منافع مقطعی اروپا
او تصریح کرد: قالب سوم اینکه اروپا با اقدامات خود نگرش منفی را از خود برای ایران ایجاد کرده است، باید با کمال تاسف گفت که کشورهای مدعی اروپایی همچنان طبق روال گذشته حرکت می‌کنند و در ظاهر مدعی نظم لیبرالیسم بوده و همیشه ادعای مدعی دموکراسی و رعایت حقوق بشر داشتند، بعلاوه آنها مدعی هستند همواره در رعایت اصول و مرام انسانی سرآمد بوده‌اند، ولی در عمل رد پای استبدادی را از خود به جای گذاشته که این مولفه نشان دهنده استمرار رویه‌های قبلی اروپا در ساختار قدرت جهانی و روابط آن با سایر ملت و دولت‌ها است، علاوه بر این اروپا ضعف شدید خود را در برجام به طور کامل نشان داد و همچنین ثابت کرد که اراده کافی برای تصمیم گیری لازم را نداشته و منافع تمامی کشورها را قربانی منافع مقطعی خود می کند.
اروپا با بی اعتنایی زیر تعهداتش زده است
کارشناس سیاست خارجی گفت: اگر موضوعی منافع اروپا را تهدید کند، آنها به هر قیمتی که شده زیر میز تعهدات خود می‌زنند و پایبند هیچ اصول حرفه‌ای و اخلاقی در نظام بین الملل نیستند. همچنین در یک سال و نیم اخیر هم بسیار ادعا داشتند که برجام را منهای ایالات متحده آمریکا با ایران ادامه خواهند داد و پای توافق هسته‌ای باقی می مانند و مدعی بودند، می توانند در راستای ثابت کردن حسن نیت خود، با ایران همکاری‌های عادی خودشان از جمله تعاملات مالی را ادامه دهند، که به دنبال آن عنوان جدیدی به نام اینستکس طراحی شد. باوجود اینکه اروپایی‌ها به ظاهر تلاش کردند به وعده‌های خود پایبند باشند، اما نتوانستند اینستکس را اجرا کنند و این سازو کار مالی هنوز در وضعیت پر ابهامی باقی مانده و هیچ دستاوردی برای جمهوری اسلامی ایران به همراه نداشته است.
سیاست های غلط اروپا دلیل آینده نامعلوم برجام
او ادامه داد: به نظر می‌رسد که رفتار اخیر اروپایی‌ها در قبال برجام آینده غم انگیزی را برای آن رقم می‌زند و اگر همین روند ادامه پیدا کند شاید در سال جدید میلادی عملا توافقی به نام برجام را به عنوان یک معاهده معتبر و شناخته شده بین المللی شاهد نباشیم. استمرار سیاست های غلط اروپا نتیجه ای جز بد نام کردن کشورهای این قاره و بر هم زدن نظم و امنیت منطقه‌ای و جهانی نداشته و مهم‌تر اینکه نباید تحت هیچ شرایطی به قدرت‌های استبدادیهمچون اروپا و آمریکا اعتماد کرد.
کارشناس مسائل بین الملل گفت: اکنون جمهوری اسلامی ایران در آستانه عملی سازی گام چهارم کاهش تعهدات برجامی خود است، باید بسیار منسجم در مقابل اروپا بایستد، چرا که هرگونه عقب نشینی در برابر رفتار اروپا و آمریکا به منزله تضعیف جایگاه وامنیت ملی همچنین سطح ایران در عرصه بین الملل خواهد بود.
روابط مستحکم با همسایگان، استمرار حیات به شکل باثبات
او در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به افق سیاسی و افزایش همکاری‌های اقتصادی ایران با کشورهای همسایه تصریح کرد: اصل بر این است که امروزه کشورها برای ثبات و پایداری همچنین دستیابی به ضمانت‌های لازم برای حفظ امنیت رویکردی به سمت همسایگان خود دارند، بدیهی است که هر چقدر روابط با همسایگان از پایه محکم‌تری برخوردار باشد، شرایط برای استمرار حیات به شکل باثبات فراهم است.
ارتقاء روابط اقتصادی با کشورهای همسایه منجر به افزایش ضریب امنیت منطقه می شود
یزدان پناه خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران با کشورهای زیادی هم مرز و همسایه بوده و به لحاظ تعدد و تنوع همسایگان جایگاه سوم را در جهان دارا است، پانزده کشور همسایه به علاوه اقلیم کردستان و نواحی مستقل اقتصادی که در پیرامون مرز‌های ایران شکل گرفته است، می تواند فرصت بی بدیل و بی نظیری را برای ما فراهم می‌کند تا اهداف اقتصادی خودمان را در مناطق پیرامونی تحقق بخشیم، که دستیابی به این امر مستلزم چند عامل است، ویژگی اول اینکه باعث افزایش ضریب امنیت مرز‌ها و ارتقاء سطح روابط دو جانبه و چند جانبه خواهد شد، مسئله دوم اینکه همانطور که کشورهای اروپایی در قالب اتحادیه اروپا کمربند امنیتی محکمی را تشکیل داده‌اند ما هم می‌توانیم با تشکیل منظومه‌های ژئوپلتیکی قدرتمند در حوزه مشترکی که همه کشورهای مسلمان و اسلامی هستند این اقدامات بازدارنده را بسیار محکم و راهبردی برداریم.
فضای پیرامون ایران قابلیت تبدیل شدن به کمربند امنیتی را دارد
او یادآورشد: فضای پیرامون کشورمان قدرت مانور را برای کشورهای منطقه از جمله ایران فراهم می‌کند که تحت یک یا دو مجموعه موثر ژئوپلتیکی بتوانند کمربند امنیتی قوی را برای خود تشکیل دهند مسئله ای که مهم به نظر می‌رسد اینکه در منطقه ژئواستراتژیک غرب آسیا کمربند شکننده‌ای شکل گرفته که فضای امنیتی در این منطقه را تحت الشعاع قرار می دهد و ما شاهد آن هستیم که بیشترین سطح ناامنی‌های جهانی مربوط به غرب آسیا و جنوب غربی آسیا است.
کارشناس مسائل بین الملل در پایان با مطرح کردن راهکاری در جهت کاهش تنش درمنطقه عنوان کرد: یکی از راهها و اولویت‌های اساسی جمهوری اسلامی ایران باید پیروی کشورهای منطقه از الگویی بومی برای کاهش سطح تنش‌ها و خشونت‌ها باشد. رویه حاکم بر منطقه، زیبنده کشورهای اسلامی نیست. در همین راستا باید یک پوست اندازی انجام شود و شرایط را برای بهبود وضعیت امنیتی و تقویت کمربند امنیتی جنوب غربی آسیا فراهم کرد که موازنه رقابتی و موازنه قدرت ایجاد شده و کشورها می‌توانند شرایط را برای کاهش فشار‌های قدرت‌های غربی کاهش نفوذ دولت‌های استعمارگر در این منطقه فراهم کند که دیگر در این صورت شاهد چپاول ثروت‌های خدادادی این منطقه توسط قدرت‌های فرا منطقه‌ای، همچنین شاهد تشدید ناامنی‌ها نخواهیم بود و کشورهای منطقه می‌توانند به عنوان بازیگرانی مستقل و تاثیرگذار در سطح بین المللی عمل کنند.
