یادداشتی از حسین لامعی درباره بررسی بهترین فیلم‌های سیاسی-اعتراضی ابراهیم حاتمی‌کیا از «آژانس شیشه‌ای» تا «خروج» را بخوانید.
آژانس شیشه‌ای (۱۳۷۶)
اخبار چهره ها - در روزهای آخرینِ دولت رفسنجانی، ابراهیم حاتمی‌کیا یکی از مهمترین آثار تاریخ سینمای ایران را نگاشت و در دولت اصلاحات اکران کرد: « آژانس شیشه‌ای ». نزاعی تمام‌عیار مابین «حاج کاظم»، با بخشی از ساختار قدرتِ مرکزی. کاراکتر سلحشور(رضا کیانیان) آشکارا نماینده‌ی تامّ و تمامِ نگرشِ «جبهه‌ی سازندگی» ِ آن زمان، به مناسبات سیاسی کشور است. رو در روییِ حاج‌کاظم و سلحشور، شمایلی از یک نزاعِ کلاسیک در تاریخِ سیاست و سینماست. نزاعِ مابین آرمان‌خواهان و مصلح‌گرایان؛ نزاع مابین عدالت‌خواهان و امنیت‌پیشگان؛ نزاعی که هنوز و تا به امروز، نه تنها در ایران، که در نقطه نقطه‌ی جهان دیده میشود.
موج مرده (۱۳۷۹)
آرمان‌گرایی تک‌افتاده، غریب‌تر از حاج‌کاظم، که اینجا دیگر حتی پسر و همسنگران‌اش هم مقابلش ایستاده‌اند. «موج مرده» مرثیه‌ای غم‌آلود در ستایش انسان‌های «غریب» است. فیلم، نقدی‌ست صریح بر نگاهِ سیاسیِ دولت اصلاحات در امور بین‌الملل.
ارتفاع پست (۱۳۸۰)
برخلاف «آژانس شیشه ای»، این‌بار گروگان‌گیران -و معترضان- خودِ مردم‌اند!.. مردمی از جنوب کشور، بدون هیچ گرایش سیاسی و حزبی، که تنها به دلیل فقر و بیکاری دست به یک هواپیماربایی زدند و می‌خواهند به جایی دیگر از جهان بروند. به جایی که آنجا آب باشد، نان باشد و کار باشد. «ارتفاع پست»، مردمی‌ترین فیلم حاتمی‌کیاست.
به رنگ ارغوان (۱۳۸۳)
عشقِ ممنوعه! جدال همیشگیِ عشق و وظیفه! عشق مامور امنیتی به دختر یکی از سرکردگانِ منافقین... فیلم حامل این پیام است که فرزندان نباید پاسوز اشتباهات پدران شوند. با این حال فیلم توسط وزارت اطلاعاتِ دولت اصلاحات ۵ سال به توقیف رفت ولی هنوز، از جذاب‌ترین و انسانی‌ترین تریل ایرانی‌ست.
گزارش یک جشن (۱۳۸۹)
سیاسی‌ترین فیلم حاتمی‌کیاست! و همچنین، تنها فیلم او که هیچگاه به اکران درنیامد. فیلمی تولید شده پس از سال ۸۸، که نقدِ عریانی‌ست بر وضع موجود آن زمان. دولت احمدی‌نژاد، فیلم را به توقیف دائمی برد.
خروج (۱۳۹۸)
« خروج » همچون « بادیگارد »، مستقیم دولت روحانی را نشانه می‌رود؛ با این تفاوت که از قهرمانِ «خروج»، سن و سالی گذشته و موی سپید کرده. کم حرف میزند، فریاد برنمی‌آورد و کسی نمی‌داند در ذهنش چه می‌گذرد. خروج، تصویری از حاتمی‌کیای امروز است. مرد موی‌سپید کرده‌ی گوشه‌گیر و کم‌حرفی که آرام‌تر از همیشه است اما، زبان‌اش هنوز، زبان درد است و اعتراض.
