به گزارش افکارنیوز به نقل از فارس، ۲۶ فروردین نشست ایران و ۱+۵، به میزبانی استانبول برگزار شد و در پایان ۲ طرف، مذاکرات را مثبت ارزیابی کرده و ادامه گفتوگوها را به سوم خرداد در بغداد موکول کردند.

* پذیرش حق غنی سازی در چارچوب NPT از سوی ۱ + ۵

در پایان این نشست کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا رسما اعلام کرد که ایران حق دارد تا در چارچوب معاهده " ان پی تی " فعالیت صلح آمیز هسته‌ای داشته باشد.

این موضوع به این معنا است که ایران به عنوان یکی از اعضای ان پی تی این حق را دارد که از فن آوری صلح آمیز هسته‌ای بهرمند باشد و بر این اساس اعضای هسته‌ای این معاهده نیز باید در صورت نیاز و درخواست ایران امکانات مورد نیاز را در اختیارش قرار دهند.

" در زیر مفاد ۴ و ۵ معاهده " ان پی تی " که بر حق اعضا برای استفاده صلح آمیز هسته‌ای تاکید دارد را می‌خوانید:

ماده ۴

۱/۴ هیچ نکته ای در این پیمان نباید به گونه ای تفسیر شود که حق مسلم همپیمانان در انجام تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز را تحت تاثیر قرار دهد. این امر باید بدون اعمال تبعیض و در مطابقت با مواد ۱ و ۲ این پیمان باشد.

۲/۴ در تبادل تجهیزات، مواد و اطلاعات تکنولوژیکی برای مقاصد صلج آمیز، استفاده از انرژی هسته ای در حداکثر شکل، تمام همپیمانان حق مشارکت داشته و متعهد به تسهیل در انجام آن می شوند. همپیمانانی که توان چنین اقدامی را دارند همچنین باید به شکل انفرادی یا همراه با دیگر دولت ها یا سازمان های بین المللی برای توسعه بیشتر استفاده از اشکال صلح آمیز انرزی هسته ای، خصوصاً در قلمروی دولت های فاقد سلاح های هسته ای که وارد این پیمان شده اند، مشارکت ورزند. این مشارکت با عطف توجه به نیازهای مناطق در حال توسعه جهان، انجام می پذیرد.



ماده ۵ تمام همپیمانان متعهد می شوند تمهیدات لازم را اتخاذ کنند تا در مطابقت با این پیمان، تحت نظارت مناسب بین المللی و در چارچوب روال های بین المللی مقتضی، از دسترسی تمام دولت های فاقد تسلیحات هسته ای وارده در این پیمان به مزایای بالقوه حاصل از انجام هرگونه انفجارهای صلح آمیز هسته ای، حصول اطمینان کنند. این امر باید بدون اعمال تبعیض انجام گیرد و هزینه مالی آن برای چنین دولت هایی، در پایین ترین حد ممکن خواهد بود و شامل هزینه تحقیقات و توسعه، نمی شود. دولت های فاقد تسلیحات هسته ای وارد در این پیمان باید بتوانند در چارچوب یک توافق یا توافقات خاص بین المللی و از مجرای یک نهاد مناسب بین المللی که دولت های فاقد تسلیحات هسته ای نمایندگان کافی در آن داشته باشند، به این مزایا دست یابند. مذاکرات در این زمینه باید پس از اجرایی شدن این پیمان، در نزدیک ترین زمان ممکن آغاز شود. دولت های فاقد تسلیحات هسته ای وارده در این پیمان که چنین تمایلی داشته باشند، همچنین می توانند از طریق توافقات دو جانبه به این مزایا دست یابند. "

* پیش از نشست استانبول ۱ + ۵ اصرار بر قبول پروتکل الحاقی از سوی ایران داشت

پذیرش این امر در حالی صورت گرفت که پیش از نشست استانبول کشورهای ۱ + ۵ عنوان می‌کردند که ایران به دنبال سلاح اتمی است و فعالیت‌هایش را باید به سرعت متوقف کند و اصرار بر این داشتند که ایران باید پروتکل الحاقی را بپذیرد.

در زیر نگاهی به محتوای این پروتکل داریم:

" پروتکل الحاقی به‌ منظور تقویت کارآمدی و بهبود کارآیی نظام پادمان‌های آژانس در ۱۵ مه ۱۹۹۷ به تصویب رسید. کشورهایی که دارای موافقت‌نامه پادمانی جامع با آژانس هستند، می‌توانند این پروتکل را نیز منعقد نمایند. لازم الإجراء شدن پروتکل برای کشور عضو مربوطه بسته به تصویب آن در مجالس قانون‌گذاری دارد. پیوستن به این پروتکل داوطلبانه است، اما نحوه عملکرد آژانس و کشورهای غربی و آمریکا به‌گونه‌ای بوده است که آن را اجباری نشان می‌دهد. آژانس از طریق پروتکل الحاقی دسترسی کامل‌تری به کل فعالیت‌های مرتبط به امور هسته‌ای کشورهای عضو داشته و قادر خواهد بود که از فعالیت‌های اظهار نشده نیز بازرسی نماید. "

دنبال کردن موضوع هسته‌ای ایران در شورای امنیت و صدور قطعنامه‌های مختلف و در پی آن اعمال تحریم‌های گسترده علیه ایران در راستای توقف فعالیت‌های هسته‌ای در چند سال گذشته همواره تیتر یک اخبار رسانه‌های جهان بوده است و چه بسا کشورهایی که به دنبال گرفتن ماهی از این آب گل‌آلود به نفع خود بوده‌اند.

* مشکلات اقتصادی غرب و انتخابات آمریکا از دلایل نرمی و واقعگرایی غرب در مذاکرات بود

دیپلماسی به موقع و قوی ایران پیش از برگزاری نشست و اعلام آمادگی برای انجام مذاکره به کمک جایگاه ویژه ایران در حفظ ثبات و امنیت منطقه‌ای این بار طرف مقابل در مذاکرات را به نرمش واداشت تا از در تعامل وارد شود. هر چند که نباید از نظر دور داشت که مشکلات اقتصادی فراگیر در غرب به واسطه تحریم ایران از یک سو و در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و اهمیت این موضوع به عنوان یکی از برگ‌های برد " اوباما " در انتخابات آتی از دلایل این نرمی و واقعگرا شدن طرف غربی در این مذاکرات بود.

پذیرش حق ادامه فعالیت در چهارچوب NPT از سوی ۱ + ۵ در نشست استانبول از دستاوردهای مهم برای ایران بود و مثبت عنوان کردن آن از سوی ۲ طرف دلیلی بر این ادعا بود که این بار برد - برد نتیجه بارز مذاکرات بوده است.

سوم خرداد نشست بغداد که تعیین کننده نهایی موضوع هسته‌ای و تعامل و تقابل بین ایران و گروه ۱ + ۵ خواهد بود، برگزار می‌شود.

از گفته‌های ۲ طرف مشخص است که حداقل درباره اصول زیر به نتیجه رسیده‌اند و ادامه مذاکرات نیز بر اساس تحقق همین موارد دنبال خواهد شد.

* محور اصلی مذاکرات آتی، راهکارهای اجرای شدن پیمان منع تولید و گسترش سلاح‌های هسته‌ای موسوم به NPT در تمامی ابعادش خواهد بود.

* هرگونه تعهدی ۲ طرفه خواهد بود و در هر مرحله با اجرایی شدن هر بند از توافق، طرف مقابل متعهد به اجرای بند توافق شده خواهد بود. زیرا اصولا اجرای هر مرحله منوط به اجرای کامل مرحله قبل است. با این تدبیر دیگر طرف مقابل نگران اجرایی نشدن تعهدات پیشین نخواهد بود.

* ادامه غنی سازی اورانیوم در ایران قطعی خواهد بود و گروه ۱ + ۵ این موضوع را به عنوان یک واقعیت غیر قابل انکارمی پذیرد زیرا در پیمان ان پی تی برای همه کشورهایی که زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز داشته باشند به رسمیت شناخته شده است.

* ایران نیز متقالا هر گونه اقدامی را که در چهارچوب پیمان ان پی تی و پادمان اجرایی آن برای اطمینان بخشی به آژانس لازم باشد انجام خواهد داد تا طرف مقابل هیچ گونه بهانه‌ای برای نگرانی از برنامه‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران نداشته باشد.

* طرف غربی گام‌های عملی بردارد و صرفا به سخن گفتن اکتفا نکند

حال در مدت باقی مانده ایران و طرف مقابل در جهت نزدیک شدن به فضای تعامل بیشتر و اعتماد سازی گامهای خود را با احتیاط و حساب شده بر خواهند داشت، این در حالی است که طرف غربی شاخصهای قدرت ایران را باور کرده است و در همین راستا باید گامهای عملی بردارد و صرفا به سخن گفتن اکتفا نکند.