در رقابتی نفسگیر به فکر قاپ زدن مخاطب هستند. برنامه سازان مختلف ساعت‌ها، ماه‌ها و شاید سال‌ها تمرکزشان را برای همراه کردن مردم با خود صرف می‌کنند؛ انگار برخی‌ها خوب رگ خواب مخاطب را می‌شناسند و از آن سوی آب‌ها هم می‌توانند مردم را با خود همراه کنند، اما برخی دیگر خلاقیت را فاکتور گرفته اند و دست به کپی کردنشان خوب است. اگرچه این افراد شعار ملی و میهنی می‌دهند، اما چشم به رسانه‌های دیگر دوخته اند و از صفر تا صد برنامه را کپی می‌کنند؛ نه از بومی سازی خبری هست و نه از نوآوری؛ فقط تقلید‌هایی که در ذوق مخاطب می‌زند، در رسانه‌ها آقایی می‌کنند.
چند سالی است که آمار کپی کردن برنامه‌ها، روند صعودی گرفته است. این برنامه‌های پر زرق و برق اگرچه ویترینی جذاب ارائه می‌دهند، اما قاب غربی و دست خالی بودنشان حسابی مخاطب را گریزان می‌کند. این روزها برنامه‌ای با اجرای شهاب حسینی ، با قالبی کپی شده در برنامه سازی و حتی طراحی صحنه از برنامه های غربی، شروع نشده باید تاریخ انقضایش را اعلام کرد.
محتوای برنامه زیر سایه ظاهر گول زننده
ابوالفضل صفری تهیه کننده « وقتشه » در انتقاد از برنامه‌های کپی گفت: طبیعتا اولویت در برنامه سازی اول محتوا است و بعد تولید؛ آسیبی جدی در برنامه سازی وجود دارد، بطوری که ما ابتدای کار نمی‌دانیم چه کاری می‌خواهیم انجام بدهیم. من هم نسبت به این موضوع به عنوان یک برنامه ساز مسئله داشتم. اگر برنامه‌ای مانند وقتشه و سلام صبح بخیر می‌ساختیم، تکلیفش روی کاغذ مشخص بود که چه هدفی را دنبال می‌کند و به کجا می‌رسد. بعد از آن برای آن فرم درست می‌کردیم که البته مجری محور بود و از جایی هم کپی نمی‌شد.
صفری با بیان اینکه فرم قابلیت کپی دارد به شرط اینکه محتوا مال خودمان باشد، ادامه داد: ما فرم را کپی می‌کنیم و محتوا هم نداریم و به اجبار برای برنامه سلبریتی درنظر می‌گیریم که با آن‌ها وایرالی اینترنتی داشته باشیم و بگویند که برنامه دیده شد.
حضور سلبریتی ها در برنامه نخ نما شده است
تهیه کننده «وقتشه» بیان کرد:حضور سلبریتی‌ها تبدیل به خاطره نخ نما و یا خاطره، ساختگی شده است؛ چرا که برای وایرال شدن، این افراد فقط قصه می‌سرایند. خیلی وقت است، به این نتیجه رسیده بودیم که حضور سلبریتی‌ها دربرنامه فایده‌ای ندارد. در زمان تولید برنامه «وقتشه» بازار سلبریتی‌ها داغ بود، اما اجازه حضور این افراد را در برنامه ندادم. قصد بی احترامی ندارم، اما این افراد در فرصت‌های مختلف تمام حرف هایشان را زده اند. مگر اینکه در یک اتفاق یا برنامه‌ای مانند مافیا حضور داشته باشند.
صفری با اشاره به علت کپی برداری در برنامه سازی گفت: یکی از دلایل تمایل به کپی برداری سلیقه مدیران است. دلیل دیگر ورود افرادی غیر برنامه ساز است. سازندگان خیلی از این برنامه‌ها تکلیفشان با خودشان معلوم نیست. اگر بخواهیم ابتذال در برنامه سازی بیاوریم، اینستاگرام این کار را به خوبی انجام می‌دهد. اگر بخواهیم خوراکمان را از فضای مجازی بیاوریم، خطای بزرگی کرده ایم.
تهیه کننده «وقتشه» ادامه داد: ما برنامه سازان کم کم باید برویم و در خانه‌هایمان بنشینیم و آشپزی کنیم. کسانی که کار بلد هستند، باید کنار گذاشته شوند؛ چراکه در این بازار، نمی شود اینگونه کار کرد. موضوع مهم این است که مدیر باید برنامه ساز باشد؛ تهیه کننده باید برنامه ساز باشد؛ بدنه برنامه سازان هم باید به این حرفه تسلط داشته باشند و طرح و برنامه قوی پشت ماجرا قرار بگیرد.
فرهنگ فروشی جلوی چشم همه
صفری گفت: مسئله آنجایی نمود پیدا می‌کند که ما به جای فرهنگ سازی، فرهنگ فروشی می‌کنیم. تقلید از برنامه خارجی بد نیست؛ مشکل در جایی به وجود می‌آید که ما باید این برنامه را ازآن خودمان کنیم اما نمی توانیم. خندوانه نمونه موفق بومی کردن برنامه خارجی است و تمام آن‌ها غیر از این، نمونه ناموفق هستند.
گذشته از برنامه های کپی اما موضوع حضور سلبریتی ها در برنامه ها مشکل دیگر این روزهای برنامه سازی شده است. خالدی نیک منتقد سینما در این باره گفت: اتاق فکر‌هایی که باید برای این برنامه‌ها تشکیل شود،ضعیف است یا کارشناس‌ها واقعا کارشناس نیستند.
همرفیق رفع تکلیفی ساخته شده است
وی افزود: برنامه همرفیق سوژه خاصی ندارد فقط یک سوژه خیلی کلی مربوط به رفاقت و دوستی است و همه چیز انگار به خود مهمان واگذار شده است. اگر پژمان جمشیدی موضوع جالبی بگوید، جو برنامه عوض می‌شود و کاملا معلوم است که دست مجری برای پیش برد گفت‌وگو خالی است. این خلأها به ضعف تیم اتاق فکر برمی‌گردد.
متتقد سینما ادامه داد: در ساختار این برنامه خیلی رفع تکلیفی کار شده است. احتمالا عوامل برنامه می‌خواستند با سلبریتی برنامه را جذاب کنند، اما مشخص است که دست آن‌ها خالی است و به نتیجه نمی‌رسند.
خالدی نیک ادامه داد: خیلی از آن‌هایی که دلسوز و متخصص برنامه سازی هستند، برای ساخت چنین برنامه‌هایی انتخاب نمی‌شوند. بیشتر از جذابیت چهره شهاب حسینی استفاده شده است؛ این درحالی است که مجری همرفیق ، در این سه قسمت در اجرا از مهمانان عقب‌تر بود. انگار خود مهمان کار را جلو می‌برد و سوژه ای را مطرح می کند؛ سوژه ای کلی که اصلا سوالی مهم در آن مطرح نمی شود.
خالدی نیک گفت: به نظرم اگر سلبرتی در برنامه درست استفاده شود هنوز هم جواب می‌دهد. اگر مجری مسلط به موضوع و سوژه‌ها باشد و دستش پر باشد، می‌تواند حتی از بازیگر ضعیف هم برنامه ای خوب تحویل مخاطب دهد.
