معمای تعطیل ماندن کنسرت‌ها در پایتخت

 سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سه شنبه شب بیستم دی ماه سال ۱۳۹۹ بود که در حاشیه برگزاری جایزه و مسابقه عکس «روایت سرباز» در جمع خبرنگاران از بازگشایی تالارهای هنری اعم از اجرای موسیقی و اجرای تئاتر در شهرهای زرد و آبی خبر داد. خبری که بلافاصله در رسانه‌ها منتشر و پس از آن با واکنش‌های متعددی میان هنرمندان و مخاطبان مواجه و موجب شرایط امیدوار کننده‌ای شد که شاید این بار طلسم برگزار نشدن کنسرت‌ها در پایتخت شکسته شود.

اما بازهم این اتفاق نیفتاد تا شبهات نحوه برگزاری اجراهای زنده موسیقی در تهران به ویژه در روزهای کرونایی در برگیرنده معادلاتی غیر از یک اعلام رسمی از سوی نهادی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد. گویی اینکه فعلاً این برخی تهیه کنندگان و صاحبان کمپانی‌های موسیقی هستند که خط اصلی تصمیم‌گیری درباره برگزار شدن یا نشدن کنسرت‌ها را هدایت می‌کنند و تا وقتی آنها نخواهند هیچ اراده‌ای نمی‌تواند برای بهبود شرایط فعلی که ضررهای جبران ناپذیری را به دست‌اندرکاران این عرصه که خوانندگان از آن مستثنی هستند، وارد کرده، اقدامی کند.

وزیر فرهنگ و ارشاد  اسلامی طی همین گفتگوی رسانه‌ای بود که در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر نحوه بازگشایی تالارهای نمایشی تئاتر پس از بازگشایی برخی از سالن‌های سینمایی در کشور در روزهای کرونایی توضیح داد: ما برحسب طرح محدودیت هوشمند که براساس آن شهرها به وضعیت‌های قرمز، زرد، نارنجی و آبی تقسیم شدند و در چارچوب آن مشاغل هم طبقه‌بندی شدند، عمل کرده‌ایم و می‌کنیم. بر این مبنا سالن‌های اجرای تئاتر و موسیقی و همچنین سینماها نیز در وضعیت زرد و آبی برای مردم بازگشایی می‌شوند. این یعنی امکان اجرای نمایش و اکران آثار سینمایی در شهرهای زرد و آبی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و موارد مربوط به فاصله‌گذاری وجود دارد. ما قبل از این ایام هم نامه‌ای را هم به قرارگاه عملیاتی و کمیته بهداشت تقدیم کرده بودیم و دوستان هم در این زمینه جلساتی را برگزار کردند. در این راستا تقاضای ما این بود که سالن‌های تئاتر، موسیقی و نمایش سینما از گروه ۳ به گروه ۲ منتقل شوند. در این زمینه دوستان ما در معاونت امور هنری و همچنین سازمان سینمایی دو نوبت جلسه برگزار کرده و استدلال‌های خود را در این زمینه به دوستان قرارگاه عملیاتی و کمیته بهداشت بیان کردند. به هر حال آنچه که مشخص است اینکه در شهرهای زرد شرایط اجرای نمایش، موسیقی و اکران آثار سینمایی وجود دارد.

برخی از شنیده‌ها طی روزهای گذشته حاکی از برگزاری جلسات متعدد میان کنسرت‌گذاران، تهیه‌کنندگان، نمایندگان سالن‌های بزرگ برگزاری کنسرت و برخی هنرمندان با مدیران دولتی برای گشایش مجدد سالن‌ها در پایتخت است که البته هنوز به نتیجه قطعی منتهی نشده استپس از انتشار اظهارات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که توانست جو نسبتاً خوبی را میان اهالی هنر و تماشاگرانش ایجاد کند، انتظار می‌رفت تا چند روز بعد از این صحبت‌ها سامانه‌های فروش بلیت کنسرت‌ ‌ها نیز فعالیت خود را آغاز و نسبت به برنامه‌ریزی برای کنسرت‌ها در پایتخت و شهرهای در موقعیت زرد و نارنجی اقدام کنند. اما بازهم همچون دفعات قبلی که از سوی دولتمردان چراغ سبز برگزاری کنسرت‌ها در تهران پس از اعلام مسئولان مرتبط با بهداشت و درمان روشن شد، این صاحبان آثار موسیقایی به ویژه تهیه کنندگان بودند که به برگزاری کنسرت در تهران روی خوش نشان نداده و فعلاً از برگزاری برنامه در پایتخت صرف نظر کرده‌اند.

البته در همین ایام هستند خوانندگانی که فرصت را مغتنم شمرده و در جزیره کیش نسبت به برگزاری کنسرت اقدام کرده‌اند. کنسرت‌هایی که با در نظر گرفتن ماجرای رعایت پروتکل‌های بهداشتی و ظرفیت پنجاه درصدی سالن‌ها با قیمت‌های ۳۵۰ هزار تومانی هم به فروش می‌رسد. قیمت‌های نجومی که طبیعتاً تعیین آن در تهران به غیر از مواردی انگشت شمار تاکنون اتفاق نیفتاده و فعلاً در جزیره کیش این نحوه قیمت گذاری تعیین کننده خط مشی بلیت فروشی‌هاست.

اما نکته مهم اینکه، در جریان صدور مجوز برای اجراهای زنده تئاتر و موسیقی این برخی از اهالی تئاتر بودند که به دلیل شرایط ویژه‌ای که از آن برخوردارند، تلاش کردند با در نظر گرفتن تمام مشکلات و مصائبی که پیش روی آنها به لحاظ مالی، کمک هزینه‌های دولتی، ریسک فروش گیشه و مواردی از این دست برخوردارند، چراغ تئاتر را روشن نگه داشته و طی روزهای آینده نمایش‌های خود را در برخی تالارهای فعال دولتی و غیردولتی روی صحنه ببرند. شرایطی که به طور حتم دربرگیرنده سختی‌ها و دلهره‌های فراوانی به جهت بازگشت سرمایه و مواردی مربوط به آن وجود دارد اما به دلیل گرفتار نشدن برخی از اهالی تئاتر به ماجراهای اقتصادی این حوزه و تمرکز روی اهدافی چون تولید اندیشه و مبانی تئاتری، آن‌ها را از خط مشی برخی اهالی موسیقی به ویژه موسیقی پاپ که اغلب به فکر منافع اقتصادی هستند، جدا کرده است.

به هر حال روزهای کرونایی در حال عبور است و هر لحظه هم بیم آن می‌رود که شهرهای در وضعیت زرد و آبی در وضعیتی قرار بگیرند که دوباره شاهد تعطیلی تالارهای نمایشی و موسیقایی باشیم. شرایطی اجتناب ناپذیر که شاید بتواند بهانه‌ای مناسب و معقول برای دست‌اندرکاران حوزه موسیقی به ویژه در کمپانی‌های مرتبط با موسیقی پاپ برای تعطیلی و توقف برنامه‌هایشان در پایتخت حتی در شرایط فعلی باشد، اما به نظر می‌آید یکی از بهانه‌های اصلی، نرسیدن به شرایط اقتصادی ناشی از فروش بلیت کنسرت‌هاست که گویا مخاطبان و حال نامساعد روحی آن‌ها در درجات بعدی قرار دارند.

البته برخی از شنیده‌ها طی روزهای گذشته حاکی از برگزاری جلسات متعدد میان کنسرت‌گذاران، تهیه‌کنندگان، نمایندگان سالن‌های بزرگ برگزاری کنسرت و برخی هنرمندان با مدیران دولتی برای گشایش مجدد سالن‌ها در پایتخت است که البته هنوز به نتیجه قطعی منتهی نشده است. مواضعی در این جلسات مطرح شده که گویا به نسبت‌های کم و زیاد موافقان و مخالفانی پیدا کرده و فضا را به سمتی برده که همچنان بحث برگزاری کنسرت‌ها در تهران وارد شرایط ویژه‌ای شود. شرایطی که هنوز معلوم نیست آیا بالاخره برخی کنسرت‌گذاران و سالن‌داران مخالف برگزاری اجرای زنده موسیقی در پایتخت را مجاب خواهد کرد یا نه؟

آیا اساساً در صورت موافقتِ مخالفان کنسرت‌ها با همان قیمت بلیت قبلی میزبان مخاطبان است یا باید منتظر اتفاقات جدید در نحوه قیمت گذاری کنسرت‌ها با توجه به گرانی همه کالاهای فرهنگی و غیر فرهنگی آن هم با در نظر گرفتن ظرفیت پنجاه درصدی سالن‌ها به دلیل شیوه نامه‌های بهداشتی بود؟ فضایی که گویا در جلسات روزهای آینده که هنوز اطلاعات چندانی از آن در دست نیست می‌تواند روشنگر دورنمایی اجراهای زنده موسیقی حداقل تا پایان سال برای اهالی رسانه و مخاطبان باشد.