مروری بر زندگی‌نامه و خاطرات حسین محب‌اهری | یادی از "معلم کلاس اول" تلویزیون

 آخرین ایستگاه زندگی " حسین محب‌اهری " بامداد چهارشنبه 26 دی‌ماه در سکان عزت و پایداری، متوقف شد. آخرین باری که به دیدارش رفتیم به نکته جالب توجهی اشاره کرد خوشبخت کسانی‌اند که هدف روشن دارند و در راه هدفشان از همه چیزهای زمینی می‌گذرند. هنرمندی که اولین کار جدّی‌اش در عرصه تئاتر را در سال 1353 شروع کرد، برای اولین‌بار در سال 1358 به تلویزیون آمد و سال 1360 اولین کار سینمایی را تجربه کرد. این سه دوره تاریخی شروع کاری‌اش در هنر سینما، تلویزیون و تئاتر بود. سؤالی از او کردیم که چه‌کسی زندگی "محب‌اهری" را بسازد، با تواضع پاسخ داد نمی‌دانم... خیلی اصرار کردم البته گفت دوست دارم یک کارگردان جوان این فیلم و سریال را بسازد.

از خبر فوت حسین محب‌اهری چهار سال می‌گذرد؛ همین روز بود که صبح از خواب بیدار شدیم و خبر تلخ درگذشت این هنرمند پیشکسوت را شنیدیم؛ یاد آن روزی افتادم که برایش تجلیلی همراه با دیگر دوستانش در "صبح جمعه با شما" تدارک دیدیم. وقتی با او تماس گرفتم با نهایت فروتنی گفت "ماشین نفرستید، خودم می‌آیم. راهم طولانی نیست، خیابان کردستانم! حالا مگر من چه‌کار کرده‌ام تجلیل شوم؟"، گفتم "بیایید دوستان «صبح جمعه با شما» را دعوت کردم" خیلی خوشحال شد. بیوک میرزایی، علیرضا جاویدنیا، داود منفرد و بقیه بچه‌های صبح جمعه را که دید روحیه‌اش عوض شد. چند وقتی او را ندیده بودم خیلی نحیف‌تر و ضعیف‌تر شده بود.

انگاری این بیماری سخت، آرام‌آرام او را از ما دور می‌کرد. اما خوشحال بودم دوباره چهره‌اش، دانش هنری‌اش و زبان گویایش را می‌بینیم و می‌شنویم. از او تجلیل کردیم و دوستان «صبح جمعه با شما» هم تصمیم گرفتند به‌خاطر این اتفاق برایش بخوانند که فیلم این اجرای یادگاری برای مرور خاطره آن روز را به‌اتفاق می‌بینیم:

اما "حسین محب‌اهری" در گفت‌وگوی آن روز به نکات ارزشمندی اشاره کرد؛ ما از او سؤال کردیم که "استاد محب‌اهری، پیش از این شما را در سریال‌های طنزی مثل «دردسرهای عظیم» دیده‌ایم که البته شما بر فرهیختگی با درون‌مایه طنز تأکید داشته‌اید. چطور شد به سری جدید رادیو "صبح جمعه با شما" پیوستید؟".

بیش از 20 سال پیش بود "صبح جمعه ایرانی" را تجربه کرده بودم. اما فاصله افتاده بود و دوستان خواستند و از اردیبهشت با رادیو «صبح جمعه با شما» را شروع کردم. وقتی روز اول رفتم پیش بچه‌ها در حقیقت یک حس خوبی به من القاء کرد و دوستان قدیمی را دیدم برایم خاطره‌انگیز بود. وقتی دور هم جمع می‌شویم نمایشنامه رادیویی می‌خوانیم برای من خیلی موقعیت دلپذیری است. هنوز هم بنده را با آن معلم تلویزیون می‌شناسند. به رادیو آمدم اولین چیزی که به ذهن نویسندگان و کارگردانان متبادر می‌شد گویا آن مسئله معلم تلویزیون بود و خودش باعث شد این شخصیت هویت پیدا کند و یکی از شخصیت‌هایی که می‌خوانم معلم آن برنامه "مبصر پنج‌ساله کلاس" است، چرا که آن حسّ برای شنونده یک سابقه ذهنی دارد. یکی هم تازگی‌ها شروع شده از طرف یک نماینده مجلس متن‌ها را می‌خوانم. تمام سعی‌مان این است از نوشته کمک بگیرم برای آن شخصیتی که نویسنده به‌تحریر و نگارش درآورده اما هنوز به‌قول بچه‌ها شخصیت‌ها هویت نگرفته و ثبت نشده است. کار باید مسیری را طی کند تا شنونده با این شخصیت‌ها از لحاظ صدا آشنا بشود. چون این معلم را از قبل می‌شناسد فرآیند و شخصیت من در رادیو "صبح جمعه با شما"، روان‌تر و باورپذیرتر شده است.

حسین محب‌اهری بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون در پاسخ به تأثیر انقلاب اسلامی بر فرهنگ و هنر ایران با اشاره به چهل سال پیشرفت عرصه‌های سینمایی، تلویزیونی و هنر تئاتر ایران، این‌طور گفت: برخلاف مسائلی همچون صنعت، کشاورزی، فناوری که با کارشناسی همراه است و از بودجه‌ای که امسال تحت عنوان برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت قائل شدید، انتظار برگشت دارید به‌خلاف این رویه در زمینه فرهنگ و هنر همچنین چیزی امکان‌پذیر نیست. شما فرض کنید یک هزینه‌ای برای عرصه‌های نفتی و کشاورزی اختصاص داده‌اید و منتظر هستید سال بعد براساس محاسبه و آمار حالا یک درصد بالا و پایین که محاسبه شده، بروز و ظهور پیدا کند. برای چیزی مثل فرهنگ و هنر به چنین قاعده‌ای فکر کردن غلط است، یعنی فرض کنید یک جشنواره‌ای مثل جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان در همدان برگزار می‌شود این‌که سال بعد انتظار داشته باشید ده یا صد کارگردان داشته باشید و صد قدم جلو رفته باشید این اشتباه است.

مروری بر زندگی‌نامه و خاطراتی که او برای هنر ایران اسلامی به‌یادگار گذاشت:

حسین محب‌اهری بیست و نهم مهرماه سال 1330 در تهران به دنیا آمد.  او لیسانس ادبیات فارسی را از مدرسه عالی ادبیات و زبان‌های خارجی در سال 1358 دریافت کرده است. یک دوره آموزش بازیگری در کارگاه نمایش، زیر نظر آربی آوانسیان در سال 1354 دید. بازی در سینما را از سال 1365 با ایفای نقش کوچکی در فیلم رابطه به‌کارگردانی پوران درخشنده آغاز کرد. او همچنین از سال 1350 به عکاسی تجربی و تئاتر اشتغال داشته است. فرحناز منافی ظاهر، بازیگر تلویزیون و سینما، قبلاً همسر او بود.

مروری بر زندگی‌نامه و خاطرات حسین محب‌اهری

فیلم‌های سینمایی حسین محب اهری:

1395 ــ سه بیگانه
1394 ــ قشنگ و فرنگ
1392 ــ ساکن طبقه وسط
1391 ــ فرزند چهارم
1390 ــ  خوابم می‌آد
1389 ــ گل‌چهره
1387 ــ بیداری
1387 ــ پسر آدم، دختر حوا
1387 ــ  وقتی همه خوابیم
1383 ــ اسپاگتی در هشت دقیقه
1374 ــ عروس کاغذی
1373 ــ آقای شانس
1373 ــ راه افتخار
1373 ــ کاکادو
1373 ــ روز واقعه
1372 ــ روز فرشته
1372 ــ من زمین را دوست دارم
1372 ــ همسر
1371 ــ خوش‌خیال
1370 ــ اتل متل توتوله
1370 ــ جیب‌برها به بهشت نمی‌روند
1370 ــ سیرک بزرگ
1369 ــ دو فیلم با یک بلیت
1369 ــ سفر جادویی
1366 ــ خارج از محدوده
1366 ــ محموله
1365 ــ رابطه

مجموعه‌های تلویزیونی حسین محب اهری:

1397 ــ شب عید بازیگر سعید آقاخانی شبکه یک تابستان 97
1395 ــ علی‌البدل بازیگر سیروس مقدم شبکه یک (نوروز 1396)
1394 ــ دوردست‌ها بازیگر جواد ارشاد شبکه یک
1395 ــ بیمار استاندارد بازیگر سعید آقاخانی شبکه یک
1394 ــ حالت خاص بازیگر افشین اربابی شبکه نسیم / در نقش صاحب آسایشگاه حالت خاص
1394 ــ معمای شاه بازیگر محمدرضا ورزی شبکه یک / در نقش «عبدالکریم ایادی»
1394 ــ دردسرهای عظیم2 بازیگر برزو نیک‌نژاد شبکه سه
1392 ــ خوب، بد، زشت بازیگر منوچهر هادی پخش در نوروز 1393
1391 ــ پایتخت2 بازیگر سیروس مقدم پخش در نوروز 1392
1389 ــ تبریز در مه بازیگر محمدرضا ورزی در نقش «ابوالحسن خان شیرازی»
1388 ــ تله‌فیلم «به روح پدرم» بازیگر سید جواد رضویان شبکه یک
1388 ــ 1383؛ مختارنامه بازیگر داود میرباقری پخش آن از مهرماه سال 1389 از شبکه یک آغاز شد و در
مرداد 1390 پایان پذیرفت.
1387 ــ مجموعه عروسکی «امین و مینا» بازیگر هنگامه مفید
مریم مصفا نوروز 1388 ــ شبکه قرآن
1385 ــ راه شب بازیگر داریوش فرهنگ
1383 ــ مجموعه عروسکی «ماجرای تقی‌جان» بازیگر مرضیه محبوب
1381 ــ هیچ‌کس بازیگر حمیدرضا حافظی
1381 ــ بهداشت2 بازیگر رسول بابارضا
1380 ــ عشق سال‌های جنگ بازیگر علی بهادر شبکه سه
1380 ــ این قافله عمر بازیگر مهدی علی‌احمدی
1378 ــ سیمای دانش بازیگر
1377 ــ خانواده محبوب بازیگر حسین فرخی
1377 ــ تله‌تئاتر «نیرنگ بازی‌های آقای اسکابن» بازیگر داریوش مؤدبیان
1375 ــ شمایل بازیگر احمد قربانی شبکه یک
1375 ــ برگ سبز بازیگر علی شوقیان شبکه یک
1374 ــ پرده عجایب بازیگر داریوش مؤدبیان بازی در اپیزود «سرقت مسلحانه»
1374 ــ نابغه‌های قرن بیستم بازیگر کارگردان حسین محب‌اهری شبکه سه
1374 ــ ماجرای آقا نوبر نویسنده کارگردان حسین محب‌اهری هر روز از برنامه «سیمای خانواده» شبکه یک پخش می‌شد.
1373 ــ مدرسه ما نویسنده کارگردان هنری ایرج راد حسین محب‌اهری روزبه معصومی کارگردان تلویزیونی: «حسین فردرو» / شبکه یک
1374 ــ 1370 این خانه دور است بازیگر بیژن بیرنگ مسعود رسام
1373 ــ 1367 شاخه طوبی بازیگر مهدی علی‌احمدی شبکه 1
1372 ــ 1369 جنگ ادبی ــ هنری کودک بازیگر نویسنده
کارگردان هنری حسین محب‌اهری شبکه 1
کارگردان تلویزیونی: «آزاده حکیمی»
1371 ــ صدسال به این سال‌ها بازیگر نویسنده کارگردان هنری فرهنگ مهرپرور
حسین محب‌اهری از برنامه کودک و نوجوان شبکه 1 پخش می‌شد.
کارگردان تلویزیونی: «اسدالله ایمن»
1370 ــ عطر و گلاب بپاشید بازیگر ایرج طهماسب شبکه اول
1370 ــ هزار برگ و هزار رنگ بازیگر نویسنده کارگردان حسین فردرو
حسین محب‌اهری قطعات کوتاه نمایشی در برنامه کودک شبکه 1
1369 ــ چاق و لاغر و مأمور سوم بازیگر امیر قهرایی شبکه 2
1368 ــ مسابقه تلویزیونی «هتل پرستاره» بازیگر ایرج طهماسب در نوروز 1369 از برنامه کودک شبکه 1 پخش شد.
1368 ــ ق مثل قلقلک بازیگر نویسنده
کارگردان حسین محب اهری شبکه 1
1366 ــ این شرح بی‌نهایت بازیگر اسماعیل خلج
حمید حمزه کارگردان تلویزیونی: «بیژن صمصامی» و «شهریار بدیعی»
1366 ــ تله‌تئاتر «ماجراهای رونالد و مادرش» بازیگر حسین پناهی کارگردان تلویزیونی: «شیرین جاهد»
1366 ــ باجناق‌ها بازیگر داریوش مؤدبیان کارگردان تلویزیونی: «حسین فردرو»
1366 ــ گلدان‌ها و آفتاب بازیگر حسین پناهی بازی در اپیزود «فرقون»
کارگردان تلویزیونی: «شیرین جاهد»
1365 ــ شاگرداولی‌ها بازیگر غلامحسین لطفی شبکه 2
1365 ــ کوچ عاشقان بازیگر علاءالدین رحیمی کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن» و «مهتاج نجومی»
1365 ــ پایان شب سیه بازیگر حبیب دهقان‌نسب
1364 ــ بوعلی سینا بازیگر کیهان رهگذار شبکه 2
1364 ــ طنزآوران جهان بازیگر داریوش مؤدبیان حسین فردرو
1363 ــ محله بهداشت بازیگر داریوش مؤدبیان کارگردان تلویزیونی: «حسین فردرو»
1363 ــ سربداران بازیگر محمدعلی نجفی شبکه 1
1362 ــ تله‌تئاتر «ماه پنهان است» بازیگر خسرو شایسته کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن»
1362 ــ از نوع بسازیم بازیگر مینا تقوی شبکه 2
1361 ــ محله برو بیا بازیگر داریوش مؤدبیان اولین بار در سال 1362 از شبکه دوم (پنجشنبه‌ها) پخش
شد.

تئاتر:

خسیس، اثر مولیر، به‌کارگردانی مریم کاظمی
مجلس شبیه در ذکر مصایب استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رخشید فرزین.
دستیاری کارگردان و عکاسی در نمایش”یخبندان“به کارگردانی”آشور بانی‌پال‌بابلا“؛ تهران ،کارگاه نمایش؛ 1354
بازی در نمایش”آدم آدم است“نوشته”برتولت برشت“به کارگردانی”داریوش فرهنگ“؛ تهران، تالار مولوی؛ 1354
بازی در نمایش”امیر و وزیر“به کارگردانی”آشور بانی‌پال‌بابلا“؛ تهران، تالار پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ 1355
بازی در نمایش”ساعت ششم“نوشته و کارگردانی”آشور بانی‌پال‌بابلا“؛ شیراز، تخت جمشید؛ 1355
بازی در نمایش”مراسم مرگ گرگ(نشان قابیل)“به کارگردانی”آشور بانی پال بابلا“؛ تهران، اداره تئاتر، کارگاه نمایش؛ 1355
بازی در نمایش”غارت“نوشته”جو اوتون“به کارگردانی”آشور بانی‌پال‌بابلا“؛ تهران، اداره تئاتر، کارگاه نمایش؛ 1356
بازی در نمایش”وغ وغ صاحاب“به کارگردانی”کامران رحمانی“؛ تالار خصوصی؛ 1356
بازی در نمایش”بازی قتل عام“نوشته”اوژن یونسکو“به کارگردانی”آشور بانی‌پال‌بابلا“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1357
بازی در نمایش”اژدها“نوشته”تونی شوارتس“به کارگردانی”صدرالدین زاهد“؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1358
بازی در نمایش”کوه‌های مغرور“به کارگردانی”مسعود رسام“؛ تهران، تالار پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ 1358
بازی در نمایش عروسکی”لوبیای سحرآمیز“به کارگردانی”اردشیر کشاورزی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1358
بازی در نمایش”گل اومد بهار اومد“به کارگردانی”بهروز شرفی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار شماره 2؛ 1358
بازی در نمایش”کاپیتولاسیون“به کارگردانی”نورالدین حسین‌خانی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1359
بازی در نمایش”آسید کاظم“به کارگردانی”هادی اسلامی“؛ تهران، لاله‌زار؛ 1359
بازی در نمایش”بردار شدن منصور حلاج“به کارگردانی”سیاوش طهمورث“؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1359
بازی در نمایش”شب جنایت‌کاران“نوشته”خوزه ترایانا“ کارگردانی گروهی؛ تهران، اداره تئاتر، خانه نمایش؛ 1360
بازی در نمایش”قصه شب“نوشته”؟ طالبی‌نژاد“ به کارگردانی”حسین جعفری“؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1360
بازی در نمایش”سیرک باشکوه جهانی “به کارگردانی”صادق هاتفی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1362
بازی در نمایش”پرواز بر فراز آشیانه فاخته“به کارگردانی”منیژه محامدی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی و تالار مولوی؛ 1364
بازی در نمایش”شاهزاده و گدا“به کارگردانی”هادی مرزبان“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1365
بازی در نمایش”جهاز جادو“نوشته”محمد چرم‌شیر“به کارگردانی”آتیلا پسیانی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1370
عکاسی در نمایش”آژاکس“به کارگردانی”آتیلا پسیانی“؛ تهران، تئاترشهر ؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1375
بازی در نمایش”قمر در عقرب“نوشته”نغمه ثمینی“به کارگردانی”شهره لرستانی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی و تالار میراث فرهنگی؛ 1378
بازی در نمایش”من ملک بودم“نوشته و به کارگردانی”اسماعیل خلج“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1378
بازی در نمایش”پیک نیک در میدان جنگ“نوشته”فرناندو آرابال“به کارگردانی”شهره لرستانی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار قشقایی؛ 1379
بازی در نمایش”رند خلو‌ت نشین ـ حافظ“به کارگردانی”پری صابری“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی و تالار وحدت؛ 1381
بازی در نمایش”بحرالغرایب“نوشته”محمد چرم‌شیر“به کارگردانی”آتیلا پسیانی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار شماره2؛ 1382
بازی در نمایش”لیلی و مجنون“به کارگردانی”امیر دژاکام“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1383
بازی در نمایش”مجلس شبیه در ذکر مصائب استاد نوید ماکان و مهندس رخشید فرزین“نوشته و به کارگردانی”بهرام بیضایی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1384
بازی در نمایش”قابلمه‌ای‌ها“به کارگردانی”وحید ترحمی‌مقدم“؛ جشنواره سنتی آئینی؛ تهران، تئاترشهر، تالار سایه؛ 1382
کارگردانی نمایش”کوچه اقاقیا“ نوشته”محمد چرم‌شیر“؛ تهران، تئاترشهر، تالار قشقایی؛ 1379
نگارش و کارگردانی نمایش”عباس“؛ تهران، تئاترشهر، تالار نو؛ 1383
کارگردانی نمایشنامه‌خوانی”باغ گذر“ نوشته”مارگریت لوراس“؛ تهران، تئاترشهر، کافه تالار اصلی؛ 1383
کارگردانی نمایشنامه‌خوانی”شب بخیر آقای کنت“نوشته”اکبر رادی“؛ تهران، تئاترشهر، کافه تالار اصلی؛ 1383
دستیاری کارگردان و عکاسی در نمایش”آبی که مار می‌‌خورد زهر می‌شود، آبی که گاو می‌نوشد شیر می‌شود“به کارگردانی”آتیلا پسیانی“؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛1383
بازی در نمایش”بر دار شدن حسین‌بن منصور حلاج“ به کارگردانی”سیاوش طهمورث“؛ تهران، تئاترشهر، تالار قشقایی؛ 1384
بازی در نمایش”ملکه جنیان“ نوشته”هادی هوری“ به کارگردانی”امیر دژاکام“؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1384
بازی در نمایشنامه‌خوانی”آه پدر بیچاره مامان تو را در گنجه آویزان کرده و من دلم گرفته است“ به کارگردانی”هومن نوروزی“؛ تهران، تالار فرهنگسرای نیاوران، تالار مولوی؛ 1384
بازی در نمایش”هتل پنج ستاره“ نوشته”حمید ساعتچی“ به کارگردانی”زیبا حیدری“؛ سوئد، استکهلم و گوتنبرگ؛ 1384
عکاسی در نمایش"تیغ و ماه" به کارگردانی"آتیلا پسیانی"؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1385
نگارش و کارگردانی و عکاسی در نمایش"فرود اضطراری حواصیل روی پشت بام موزیسین"؛ تهران، تئاترشهر، تالار شماره 2؛ 1385
بازی درنمایش"فرزند" نوشته"یون فوسه" به کارگردانی"سیمین امیریان"؛ تهران، تئاتر شهر، تالار کوچک؛ 1385
بازی در نمایش"هتل پرومته" نوشته"هادی حوری" به کارگردانی"حسن سرچاهی"؛ تهران، تئاترشهر، تالار اندیشه(جشنواره ماه)؛ 1385
نگارش و کارگردانی"بازی در نمایشنامه خوانی"عباس"؛ تهران، اداره تئاتر، خانه نمایش؛
بازی در نمایش "کلوچه دارچینی" نوشته دیوید وود به کارگردانی مریم کاظمی؛ داخل پارک لاله- سال 93.
بازی در نمایش "غول بزرگ مهربان" نوشته دیوید وود و کارگردانی مریم کاظمی؛ تالار هنر- سال 95
بازی در نمایش "غول بزرگ مهربان" نوشته دیوید وود و کارگردانی مریم کاظمی؛ فرهنگستان هنر- سال 97