همانطور که در تمام جهان پس از هر جنگ هنرمندان آنها با تولید آثاری نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند تا رشادت سربازان خود را پاس بدارند و وقایع آن روزگار را برای آیندگان روایت کنند، پس از جنگ هشت ساله عراق علیه ایران و حتی در زمان جریان داشتن این جنگ، هنرمندان از نویسنده گرفته تا فیلم‌ساز و سایر اقشار هنری به تولیداتی در این زمینه دست زدند.

حال پس از گذشت حدود 27 سال از پایان این رویداد تاریخی، کتاب‌های این موضوع تبدیل به یک ژانر ادبی شده‌ است که مخاطبان پر و پاقرصی هم دارد. انتشار کتاب‌های دفاع مقدس در سال‌های اخیر و توزیع مناسب آن در بازار کشور، سبب شد تا مخاطبان بسیاری از اقشار مختلف جامعه به سمت این دسته از کتاب‌ها جلب شوند؛ کتاب‌هایی که تلاش کرده‌اند تا با نگاهی نو و با سیاقی جدید، روایت تلخ جنگ را با واژگان به تصویر بکشند.

در سال 94 نیز مطابق سال‌های گذشته، کتاب‌های منتشر شده در حوزه ادبیات دفاع مقدس همچنان یکی از پرمخاطب‌ترین کتاب‌های نشر ایران را به خود اختصاص داده‌اند که در این گزارش به بخشی از این آثار پرداخته می‌شود.

برگزاری مسابقه کتاب و زندگی و معرفی کتابی دیگر در حوزه دفاع مقدس زمینه را برای جلب نظر مخاطبان به سمت «دختر شینا» فراهم کرد. این کتاب که برای اولین‌بار در سال 90 منتشر شد، عموماً به عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین کتاب‌های انتشارات سوره مهر مطرح می‌شد. اما اطلاع‌رسانی عمومی و معرفی مناسب آن از راه‌های مختلف به ویژه پخش تیزر سینمایی با بازی الیکا عبدالرزاقی و امین زندگانی سبب شد تا مخاطب بیشتری مشتاق خواندن این کتاب شود.

«دختر شینا» که دربردارنده خاطرات قدم‌خیر محمدی کنعان است، به قلم بهناز ضرابی‌زاده نوشته شده و دربردارنده خاطرات یکی از همسران شهداست که از دوران کودکی تا زمان شهادت همسرش روایت می‌شود. براساس آمار ارائه شده از سوی انتشارات سوره مهر این کتاب تنها در پاییز سال جاری بیش از 80 هزار نسخه به فروش رفته است. «دختر شینا» تاکنون 76 بار تجدید چاپ شده است.

«آن بیست و سه نفر» نیز دیگر کتاب پرمخاطب انتشارات سوره مهر در سال جاری بود که بنا بر اعلام این انتشارات طی یک‌سال گذشته تعداد 90 هزار نسخه از آن به فروش رفته است. این اثر به قلم احمد یوسف‌زاده نوشته شده دربردارنده خاطرات او به همراه 22 نوجوان دیگر از دوران اسارت است.

«سلام بر ابراهیم» عنوان دیگری است که می‌توان در این فهرست از آن یاد کرد. این اثر که توسط گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی تدوین شده، دربردارنده خاطراتی از همراهان و همرزمان شهید است. این اثر در سال جاری 120 هزار نسخه به فروش رفته است.

«سلام بر ابراهیم» تلاش دارد تا از گذر خاطرات و گفته‌های دیگران، شخصیت ابراهیم هادی را به عنوان یکی از شهدای هشت سال دفاع مقدس به مخاطب معرفی کند. در این راه، کتاب با استفاده از بیانی داستان‌گونه بر روایت‌های کتاب جذابیت بخشیده است. بخش اول کتاب، به زندگی‌نامه شهید اختصاص دارد. شهید هادی در یکم اردیبهشت ماه سال 36 در خانه‌ای اجاره‌ای در خانواده‌‌ای مقید و مذهبی متولد می‌شود. هرچند صاحب خانه سه پسر و یک‌دختر دارد، از تولد فرزند جدید سر از پا نمی‌شناسد و پیوسته خدا را شکر می‌کند. کاسب محل که به کسب حلال معروف است، نام پسر را هم انتخاب کرده است: «ابراهیم»؛ نماد مقاومت و توکل. بعدها هادی درباره پدرش چنین گفته است: «اگر پدرم بچه‌های خوبی تربیت کرد، به خاطر سختی‌هایی بود که برای رزق حلال می‌کشید...».

از این گروه عناوین دیگری نیز مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته است؛ عناوینی چون «شاهرخ»، «عارفانه» و «پسرک فلافل‌فروش» اشاره کرد.

از دیگر عناوینی که می‌توان در این فهرست از آن یاد کرد، کتاب «غرش رعد» شامل زندگی‌نامه سرتیپ خلبان عبدالحمید نجفی است که توسط محمد معما نوشته شده است. این اثر که اخیراً به چاپ رسیده، با استقبال خوبی از سوی مخاطبان همراه بوده است؛ به طوری که تاکنون 3 هزار نسخه از آن طی یک‌ماه اخیر به فروش رفته است.

امیرسرتیپ خلبان عبدالحمید نجفی از خلبانانِ نیروی هوایی در زمان دفاع مقدس بود. وی بعد از آموزش‌های مقدماتی پرواز، برای طی دوره‌های تخصصی به ایالات متحده اعزام شد. پس از بازگشت به کشور نیز دوره‌های تخصصی جنگندۀ اف-5 را طی کرد. خلبان نجفی سابقه صدها ساعت پرواز جنگیِ برون مرزی را در کارنامۀ خود دارد.

خلبان نجفی از جملۀ خلبانانی است که از رهگیریِ هواپیمایِ حامل امام خمینی در 12 بهمن 1357 تمرد کرد. وی پیش از آن نیز از بمبارانِ مردمی که در آستانۀ انقلاب به خیابان‌ها ریخته و خواستار سرنگونی رژیم پلهوی بودند سرپیچی کرده بود. بعدها در دوران دفاع مقدس در قامت خلبانِ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به پاسداری از آسمان میهن پرداخت.

کتاب «غرش رعد» زندگینامۀ پر فراز و نشیب خلبان نجفی است؛ از زمانی که در کودکی و پشت نیمکت، حروف الفبای فارسی را مرور می‌کرد تا زمانی که هواپیمای مجروح و خستۀ خود را بدون چرخ در یک زمین کشاورزی فرود آورد.

«ابومریم» کتاب دیگری است که به تازگی روانه بازار کتاب شده است. این اثر که خاطرات شهید سردار سیدحمید تقوی‌فرد، از شهدای مدافع حرم است که در یک‌ماه گذشته تعداد سه هزار نسخه از آن به فروش رفته و قرار است برای عرب‌زبان‌ها نیز ترجمه و توزیع شود.

مجموعه هفت جلدی «دانستنی‌های دفاع مقدس» دیگر اثر پرمخاطب نشر نیلوفران است که برای گروه سنی نوجوانان نوشته شده و در آن به موضوعات مهم طی تاریخ هشت سال دفاع مقدس پرداخته شده است.

«سرباز کوچک امام(ره)» که به قلم فاطمه دوست‌کامی نوشته شده سال 94 نیز پرمخاطب‌ترین کتاب نشر پیام آزادگان بود. این اثر روایت‌کننده خاطرات مهدی طحانیان از دوران اسارت است.

«کشکول در بند» و «غربت باران» از دیگر عناوین پرمخاطب این انتشارات در سال 94 است.

«فرنگیس»، «خاک‌های نرم کوشک»، «پایی که جاماند»، «لشکر خوبان»، «من زنده‌ام» و «دا» از دیگر عناوین پرمخاطبی هستند که می‌توان برای سال جاری از آنها یاد کرد.