مسابقه «ضدگلوله» که شب‌های زوج ساعت 22 از شبکه مستند به نمایش درمی‌آید، یک تورنمنت تلویزیونی است شامل مراحل مقدماتی، نیمه‌نهایی و نهایی. خانه مستند انقلاب اسلامی و سازمان رسانه‌ای اوج این مسابقه را در پادگان 20 رمضان تهران، متعلق به نیروی زمینی سپاه پاسداران تولید کرده‌اند و از امکانات این نیرو نیز برای تولید آن استفاده شده است.
این برنامه به تهیه‌کنندگی حسین افشار و کارگردانی مهدی ماهان و مجید عزیزی ساخته شده است.
از فرمانده به ضدگلوله
ضدگلوله به خواست مخاطبان طراحی شده است. حسین افشار که تهیه‌کنندگی این مسابقه و نیز مستند مسابقه‌های «خانه ما» و «فرمانده» را در کارنامه دارد درباره این مسابقه به جام جم می‌گوید: پخش سه فصل از مسابقه فرمانده ما را با خیل عظیم متقاضیان مواجه کرد. با توجه به شکل تولید فرمانده، نمی‌توانستیم تعداد فصل‌ها یا تعداد شرکت‌کننده‌ها را افزایش دهیم؛ بنابراین ضدگلوله را طراحی کردیم و این نکته را در نظر گرفتیم که قابلیت تولید در چند فصل را داشته باشد.
به گفته این تهیه‌کننده، قرار است در مستند مسابقه ضدگلوله برای افراد علاقه‌مند اما بی‌تجربه، بستری برای کسب تجربه فراهم شود و در کنار توانایی‌های رزمی ویژگی‌های دیگری چون صبر، هوش، شجاعت و رفتارهای فردی اجتماعی نیز در این رقابت و نتیجه‌اش تاثیر قابل توجه دارد.
رقابت ادامه دارد
ثبت‌نام برای شرکت در مسابقه ضدگلوله ادامه دارد. افشار ضمن اعلام این خبر می‌گوید: حدود4000 نفر برای شرکت در مسابقه ثبت‌نام کرده‌اند. فصل اول آن با حضور 50 شرکت‌کننده برگزار می‌شود و 50 نفر دیگر هم آماده شرکت در فصل دوم هستند.
بر اساس اظهارات افشار، این مجموعه توسط گروه بزرگی شامل 70 نفر با تخصص‌های مختلف ساخته می‌شود و در حال حاضر تصویربرداری آن در حال انجام است. این تهیه‌کننده توضیح می‌دهد: دو فصل پنج قسمتی را زمستان سال گذشته ضبط کردیم. چهار فصل در تابستان، چهار فصل هم در پاییز و سه قسمت نهایی را در زمستان ضبط می‌کنیم. اگرچه تصویربرداری چنین برنامه‌ای در تابستان دشوار است، اما منجر به تنوع می‌شود.
باب دل جوان‌ها
گرافیک مسابقه ضدگلوله، تدوین و نماهای آن، برداشتی است از بازی‌های رایانه‌ای. به اعتقاد افشار، تولید یک برنامه جذاب و مخاطب‌پسند برای آنها در درجه اول اهمیت قرار داشته و برنامه‌ای ساخته‌اند که پاسخگوی نیاز نسل جوان به هیجان و شور و ماجراجویی باشد.
این تهیه‌کننده درباره مخاطبان برنامه می‌گوید: ذائقه نسل امروز با نسل‌های قبل متفاوت است و با اقتضائات تازه‌ای روبه‌رو هستیم. آنها در این رقابت، حسی بروز می‌دهند که روحیه ایثارگری و حماسی را در آن می‌توان دید. مستند مسابقه ضدگلوله می‌تواند یادآور همان رشادت‌هایی باشد که در عملیات واقعی در زمان جنگ زمینه بروز پیدا می‌کرد.
این تهیه‌کننده همچنین تصریح می‌کند: شاید ضدگلوله در ظاهر یک مسابقه نظامی باشد، اما رفتارهای فردی و اجتماعی، نوع مواجهه با موقعیت‌ها و برنامه‌ریزی برای مراحل مختلف در این مسابقه اهمیت ویژه‌ای دارد.
درام در میدان نبرد
مهدی ماهان که همکاری با فصل دوم و سوم مستند مسابقه فرمانده را تجربه کرده، یکی از کارگردان‌های ضدگلوله است. بر‌اساس اظهارات این کارگردان، طراحی این مسابقه در فرآیند خلق ایده‌ها و سناریوهای متعدد بر اساس تجربیات و خلاقیت طراحان و بر مبنای قواعد کلاسیک بازی و جنگ صورت گرفته است.
وی توضیح می‌دهد: ایده‌های مختلف را گردآوری کردیم و از بین آنها، بهترین‌ها گلچین شدند و ضدگلوله در دستور ساخت قرار گرفت.
به اعتقاد این کارگردان، آنچه ضدگلوله را از دیگر مسابقه‌های تلویزیونی متفاوت می‌کند، مستند بودن آن است. ماهان در این باره می‌گوید: در طول مسابقه ما با ده شرکت‌کننده به عنوان ده کاراکتر آشنا می‌شویم که ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارند و در پیچ و خم‌های مسابقه به مخاطبان معرفی می‌شوند. از همین رو این مسابقه تبدیل به یک درام تلویزیونی می‌شود که امکان همذات‌پنداری را برای مخاطب فراهم می‌کند. ضدگلوله پر از موقعیت‌های دراماتیک است که به صورت واقعی و جلوی دوربین شکل می‌گیرند.
این کارگردان، واقعی بودن را مهم‌ترین ویژگی این مستند می‌داند و معتقد است: تاکید روی شخصیت‌ها به جای مسابقه باعث می‌شود مخاطب خیلی راحت و سریع با برنامه ارتباط برقرار کند و برایش اتفاقات بعدی جذاب باشد چون او خود را خیلی زود به جای شخصیت‌های داستان می‌بیند یا طرفدار یکی از شرکت‌کنندگان می‌شود و برد و باخت‌ها برایش اهمیت پیدا می‌کند.
لیزر به جای گلوله
شرکت‌کنندگان در مسابقه ضدگلوله از سلاحی استفاده می‌کنند که معمولا در مانورهای نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مسیر شلیک توسط اشعه لیزر مشخص می‌شود و حسگرها نشان می‌دهند در صورت وجود گلوله آیا به هدف برخورد می‌کرد یا خیر.
مهدی ماهان درباره استفاده از این اسلحه می‌گوید: در یکی از قسمت‌های مسابقه «فرمانده 3» از این نوع سلاح استفاده کردیم و با قابلیت‌ها و عملکردش آشنا شدیم. بنابراین در طراحی ضدگلوله استفاده از آن را مد نظر قرار دادیم.
روایت با الهام از تصویر و موسیقی
سبحان اکرامی، راوی مستند مسابقه ضدگلوله از گویندگان رادیو ورزش است، در دوبله دستی بر آتش دارد، خوانندگی می‌کند و اولین آلبومش با نام «نفس من» وارد بازار شده است.
اکرامی معتقد است ضدگلوله به لحاظ تکنیکی به مسابقات و بازی‌های خارجی تنه می‌زند و در این باره می‌گوید: من به واسطه دوبله گیم‌های خارجی، با تکنیک و سبک و سیاق آنها آشنا هستم. در این مستند ـ مسابقه، قواعد تکنیکی و تصویری به همان شیوه پیاده شده است.
این گوینده و دوبلور درباره شیوه‌ای که به عنوان راوی ضدگلوله انتخاب کرده، توضیح می‌دهد: ساختار و فضای کار طوری است که بسته به رخدادها و اتفاقات باید لحن‌های مختلفی داشته باشم؛ لحن حماسی، طنز، هیجانی و گاهی هم کاملا تشریحی و توضیحی.
به گفته اکرامی ضرباهنگ، موسیقی و تصویر این مسابقه به او در انتخاب لحن روایت کمک می‌کند. این دوبلور اضافه می‌کند: من حتی در پروژه‌های ضعیف از همه دانشم برای اجرای درست و دقیق بهره می‌گیرم تا اگر شد لااقل چیزی به اثر اضافه کنم. خوشبختانه در مورد ضدگلوله این اثر است که به من چیزهایی اضافه می‌کند؛ چون از موسیقی، تصاویر، دکوپاژ و تمام اجزای این اثر الهام می‌گیرم و معتقدم کاملا حرفه‌ای و تکنیکی ساخته شده است.
