حضور ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت

افشین شحنه تبار مدیر انتشارات «شمع و مه» در مورد کیفیت حضور ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت گفت: اکثر کشورها در نمایشگاه فرانکفورت به همان صورتی که ایران در این نمایشگاه حضور دارد، شرکت می‌کنند. کشورهایی مثل روسیه، ترکیه، مالزی روالی مثل ایران برای حضور در چنین نمایشگاه هایی دارند. اگر بخواهیم منصفانه نظر بدهیم؛ حضور ایران در نمایشگاه های بین المللی روند صعودی مثبتی داشته است. واقعیت این است که حضور ایران جدی تر شده و ناشران معمولا برای تفریح نمی آیند و افراد صرفاً برای کار نشر می آیند. البته نواقصی هم هست. مثلا تعداد افرادی که در نمایشگاه شرکت می کنند، زیاد است. من حدود 9 نویسنده و مترجم همراه و تعداد زیادی کتاب برای معرفی داشتم ولی با توجه به حضور تعداد افرادی که در نمایشگاه هستند، زمانی که به من تعلق می گیرد محدود است.

وی ادامه داد: در مجموع غرفه ایران نه شرایط سفید و نه سیاهی دارد. از لحاظ دکوربندی نقدهایی بود که از نظر من کاملاً سلیقه ای است. در مجموع ایران جزو غرفه های آبرومند نمایشگاه کتاب فرانکفورت بود. مقایسه غرفه ایران نباید با غرفه های ناشران مستقل خارجی باشد. خیلی از ناشرهای مستقل خارجی مثل آکسفورد و پنگوئن به تنهایی به اندازه چندین کشور آسیایی توان فرهنگی در برگزاری غرفه هایشان دارند و این موضوع را می توان از غرفه های آنها متوجه شد. بنابراین مقایسه ایران با این ناشران اشتباه است. ما در شروع کار هستیم و نباید توقع حرکت‌های جهشی داشته باشیم. هم وزارت ارشاد و هم خود ناشران باید تلاش بیشتری داشته باشند و از این نواقص رد شوند. نمی توانیم صبر کنیم و بگوییم چون نواقصی هست، ادبیاتمان در بیرون از کشور در همین وضع بماند. البته که باید بهتر شود ولی با همین شرایط باید بیشترین بازدهی را بگیریم.

این ناشر وضعیت نشر داخلی و کیفیت نمایشگاه های خارجی را به هم مرتبط دانست و بیان کرد: در مجموع اوضاع ادبیات ایران در حد حرفه‌ای نیست که بخواهیم توقع داشته باشیم در نمایشگاه کار خارق العاده ای انجام بدهیم. حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت بازتاب شرایط نشر داخلی ماست. شرایطی که ما داریم شرایطی نیست که کنار بکشیم و عقب نشینی کنیم. اگر اوضاع را با پنج سال پیش مقایسه کنیم، حضور ایران جدی تر شده و افرادی که در غرفه ایران حضور پیدا می کنند؛ درجه و رتبه بالایی در ادبیات دارند. همچنین جوایزی که ایران می‌گیرد، نشان دهنده این است که ادبیات ما کم کم جای خود را در میان جهان باز می‌کند. کارهایی که خانم فریبا وفی و هوشنگ مرادی کرمانی انجام می دهند، نشان دهنده همین است. در هرصورت نقص ها را باید بگوییم و به گوش مسئولان ارشاد برسانیم. مشکل ایران در دنیای کتاب، ضعف غرفه و دکور نیست. نمایشگاه کتاب فرانکفورت محلی برای نتیجه گیری یک ساله زحمت ناشران است.

شحنه تبار درمورد بحث فروش رایت در نمایشگاه های خارجی عنوان کرد: بحث رایت دیگر یک بحث کلیشه ای شده است. اینکه چقدر رایت فروخته می شود، کاملا مرتبط با توانایی ناشر است. رایت فروختن به این برمی گردد که محصول خوبی داشته باشیم. هرچند فروش رایت مربوط به ناشر نیست و مربوط به آژانس های ادبی است اما ناشر باید محصولی تولید کرده باشد که بتواند آن را عرضه کند.