یک رفتار غیرفرهنگی با کارگردان ایرانی در جشنواره انگلیس

اولین نمایش بین‌المللی مستند «لوتوس» ساخته محمدرضا وطن‌دوست، بیست و پنجمین دوره‌ جشنواره «شفیلد» انگلستان بود که در غیاب کارگردان به دلیل صادر نشدن ویزا در بخش رسمی این رویداد به نمایش درآمد.

این مستندساز درباره این موضوع اظهار کرد: جشنواره بین‌المللی فیلم مستند «شفیلد» جزو سه جشنواره بزرگ و مهم سینمای مستند در سطح جهان و مهمترین جشنواره سینمای مستند در بریتانیا است که پس از انتخاب فیلم‌ها، آنها را به ۶ زیرگروه موضوعی شامل «مستند، عشق»، «مستند، در معرض گذاشتن»، «مستند، ماجراجویی»، «مستند، ریتم» «مستند، اندیشه» و «مستند، دیدگاه‌ها» تقسیم می‌کند.

به گفته وطن‌دوست، امسال برای به‌دست آوردن جایزه بزرگ بیست و پنجمین دوره‌ جشنواره بین‌المللی مستند «شفیلد» و دریافت ورودی جایزه اسکار ۲۰۱۹ مستندهایی از کشورهای ایران، آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه، استرالیا، هلند، بلژیک، دانمارک، کانادا، اسپانیا، فنلاند، سوئد، سوییس، پرو، یونان، کنیا، هندوراس، مکزیک، برزیل، کره‌جنوبی و تایلند به رقابت پرداختند.

وی یادآور شد: مستند «لوتوس» تنها نماینده سینمای ایران در بیست و پنجمین دوره‌ جشنواره «شفیلد» بود و در تاریخ ۱۱ ژوئن ۲۰۱۸ برابر با ۲۱ خردادماه در سالن اصلی جشنواره و در بخش «عشق، مستند» به نمایش درآمد. این فیلم در اولین حضور بین‌المللی خود بنا بر اعلام برگزارکنندگان جشنواره توانست نظر مخاطبان را جلب کند. از نگاه حاضران در جشنواره این فیلم روایت بسیار جذابی از یک مساله بسیار مهم معاصر داشت. ضمن اینکه منتقدان هم معتقد بودند «لوتوس» ساختار بصری بالایی دارد.

وطن‌دوست با ابراز ناراحتی از صادرنشدن ویزا برای او و گروهش برای حضور در جشنواره گفت: از بنده و گروهم برای حضور در جشنواره دعوت شده بود، اما متاسفانه سفارت انگلستان ویزای ما را صادر نکرد. از دید من این رفتار سفارتخانه‌ها با هنرمندان نادرست است و نگاه فرهنگی و صلح‌طلبانه‌ای در آن حاکم نیست. حضور فیلمسازان و عوامل حرفه‌ای سینما در جشنواره‌های جهانی باعث افزایش سطح دانش سینمایی و پیشرفت کیفی هنرمندان خواهد شد و ارتباطات بین‌المللی افراد را افزایش می‌دهد.

وی با بیان اینکه با کسب ۶۱ جایزه در جشنواره‌های بین‌المللی بسیاری حضور داشته است، تصریح کرد: اینگونه رفتارها با هنرمندان از سوی برخی سفارتخانه‌ها در حال افزایش است. من اعتراض خودم را به اطلاع مدیران جشنواره «شفیلد» هم رساندم و آنها نیز بابت این رفتار ابراز تأسف کردند.

وطن‌دوست در بخش دیگر صحبت هایش درباره موضوع و ساختار این مستند توضیح داد: از ابتدای فیلم پیرزنی را می‌بینیم که در یک نقطه بکر به تنهایی زندگی می‌کند و از لحظات ابتدایی فیلم، گفتار متن که واگویه‌های پیرزن است، آغاز می‌شود؛ پیرزن از کسی می‌گوید که قصد دارد به دیدارش برود و ... کل فیلم از یک صبح تا صبح دیگر است؛ زمانی که در آن از فصل پاییز، زمستان تا بهار را می‌بینیم.

این مستندساز تجربه‌گرا در پایان عنوان کرد: ما در لوتوس از شیوه روایی تازه‌ای بهره گرفتیم و برخلاف فرم همیشگی که شخصیتی در فیلم معرفی و مشکلش بیان می‌شود، این فیلم را با تعلیق آغاز کردیم که تا پایان ادامه پیدا می کند. در واقع شخصیت مستند ما در این فیلم دراماتیزه شده است؛ موضوعی که هنوز در سینمای ایران یک معضل است، چون بسیاری از سینماگران و دست‌اندرکاران آثار مستند نسبت به این موضوع واکنش منفی دارند در حالی که در جهان اینگونه نیست و در بسیاری از مستندهای مطرح شاهد دراماتیزه کردن شخصیت و ایجاد تعلیق در روایت هستیم.

مستند «لوتوس» برای اولین بار در بخش مسابقه ملی، مسابقه بین‌الملل و جایزه شهید آوینی یازدهمین دوره‌ جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» به نمایش درآمد و برنده جایزه ویژه هیات داوران بخش مسابقه بین‌الملل این جشنواره شد.

این فیلم درباره‌ پیرزنی است که ۱۲ سال در انتظار مجوز ورود به یک جزیره نشسته است تا به دیدار تنها ساکن آن برود ...