نسخه غیرقانونی «خانه پدری» و «قصر شیرین» چطور لو رفتند؟

روز گذشته با اعلام خبر ورود نسخه قاچاق فیلم « خانه پدری » به بازار، بار دیگر بحث قاچاق غیرقانونی فیلم‌ها داغ شد.  این بار اول نبود که چنین اتفاقی می‌افتاد. از یک دهه قبل تا امروز بارها این چالش رخ داده اما ارائه نسخه باکیفیت فیلم عیاری درحالی پیش از پایان اکران و ورود آن به شبکه نمایش خانگی خبرساز شده که فیلم لورفته نه نسخه نهایی ادیت شده فیلم که نسخه بدون سانسور آن است. فیلمی که عیاری و دوستانش برای اکران آن یک دهه جنگیدند. دادسرا رفتند و چندبار از روی پرده پایین کشیده شدند.

اخبار فرهنگ و هنر - چطور چنین نسخه‌ای لو رفته است؟ طباطبایی‌نژاد معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی دراین‌باره به مهر گفته بود: این نسخه تنها در اختیار تهیه‌کننده و نهاد فنی آن یعنی لابراتوار بوده است. ارشاد اساساً این نسخه را در اختیار نداشته و بنابراین فیلم یا از مجرای تهیه‌کننده یا لابراتوار قاچاق شده است.
این یعنی مالکان فیلم قبل از همه باید خودشان پاسخگوی لو رفتن فیلم‌های‌شان باشند. فیلمی که در مدت کوتاه و با اکران محدود توانسته بود نزدیک به دومیلیارد فروش در گیشه داشته باشد و پس از این هم می‌توانست در شبکه نمایش خانگی کمی میزان فروش خود را بالاتر ببرد.

کیانوش عیاری کارگردان اثردرباره لو رفتن فیلمش می‌گوید: « خودم هم دیروز عصر خبر لو رفتن فیلم و توزیع غیرقانونی آن را دیدم ولی پیگیری نکردم و  فعلا نمی‌توانم اظهارنظر دقیقی درباره اینکه چطور این اتفاق افتاده داشته باشم.» 

 از یکی دو دهه قبل این شکل لو رفتن فیلم‌ها و بازار داغ اتهام‌زنی طرفین به یکدیگر رواج داشته است. از زمان لو رفتن نسخه‌های کم‌کیفیت «اخراجی»ها»ی یک و «جدایی نادر از سیمین» زمانی که هر دو فیلم، فروشی بالا روی پرده داشتند تا وقتی فیلم «سنتوری» مهرجویی پس از توقیف سر از بازار سیاه فیلم درآورد و حتی خیلی قبل‌تر در روزهایی که «مارمولک» و «آدم برفی» تبدیل به فیلم‌های قاچاق شدند.
 
این اواخر اما دوباره قاچاق فیلم‌ها رواج پیدا کرده است. بعد از انتشار غیرقانونی چند فیلم که روی آنها آرم نسخه بازبینی‌ خورده بود و این یعنی اینها نسخه‌هایی بودند که برای اصلاح مجدد در اختیار ارشاد قرار گرفته بودند، این‌بار نسخه اصلی «خانه پدری» لو رفته است.
 
چندی قبل رجبی فروتن از مدیران شبکه نمایش خانگی با انتقاد از قاچاق فیلم‌ها توضیح داده بود که چطور این فیلم‌ها در پروسه تکثیر ممکن است قاچاق شوند و گفته بود چطور این چرخه قاچاق لطمه می‌زند به این بازار فروش محصولات فرهنگی. او در وبلاگش نوشته بود: «به دلیل بروز چنین اتفاقاتی در گذشته در متن قراردادهای رایج پیش‌بینی‌هایی صورت گرفته است. به‌طوری‌که در متن اغلب قراردادها کاهش و تنزل ۵۰درصدی مبلغ مورد معامله قید شده است. به عنوان مثال اگر رایت «متری شش و نیم» یک میلیارد تومان فروخته شده باشد، این مبلغ با توافق طرفین قرارداد به ۵۰۰ میلیون تومان کاهش می یابد.»
 
اما نه آنها و نه تهیه‌کننده‌ها و نه کارگردان‌ها، هیچ کدام حاضر به پذیرش مسئولیت نیستند و هر یک دیگری را متهم می‌کند انتهای ماجرا هیچ وقت مشخص نمی‌شود چه کسی این فیلم‌ها را غیرقانونی کپی کرده است. خسارت چنین رفتاری اما حسابی بالاست.

همین حالا خبر رسیده همزمان با «خانه پدری»، نسخه اصلی فیلم «قصر شیرین» رضا میرکریمی هم قبل از ورود به شبکه نمایش خانگی لو رفته است طباطبایی‌نژاد این خبر را تائید کرد.

درباره «قصر شیرین» اما نکته جالب این است که این فیلم با زیرنویس انگلیسی سر از سایت‌های دانلود فیلم درآورده است. این اتفاق می‌تواند سر نخ لو رفتن این نسخه از فیلم را به جشنواره‌های خارجی برساند که این فیلم در سایت آنها آپلود شده است.
صادق میرکریمی فرزند رضا میرکریمی کارگردان « قصر شیرین » گفت: هنوز مشخص نیست این نسخه از کجا بیرون آمده اما پیگیر آن هستیم. 
 
لو رفتن این دو فیلم یعنی دو فیلم مهم اکران شده امسال در جایی که نه دفتر سازندگان‌شان است و نه احتمالا ارشاد، لورفته‌اند و ضربه‌ای بزرگ به میزان درآمدهای سینمای ایران زده‌اند.