ترجمه قرآن کریم یکی از مسائلی است که تقریباً عمر آن مساوی با زمان نزول قرآن است. قرن‌ها است که افراد مختلف این سؤال را مورد بحث قرار داده‌اند که آیا اساساً ترجمه قرآن کریم امکان پذیر است؟ و اگر آری، چگونه و با چه کیفیتی؟
سیدیحیی یثربی استاد دانشگاه که به تازگی ترجمه‌ای از قرآن کریم را منتشر کرده است در سلسله یادداشت‌هایی که در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده است نگاهی داشته به مساله ترجمه قرآن کریم و نکات مربوط به آن.
آنچه می‌خوانید پنجمین بخش از این یادداشت‌ها است:
سوره یس، آیه 18
«قَالُواْ إِنَّا تَطَیرَّنَا بِکُمْ لَئنِ لَّمْ تَنتَهُواْ لَنرَجُمَنَّکمُ وَ لَیَمَسَّنَّکمُ مِّنَّا عَذَابٌ أَلِیم»
-الهی قمشه‌ای:
باز منکران گفتند که ما وجود شما را به فال بد گرفتیم، اگر (از این دعوى) دست برندارید البته سنگسارتان خواهیم کرد.
-مکارم:
آنان گفتند: ما شما را به فال بد گرفتهایم (و وجود شما را شوم مىدانیم) و اگر (از این سخنان) دست برندارید شما را سنگسار خواهیم کرد.
-خرمشاهی:
گفتند ما به شما فال بد می‌زنیم، اگر دست برندارید، شما را سنگسار می‌کنیم و از ما عذابی دردناک به شما می‌رسد.
-فولادوند:
پاسخ دادند: ما [حضور] شما را به شگون بد گرفتهایم. اگر دست برندارید، سنگسارتان مىکنیم.
در این ترجمه‌ها علاوه بر سنگین بودن و طولانی‌تر شدن ترجمه‌ها، یک اشتباه بزرگ وجود دارد. «رجم» در فرهنگ عربستان به معنی سنگ انداختن و با سنگ راندن است، اما سنگسار کردن به این معناست که یک نفر در چاله‌ای گذاشته شود و آن قدر به او سنگ بزنند تا کشته شود.
در عربستان دوران جاهلیت، اگر مردم منطقه‌ای از کسی خوششان نمی‌آمد، او را با سنگ از شهر و منطقه خود می‌راندند، چنانکه مردم طائف، رسول خدا(ص) را با سنگ از شهر خود راندند.
یک بار دیگر این آیه را بخوانیم. ترجمه سنگسار که تقریباً بیشتر مترجمان آن را به کار برده‌اند، اشتباه می‌باشد. ترجمه درست آن به این شکل است:
مردم گفتند: «ما، شما را شوم می‌دانیم، اگر دست برندارید، شما را با سنگ می‌رانیم و کیفر دردناکی می‌دهیم».
سوره یس، آیه 27
«بِمَا غَفَرَ لىِ رَبىّ وَ جَعَلَنىِ مِنَ الْمُکْرَمِین»
با کمی دقت در این آیه، متوجه می‌شویم کسی که به بهشت رفته است، می‌گوید: «پروردگارم مرا آمرزید و گرامیم داشت».
این ترجمه روشن و امروزی آیه است، اما در ترجمه‌ها چنین می‌خوانیم:
-مکارم:
که پروردگارم مرا آمرزیده و از گرامىداشتگان قرار داده است!
-مشکینی:
پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامیان قرار داد.
-گرمارودی:
پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامىداشتگان گردانید.
-انصاریان:
پروردگارم مرا آمرزید و از کرامت یافتگان قرارم داد.
-خرمشاهی:
پروردگارم مرا آمرزیده است و مرا از گرامیان قرار داده است
-حداد عادل:
که پروردگارم چه آمرزشی نصیب من کرد و چسان مرا گرامی داشت.
می‌بینیم که فقط ترجمه آقای حداد عادل درست است. بقیه تعبیری را به کار گرفته‌اند که در زبان فارسی اصلاً استفاده نمی‌شود و بدیهی است که یک فارسی زبان هرگز آن را نخواهد فهمید.
