فرهنگ دخترداری در اسلام

استاد حسین انصاریان در جدیدترین اثر خود در منظومه نظام خانواده و سبک زندگی اسلامی آورده است: ابراهیم خلیل آن پیامبر بزرگ با داشتن فرزندی چون اسماعیل و اسحاق به درگاه حق جهت دختردار شدن نالید. امام صادق(ع) دعای او را بدین صورت نقل می‌‌کند:

انَّ ابْراهیمَ سَأَلَ رَبَّهُ انْ یَرْزُقَهُ ابْنَهً تَبْکیهِ وَتَنْدُبُهُ بَعْدَ مَوْتِهِ؛ از حضرت حق درخواست دختر کرد تا حداقل پس از مرگش گریه‌کننده و ناله‌‌کننده و خلاصه مجلس گرم‌کن و یادآور داشته باشد.

هدفی که در این روایت بازگو شده خیلی مهم نیست، آنچه مهم است اصل مطلب است که پیغمبری اولوالعزم از داشتن دختر محروم بود، برای رسیدن به این نعمت دعا کرد.

اینکه انسان پدر دختر باشد افتخار دارد، چراکه رسول با کرامت اسلام پدر دختر بود، این همرنگی با رسول خدا در زندگی، که با عنایت شدن دختر به انسان تحقق پیدا می‌‌کند واقعاً افتخار دارد، امام صادق(ع) فرمود:کانَ رَسُولُ اللّهِ ابا بَنات؛ پیامبر بزرگوار خدا پدر دختران بود.

اگر کسی دختر نداشت، ولی دارای خواهر بود، باز هم دری از رحمت حق بر وی باز شده، امام ششم(ع) می‌فرماید: مَنْ عالَ ثَلاثَ بَنات اوْ ثَلاثَ اخَوات وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ.

رسول حق (ص) فرمودند: نِعْمَ الْوَلَدُ الْبَناتُ، مُلْطِفاتٌ، مُجَهِّزاتٌ مُؤْنِساتٌ، مُبارَکاتٌ، مُفَلِّیاتٌ؛ دختران چه خوبند، مهربان و نرمخو، مددکار و آماده به کار، انیس انسان، بابرکت، و علاقه‌‌مند به پاکیزگی.

امام ششم (ع) فرمودند: مَنْ عالَ ابْنَتَیْنِ، اوْ أُخْتَیْنِ، اوْ عَمَّتَیْنِ اوْ خالَتَیْنِ حَجَبَتاهُ مِنَ النّارِ؛ کسی که دو دختر یا دو خواهر یا دو عمه، یا دو خاله را سرپرستی کند، سرپرستی آن دو او را از آتش جهنم حفظ می‌‌کند.

مردی به مردی که نزد رسول حق نشسته بود خبر داد همسرت دختر آورد، رنگ آن مرد تغییر کرد، رسول اسلام(ص) فرمود: چه شده؟ عرضه داشت: خیر است، فرمود: بگو چه اتفاقی افتاده؟ گفت: از خانه بیرون آمدم در حالی که همسرم درد زائیدن داشت، این مرد به من خبر داد دختردار شده‌ام، حضرت فرمود: زمین حمل‌ کننده او، آسمان سایه سرش و خداوند روزی‌ دهنده اوست، دختر دسته گل خوشبویی است که آن را می‌ بوئی، سپس رو به اصحاب کرد و فرمود: کسی که دارای یک دختر است، مشکل دارد «تربیت و حفظ او، تهیه جهیزیه، آماده کردن مقدمات عروسی، دلهره دامادداری» و برای هر کس دو دختر است، خدا را به فریاد او برسید و هر کس دارای سه دختر است جهاد و هر کار مکروهی را معاف است، و هر آ که چهار دختر دارد، ای بندگان خدا او را کمک دهید، به او قرض دهید، و به او رحمت آورید.

چقدر دختر عزیز است، که رسول حق یارانش را به یاری دخترداران دعوت کرده و کمک به دخترداران را وظیفه الهی امت قرار داده.

مردی در زمان امام صادق(ع) دختردار شد، خدمت امام رسید، حضرت او را ناراحت و خشمگین دید به او فرمود: فکر کن خداوند به تو وحی می‌‌کرد من برای تو انتخاب کنم که خدای تو هستم، یا تو با بودن من انتخاب می‌‌کنی؟ چه جواب می‌‌دادی عرض کرد: می‌‌گفتم ای خدای من تو برای من انتخاب کن، حضرت فرمود: هم ‌اکنون خداوند مهربان دختر برای تو انتخاب فرموده، ای مرد در داستان موسی و خضر آمده که وقتی خضر به مصلحت آن خانواده به دستور خدا کودک را کشت، به موسی گفت: فَاردنا انْ یبْدلهما ربَّهما خیراً منه زکوهً واقرب رُحماً؛ خواستم تا به جای او خداوند فرزندی بهتر و متوجه‌‌تر به رعایت رحم به او بدهد.

حضرت حق به جای آن کودکی که به دست خضر کشته شد و موسی معترض شد و خضر به او گفت: خدا بهتر از آن را به پدر و مادرش می ‌دهد، دختری عنایت فرمود که هفتاد پیغمبر از نسل او به وجود آمد!!

امام صادق(ع) فرمودند: الْبَناتُ حَسَناتٌ وَالْبَنُونَ نِعْمَهٌ، وَالْحَسَناتُ یُثابُ عَلَیْها وَالنِّعْمَهُ یُسْأَلُ عَنْها؛ دختران حسناتند، پسران نعمت حقند، بر حسنات بهره می‌دهند و از نعمت بازپرسی می‌‌کنند.

خداوند متعال شب معراج به رسولش فرمودند: قُلْ لِاباءِ الْبَناتِ: لا تَضیقَنَّ صُدُورُکُمْ عَلی بَناتِکُمْ فَانّی کَما خَلَقْتُهُنَّ ارْزُقُهُنَّ، به دخترداران بگو، بر دختر داشتن بی‌‌حوصلگی نکنید، همانگونه که آن‌ها را آفریدم، روزی هم می‌‌دهم.

امام صادق(ع) فرمود: کسی که مرگ دخترش را بخواهد، قیامت بر خدا وارد می‌‌شود، در حالی که او را جزء عاصیان به حساب می‌آورند.

رسول حق(ص) فرمودند: انَّ اللّهَ تَبارَکَ وَ تَعالی عَلَی الْاناثِ ارَقُّ مِنْهُ عَلَی الذُّکُورِ، وَما مِنْ رَجُل یُدْخِلُ فَرْحَهً عَلی امْرَأَه بَیْنَهُ وَبَیْنَها حُرْمَهٌ الّا فَرَّحَهُ اللّهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ.

خداوند به دختر مهربان‌تر از پسر است، کسی که باعث خوشحالی دخترش شود، خداوند روز قیامت او را خوشحال می‌ کند.

رسول حق(ص) نهایتاً درباره ارزش دختر داشتن فرمود: خَیْرُ اوْلادِکُمْ الْبَناتُ؛ بهترین فرزندان شما دختران هستند.

رسول حق(ص) فرمود: هر کس سه دختر یا سه خواهر را سرپرستی کند بهشت بر او واجب است، عرضه داشتند دو نفر را اگر سرپرستی کند؟ فرمود: باز هم، گفتند اگر یک دختر یا یک خواهر را فرمود: باز هم.

رسول حق (ص) فرمود: مَنْ دَخَلَ السُّوقَ فَاشْتَری تُحْفَهً فَحَمَلَها الی عِیالِهِ کانَ کَحامِلِ صَدَقَه الی قَوْم مَحاویجَ وَلْیَبْدَأُوا بِالْاناثِ قَبْلَ الذُّکُورِ فَانَّ مَنْ فَرَّحَ ابْنَتَهُ فَکَأَنَّما اعْتَقَ رَقَبَهً مِنْ وُلْدِ اسْماعیلَ.

واقعاً روایت عجیبی است، فرهنگی در تمام تاریخ بشر بدین صورت از دخترداری جانبداری نکرده، بلکه بعکس، وضع دختران و زنان در جنب اقوام و ملل وضع خوبی نبوده، این زحمات بی‌شائبه رسول خدا(ص) بود، که انقلاب معنوی عظیمی در مسأله حیات دختران و زنان و زن‌داری و دخترداری ایجاد کرد، در هر صورت معنای روایت بدین مضمون است: کسی که به بازار رود، و چیزی بخرد و آن را به خانه برای زن و فرزند ببرد، مانند کسی است که بار مستمندان را به دوش کشیده، او در خانه دختران را در گرفتن تحفه مقدم بدارد، همانا کسی که دخترش را خوشحال کند به مانند این است که برده‌‌ای از اولاد اسماعیل در راه خدا آزاد کرده!!

مسأله عجیب‌تر اینکه رسول حق (ص) فرمود: فرزندانتان را به خاطر گریه و ناله‌‌ای که به جهت کودکی دارند کتک نزنید زیرا گریه طفل معنادار است. گریه آن ها در چهار ماه اول شهادت به توحید و در چهار ماه دوم صلوات و درود بر پیامبر و آل، و چهار ماه سوم دعا برای پدر و مادر است.

بنابراین شهادت‌ دهنده به وحدانیت حق، و درود فرستنده به نبی و آل و دعا کننده به پدر و مادر را نزن، نه اینکه مستحق کتک نیست، بلکه به خاطر گریه معنادارش، واجب است با تمام وجود از او رعایت کنی، و لطف و محبت خود را از او دریغ ننمائی.

به این روایت بسیار مهم عنایت کنید:

سکونی که از یاران امام صادق (ع) است می‌‌گوید در حال غم و غصه و حزن و اندوه وارد بر امام ششم(ع) شدم، فرمود: سکونی سبب غصه تو چیست؟ عرض کردم ‌دختردارشدم، فرمود بارش را زمین می‌‌کشد، رزقش را خدا می‌دهد، زمان زندگیش با تو فرق می‌‌کند و رزق خودش را می‌خورد، به خدا قسم غصه و رنج از من برطرف شد، سپس حضرت‌ از من‌ پرسید: چه ‌نامی بر او نهاده‌ای؟ گفتم: فاطمه‌ حضرت‌ صدا زد: آه‌ آه‌ آه. آنگاه دست بر پیشانی گذاشت و آه‌ کشیدن را ادامه داد، سپس فرمود: اکنون که نام او را فاطمه گذاشته‌‌ای، به او ناسزا مگو، لعنتش مکن، او را کتک نزن.

رسول حق(ص) فرمود: مَنْ کانَ لَهُ أُنْثی فَلَمْ‌یَنْبِذْها وَلَمْ یُهِنْها وَلَمْ‌یُؤْثِرْ وَلَدَهُ عَلَیْها ادْخَلَهُ اللّهُ الْجَنَّهَ؛ آنکه دارای دختر است، او را از خود نراند، اهانتش نکند، پسران را بر او مقدم ندارد، خداوند وی را وارد بهشت می‌‌کند.

و فرمود: مَنْ کانَتْ لَهُ ابْنَهٌ واحِدَهٌ کانَتْ خَیْراً لَهُ مِنْ الْفِ حِجَّه وَالْفِ غَزْوَه وَالْفِ بَدَنَه وَالْفِ ضِیافَه؛ کسی که یک دختر دارد اجر او از هزار حج، و هزار جهاد و هزار قربانی و هزار مهمانی بیشتر است!