8 طلبکارِ انسان در کلام امام سجاد(ع)

مصادف با ولادت باسعادت حضرت امام سجاد(علیه السلام)، حجت الاسلام والمسلمین حسین ردائی استاد حوزه و دانشگاه، به بیان برخی ویژگی‌های حضرت سیدالساجدین امام زین العابدین(ع) پرداخت.

وی در این گفتگو اظهار کرد: اگر بخواهیم در باب فضایل امام سجاد(ع) سخن بگوییم، باید گفت قطعا همه‌ی فضیلت‌هایی که درباره سایر ائمه معصومین(علیهم‌السلام) داریم، درباره این امام بزرگوار نیز مصداق دارد؛ البته امام سجاد(ع) به حسب شرایط و موقعیت زندگی و ویژگی‌های شخصی‌شان یکسری ویژگی‌های ممتازی دارند که در سیره سایر ائمه کمتر دیده می‌شود.

حجت الاسلام ردائی افزود: برای مثال به یک نمونه از رفتارهای امام سجاد(ع) اشاره می‌کنیم؛ امام سجاد(ع) مکررا در طی سال و به خصوص در ماه رمضان، در دفتری اعمال و رفتار غلامان و خدمتکارانشان را می‌نوشتند و شب آخر ماه رمضان همه غلامان را جمع می‌کردند و به هر کدام از آن‌ها نامه اعمالشان را می‌دادند و هر کدام می‌دیدند که مثلا در چه روزی چه خطایی و گناهی را مرتکب شده‌اند و این موضوع برای غلامان خیلی عجیب بود که امام همه اعمال آن‌ها را یادداشت کرده و در اختیارشان قرار داده است؛ و این خدمتکاران گویا منتظر بوده‌اند که امام سجاد(ع) این‌ها را تنبیه کند اما امام‌ سجاد(ع) در این مواقع به این بنده‌ها می‌فرمودند که گِرد ایشان بنشینند و جملاتی را که‌ خود حضرت به آن‌ها املاء و القاء می‌کردند را تکرار کنند.

وی اظهار داشت: حضرت سجاد(ع) خطاب به غلامان می‌فرمودند که این جملات را تکرار کنند که " ای علی بن الحسین، تو همچنانی که اعمال ما را نوشتی، خطاهای ما را نوشتی، بر کردار ما مواظبت کردی، ریز و درشت اعمال ما را ثبت و ضبط کرده‌ای، بدان که خداوند متعال هم ریز و درشت اعمال تو را ثبت و ضبط کرده است؛ ای علی بن‌الحسین بدان که اگر عفو پروردگار نباشد، کُمیت آخرت تو لنگ است، ای علی بن الحسین بدان‌ همچنانی که منتظر عفو پروردگار هستی و رحمت و مغفرت پروردگار را می‌خواهی، زیردستان و غلامانت هم منتظر عفو تو هستند." و حضرت این جملات را مکرر می‌فرمودند و از بنده‌ها می‌خواستند تا آن‌ها نیز آن را بگویند و بعد هم خطاب به غلامانشان می‌فرمودند که بگویید یا علی بن الحسین اگر انتظار عفو پروردگار را داری، دیگران هم انتظار عفو تو را دارند؛ اگر این‌ها را عقوبت کنی، منتظر عقوبت باش." پس از این سخنان امام‌ سجاد(ع) در روز عیدفطر تمامی غلامانشان را آزاد می‌کردند و برای هر کدام سهمی به عنوان عیدیِ عیدفطر قرار می‌دادند که بعد از آزادیشان بتوانند زندگی کنند و سرمایه‌ای داشته باشند."

حجت الاسلام‌ و المسلمین ردائی، استاد حوزه و دانشگاه در ادامه روایتی را از حضرت سیدالساجدین امام‌ سجاد(ع) بیان کرد که در ادامه می‌خوانید؛

شخصى از حضرت سجاد (علیه السلام) سوال کرد: کیف اصحبت؟(چگونه صبح کردى؟) حضرت در پاسخ فرمودند: اصْبَحْتُ مَطْلُوباً بِثَمانِ خِصالٍ( صبح کردم در حالى که هشت طلبکار هشت چیز را از من مطالبه مى‌کنند)، آن فرد عرض کرد: یابن رسول الله کیستند آن هشت طلبکار؟ امام به طور اختصار فرمودند:

۱- خداى متعال، عمل به واجبات را طلب می‌کند.

۲- نبى اسلام، عمل به سنن را طلب مى‌کند.

۳- اهل و عیال، روزى حلال را طلب مى‌کند.

۴- نفس اماره، شهوت را طلب مى‌کند.

۵- شیطان، نافرمانى از حق را طلب مى‌کند.

۶- رقیب و عتید، عمل صالح را طلب می‌کند.

۷- ملک‌الموت، روح را طلب مى‌کند.

۸- زمین، بدن و کالبد را طلب مى‌کند.

و من در میان این هشت طلبکار، مسئول و ناتوان شده‌ام.