امیر و سندروم جام ملت‌ها

امیر قلعه‌نویی بدون شک یکی از بهترین‌های تاریخ فوتبال ماست. بازیکنی جوان و ریزنقش که در ۱۷ سالگی همه خصوصیات یک رهبر ذاتی را داشت.

قلعه‌نویی از راه‌آهن چهره شد و در ابتدای دهه ۶۰ با پوشیدن پیراهن شاهین با شماره ۸ نام خود را پرآوازه کرد. او در ۲۲ سالگی و در حضور ملی‌پوشان نامدار، بازوبند کاپیتانی شاهین را بر بازو می‌بست و با تکنیک خیره‌کننده و هوش بالایش، خود یک لشکر یک نفره بود. اما همین امیر قلعه‌نویی در دهه ۶۰ در سطح ملی بسیار بدشانس بود! او در اوج آمادگی و به‌خاطر داشتن رقبای بسیار قدرتمند راهی به تیم ملی برای جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور پیدا نکرد و از همین جا کلمه جام ملت‌ها تبدیل به یک گره ذهنی برای او شد.

قلعه‌نویی به قطر رفت تا شاید به عنوان لژیونر به تیم ملی برسد، اما حوادث دوران دهداری باعث شد این ذهنیت هم منفی شود و امیر جام ملت‌های ۱۹۸۸ را هم از دست داد! چند ماه پس از آن قلعه‌نویی به استقلال آمد تا شاید به پشتوانه پیراهن این تیم بزرگ به تیم ملی برسد، رسید اما یک مصدومیت بدموقع باعث شد او جام ملت‌های ۱۹۹۲ را هم از دست بدهد. پس از آن دوباره به تیم ملی برگشت اما دیگر دیر شده بود... امیر مربی شد و هنگام برگزاری جام ملت‌های ۱۹۹۶ دستیار ناصر حجازی در استقلال بود.

چرخ روزگار چرخید و امیر قلعه‌نویی پس از جام جهانی ۲۰۰۶ به عنوان بهترین گزینه داخلی سکاندار هدایت تیم ملی شد تا ایران را برای جام ملت‌های ۲۰۰۷ آماده کند. انگار تقدیر می‌خواست او نخستین بار این تورنومنت را به عنوان سرمربی و نفر اول ایران تجربه کند!

برای اولین بار جام ملت‌ها به میزبانی ۴ کشور برگزار می‌شد و برای اولین بار فاصله ۴ ساله به ۳ سال کاهش یافته بود. ایران در جام ملت‌های ۲۰۰۴ با شایستگی به نیمه‌نهایی رسید و ۱۰ نفره در ضربات پنالتی از رسیدن به فینال باز ماند. امیر تیمی را در اختیار داشت که بسیاری از ستاره‌های آن نسل هنوز در آن بازی می‌کردند. حسن رودباریان، مهدی مهدوی‌کیا، امیرحسین صادقی، آندو تیموریان، رحمان رضایی، جواد نکونام، فریدون زندی، علی کریمی، وحید هاشمیان، رسول خطیبی، مهرزاد معدنچی، سیدجلال حسینی، حسین کعبی، ایمان مبعلی، هادی عقیلی، رضا عنایتی، جواد کاظمیان، مهدی رجب‌زاده، ابراهیم صادقی، محمد نوری، محمد نصرتی، وحید طالبلو و مرتضی اسدی ۲۳ بازیکنی بودند که قلعه‌نویی با خود به جام ملت‌های ۲۰۰۷ برد.

39CD39C0-D496-463E-A5EE-7FB7FC7A6095

تیم ملی ایران در جام ملت‌های ۲۰۰۷ 

بیشتر نفرات این جمع در باشگاه‌های خارجی بازی می‌کردند. این اسامی آن‌قدر بزرگ بودند که قلعه‌نویی مجبور شد در غربال آخر عباس آقایی، مازیار زارع و حسین بادامکی را از پرسپولیس و کیانوش رحمتی، هادی شکوری و مهدی رحمتی را از استقلال خط بزند! به همراه ستار زارع که بازیکن فیکس برانکو در جام ملت‌های قبلی و مقدماتی جام جهانی بود!

اما این تیم با وجود شروعی خوب در جام ملت‌ها پایانی تلخ داشت؛ ایران ابتدا در مرحله گروهی ازبکستان را ۲-۱ برد. سپس با چین ۲-۲ مساوی کردیم و در بازی آخر گروهی مالزی میزبان را با دو گل بردیم تا به عنوان تیم اول به مرحله یک‌چهارم نهایی صعود کنیم. در این مرحله مقابل رقیب همیشگی یعنی کره جنوبی، ایران در وقت قانونی و اضافی بدون گل مساوی کرد و در ضربات پنالتی مهدوی‌کیا -کاپیتان تیم ملی- پنالتی خراب کرد تا ایران بدون شکست از جام ملت‌ها حذف شود... در بازگشت امیر قلعه‌نویی هم مجبور به خداحافظی از نیمکت تیم ملی شد. او در تمام سال‌های بعد با حسرت از این جام ملت‌ها صحبت کرد و به دنبال فرصتی بود تا یک بار دیگر بتواند روی نیمکت تیم ملی بنشیند.

دست تقدیر چنین بود که دوباره پس از جام جهانی به جای یک مربی خارجی و برای جام ملت‌های آسیا نوبت به امیر قلعه‌نویی برسد! و این بار برخلاف دفعه قبل که بیشتر تیمش لژیونرها بودند، امیر نگاه به لیگ داخلی دارد تا شاید به کمک نیروهای بومی طلسم جام ملت‌ها را بشکند!