
جام جهانی باشگاهها برای بسیاری همچون یک تمرین بزرگ برای جام جهانی ۲۰۲۶ بود؛ رویدادی که قرار است با حضور ۴۸ تیم در سه کشور مکزیک، کانادا و آمریکا برگزار شود. ۵ ورزشگاهی که طی ماه گذشته میزبان بازیها بودند (مرسدس بنز، هارد راک، متلایف، لینکلن فایننشال و لومن فیلد) سال آینده نیز میزبان دیدارهایی از جام جهانی خواهند بود.اما این تورنمنت چه درسهایی برای فیفا داشت؟ و آیا تجربهها و مشکلات آن میتواند به بهبود برگزاری جام جهانی کمک کند؟
تابستان داغ آمریکا
گرمای کمسابقه و طوفانهای شدید، برنامه بازیها را بههم ریختند. در آمریکا، قوانین ایمنی ایجاب میکند اگر رعدوبرقی در شعاع ۱۶ مایلی ثبت شود، بازی متوقف شده و تا ۳۰ دقیقه پس از پایان آن، از سر گرفته نشود.در این شرایط، ۶ بازی دچار تأخیر شدند که مدت آنها بین ۴۰ دقیقه تا دو ساعت متغیر بود. دو بازی تیم بنفیکا برابر آوکلند و چلسی هرکدام حدود ۲ ساعت عقب افتادند. جالب اینکه بازی برابر چلسی تنها ۴ دقیقه تا پایان داشت که متوقف شد. بنفیکا در دقایق پایانی گل مساوی را زد، اما در وقت اضافه، چلسی بازی را برد.انزو مارسکا، سرمربی چلسی، در واکنش به این وضعیت گفت:«صادقانه بگویم این یک شوخی است. این فوتبال نیست؛ چیزی کاملاً جدید است. اگر قرار باشد هفت، هشت بازی را تعلیق کنید، احتمالاً این مکان مناسبی برای برگزاری مسابقات نیست».فیفا خوششانس بود که طوفانها بازیهای شبانه را مختل نکردند، وگرنه ممکن بود بازیها به روز بعد موکول شوند. با این حال، برای تابستان آینده این خطر وجود دارد.دمای هوا در برخی مناطق، از جمله نیویورک، به ۳۹ درجه رسید و با احتساب رطوبت، شاخص گرما به بیش از ۵۰ درجه نیز رسید. گزارش سازمان FIFPro نشان میدهد که ۹ شهر از ۱۶ شهر میزبان جام جهانی ۲۰۲۶ در معرض «خطر بسیار بالا یا فوقالعاده بالا» آسیبهای ناشی از گرما هستند.باشگاهها مجبور شدند مدت تمرینات را کاهش دهند. مارسکا گفت: «اگر این کار را نکنید، انرژی لازم برای بازی را حفظ نمیکنید».در بازی یوونتوس مقابل رئال مادرید، ۱۰ بازیکن یوونتوس خواهان تعویض شدند. بازیکنان ذخیره دورتموند برای فرار از آفتاب، نیمه اول بازی را در رختکن تماشا کردند. نیکو کواچ، سرمربی تیم، گفت: «انگار از سونا بیرون آمده بودم».
لوئیس انریکه، سرمربی پاریسنژرمن نیز گفت: «این وضعیت برای نمایش فوتبال مناسب نیست».در فیلادلفیا، دمای سطح زمین به قدری بالا بود که سگهای تجسس مجبور بودند «کروکس» (دمپاییهای مخصوص) بپوشند.مایکل براون، هافبک سابق منچسترسیتی و تاتنهام که برای شبکه DAZN ده مسابقه را در پنج شهر مختلف گزارش کرد، گفت: «هوا بر همه تیمها و تماشاگران تأثیر گذاشت. بعضی روزها گرما واقعاً دیوانهکننده بود. این مسئله سال آینده هم گریبانگیر خواهد شد و همه باید برای آن آماده باشند».با اینکه در جام جهانی، پنج ورزشگاه سقفدار در نظر گرفته شده، اما گسترش مسابقات به ۴۸ تیم، همچنان خطراتی را به همراه دارد.
بازی در سکوت؟
حضور تماشاگران در مسابقات جام جهانی باشگاهها، ترکیبی از صندلیهای خالی و ورزشگاههای پر بود. ۴ مسابقه، کمتر از ۱۰ هزار تماشاگر داشتند؛ کمترین میزان، بازی ماملودی سانداونز مقابل اولسان با ۳۴۱۲ نفر بود.اما ۱۷ بازی بیش از ۶۰ هزار تماشاگر جذب کردند. بیشترین تعداد، ۸۱ هزار نفر برای بازی چلسی مقابل پاریسنژرمن در فینال بود. اغلب بازیهایی که رئال مادرید یا PSG در آن حضور داشتند، بیشترین تماشاگر را داشتند.یکی از دلایل کمبود تماشاگر، زمان برگزاری بازیها بود؛ ظهر یا ساعت ۳ بعدازظهر در روزهای کاری.داگ رابرسون، روزنامهنگار آمریکایی، پس از بازی افتتاحیه چلسی که فقط ۲۲ هزار نفر داشت، گفت: «نه اینکه مردم به فوتبال علاقه نداشته باشند. بلکه دوشنبه ساعت ۳ عصر، کسی نمیتواند بیاید. حتی تعجب کردم که اینقدر تماشاگر آمده».او افزود: «این تورنمنت هنوز برای مردم آمریکا معنی خاصی ندارد. بسیاری ترجیح میدهند برای جام جهانی سال آینده پول خرج کنند».فیفا قرار است همان زمانبندیها را برای بازیهای جام جهانی حفظ کند و امیدوار است جذابیت خود مسابقات، مردم را جذب کند. همچنین از تماشاگران محلی خواسته خواهد شد برای حضور در بازیها، از کار مرخصی بگیرند.
بلیتهایی به قیمت پول خون!
سیاست قیمتگذاری متغیر فیفا (دینامیک)، که بر اساس تقاضا قیمت بلیت تغییر میکند، بحثبرانگیز بود. گفته میشود بلیت بازی نیمهنهایی چلسی مقابل فلومیننزه، از ۴۷۰ دلار به کمتر از ۱۳ دلار کاهش یافت.برای بازی با پالمیراس، بلیت به ۱۰ دلار رسید؛ در حالی که بعضی هواداران در ابتدا بیش از ۳۳۶ دلار پرداخت کرده بودند.براون گفت: «این مسابقات هنوز ورزش شماره یک اینجا نیست، ولی در حال رشد است. در خیلی از رستورانها و بارها، هنوز هم بیسبال پخش میشود وقتی بازی فوتبال در جریان است».
حملونقل کند و کندتر
جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، در شعاع ۷۰ کیلومتری برگزار شد. متروی رایگان، ۶ ورزشگاه از ۸ ورزشگاه را پوشش میداد. اما وسعت جغرافیایی آمریکا، مشکلساز شده است. برخی ورزشگاهها دسترسی عمومی مناسبی ندارند.ورزشگاه متلایف در نیوجرسی (محل فینال)، تنها ایستگاه قطارش تا در ورودی ورزشگاه، ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیادهروی در گرمای شدید دارد. حتی در نیمهنهایی بین رئال و PSG، هر دو تیم در ترافیک گیر کردند و بازی دیرتر آغاز شد.ورزشگاه هارد راک در میامی، در نزدیکی بزرگراهی شلوغ قرار دارد و مترو یا قطاری به آن نمیرسد. بعد از پایان بازی، خودروهای کرایهای مثل اوبر حق ورود به نزدیکی ورزشگاه را نداشتند و تماشاگران مجبور بودند ۲۰ دقیقه پیاده بروند.در مقابل، ورزشگاه لینکلن فایننشال در فیلادلفیا دارای مترو و دسترسی خوب است. همچنین ورزشگاه مرسدسبنز در آتلانتا که یکی از بهترین ورزشگاههای دنیاست، با سقف متحرک و صفحهنمایشهای غولآسا، ۸ بازی را در خود جای خواهد داد. این ورزشگاه هم به مترو و خدمات اوبر دسترسی دارد.
زمین گلف به جای چمن فوتبال
یکی از مسئولان برگزاری گفت زمان آمادهسازی کم بود و بسیاری از زمینها که مخصوص فوتبال آمریکایی بودند، بهدرستی به زمین چمن طبیعی تبدیل نشدند.بازیکنانی چون جود بلینگهام و ریس جیمز از جهش غیرعادی توپ شکایت کردند. نیکو کواچ، سرمربی دورتموند، نیز گفت کیفیت چمن در ورزشگاههای مختلف از جمله متلایف، سینسیناتی و آتلانتا با هم فرق داشت.او گفت: «چمن خیلی کوتاه بود؛ بیشتر شبیه زمین گلف. این چمن، چیزی نیست که در بوندسلیگا به آن عادت داریم. آبیاری هم مناسب نبود. برای فوتبالی با سرعت بالا، زمین باید شرایط مناسبی داشته باشد».منبعی در فیفا گفت برای جام جهانی زمان بیشتری برای آمادهسازی وجود دارد. با این حال، تفاوت اقلیمی در شهرهای مختلف آمریکا باعث میشود نوع چمنی که در یک شهر مناسب است، در شهر دیگر مشکلساز باشد.
تکتیراندازها بالای ورزشگاه
برای ورود رسانهها، بررسیهای مکرر و اسکن کارتها انجام میشد تا اعتبار لازم برای هر بخش تأیید شود. حضور ترامپ در فینال بین چلسی و PSG باعث شد تدابیر امنیتی به بالاترین حد ممکن برسد.این بازی دقیقاً در سالگرد سوءقصد نافرجام به ترامپ برگزار شد. سرویس مخفی آمریکا مسلحانه در محل حاضر بود و چندین تکتیرانداز نیز روی سقف مستقر شده بودند.در بازی افتتاحیه میامی هم امنیت سنگینی برقرار بود. خودروهای پلیس با چراغهای روشن در خیابانهای منتهی به ورزشگاه حضور داشتند. سگهای تجسس در ورودی فیلادلفیا مستقر بودند و در اورلاندو، نیروهای ویژه با لباس مشکی و نشان «تیم خنثیسازی بمب» در حال گشتزنی در کنار جایگاه خبرنگاران دیده شدند.برخی گزارشها نیز حاکی است مأموران مرزبانی و مهاجرت آمریکا وظیفه تأمین امنیت بازیها را برعهده داشتند. مشخص نیست آیا سال آینده هم همین روال ادامه خواهد یافت یا خیر.