احداث هایپر برتر دنیا در گودال خشت مالها

کرمان، شهر تاریخ و فرهنگ است. در بافت سنتی این شهر که قدم بزنید می توانید بناهای خشتی و گلی زیادی را ببینید که در گوشه و کنار شهر جا خوش کرده اند.

با این حال یکی از این فضاهایی که سابقه تاریخی دارد همواره برای مردم شهر دردسرساز بوده است.در مرکز کرمان گودال خشت مال ها وجود دارد که سال هاست وجودش مردم را آزار می دهد. بنا به آنچه محمد دانشور در کتاب "محله‌های قدیمی شهر کرمان" نوشته، پیدایش گودال خشت‌مال‌ها مربوط به زمانی است که افغان‌ها قصد حمله به اصفهان، پایتخت ایران در زمان صفویان را داشته‌اند.

محمود افغان خود را تجهیز و تا دندان مسلح کرده و در اندیشه حمله به اصفهان، پایتخت آن زمان ایران، روزشماری می‌کرد. او تا کرمان پیش آمده بود. در نزدیکی «ریگ‌آباد» دژی مستحکم بنا شده بود که پشتیبانی تدارکات او را در حمله به اصفهان انجام دهد.

این دژ مستحکم «قلعه محمود» کنونی است که در مسیر خیابان امام شهر کرمان قرار دارد. ساختن دژ و قلعه مستحکم به مصالح غالب آن یعنی خشت نیاز داشت و تولید خشت هم نیازمند خشت‌مال بود.

گودال خشت مال‌ها جایی بود که از خاک آن برای تولید خشت و احداث قلعه محمود شهر کرمان استفاده شد. این گودال در مرکز شهر کرمان و بافت قدیم کرمان قرار دارد که سال هاست به حال خود رها شده و تبدیل به مشکلی بزرگ برای مردم کرمان شده بود.

متاسفانه این گودال به محلی برای تجمع افراد معتاد و ریختن زباله و نخاله های ساختمانی تبدیل شده بود و اعتراض مردم کرمان را در پی داشت. اگرچه از مدت ها قبل گفته شد که پس از سال‌ها بی‌توجهی قرار است این گودال در بهار بافت قدیمی شهر کرمان شکوفا شود تا قلب تپنده اقتصادی شهر کرمان شود.

گودال خشت‌مال‌های کرمان منظر نامطلوبی داشت که در شأن بازار تاریخی این شهر نبود و در جوار این گودال در قلب مجموعه‌ی گنجعلی‌خان کرمان دو میدان بزرگ ارگ و مشتاق نقش بسزایی در تاریخ گذشته کرمان دارند میدان ارگ در کرمان از جمله میدان‌های منحصر به‌فرد کشور محسوب می‌شود این میدان را صدها حجره در برگرفته است و از چهار دروازه می‌توان وارد این میدان تاریخی شد.

هم‌چنین ورودی بزرگترین راسته‌ی بازار کشور نیز در این میدان قرار دارد میدانی مملو از حجره‌ها که با اجرای طرح گودال خشت مال‌ها می‌توانند به مکانی برای فروش صنایع‌دستی کرمان تبدیل شده تا میدان ارگ به مکانی برای قدم زدن گردشگران و لذت بردن از زیبایی‌های معماری این میدان تبدیل شود.

با پیگیری های به عمل آمده از سوی مسئولان بخش دولتی و خصوصی برای سرمایه گذاری در محلی از بافت قدیم شهر به نام گودال خشت مال ها از گروه هلدینگ الطاهر با داشتن 35 شرکت زیر مجموعه منجمله سه شرکت مشاور که اکثر مهندسین آنها خارجی هستند دعوت به عمل آمد.

بالاخره بعد از کلی بررسی، قراردادی در تاریخ 25 دی ماه 89 بین شهرداری و شرکت ساروج پارس جهت ساخت مجتمع تجاری امضاء گردید. و این در حالیست که ساخت پروژه مربوط به 50 سال پیش است.

واسناد 5 هکتار از زمینهای مرتبط با این پروژه توسط شهرداری به سرمایه گذار واگذارگردید؛که با اجرای این پروژه 160 میلیون دلار سرمایه خارجی وارد استان می شد که نقطه تحولی در کرمان بود. و قرار بود 80  درصد سرمایه این پروژه توسط سرمایه گذار عمانی و20 درصد توسط شهر داری تامین شود.

این طرح بعدا در مرحله صدور مجوز توسط سازمان میراث فرهنگی وگردشگری با مشکلات عدیده ای مواجه گردید متولیان میراث فرهنگی مدعی بودند که کاربری زمین گودال خشت مال ها مسکونی و تجاری تعریف شده بود اما طرح فعلی کاملا تجاری و همچنان پافشاری می کردند که طرح ارائه شده ضوابط ارتفاعی وحرایم محدوده رعایت نشده است؛درصورتی که ارتفاع طرح سرمایه گذار گودال خشت مال ها 16متر است درحالی که ضوابط مربوطه 5/7 متر است .

با تشکیل جلسات متعدد ستاد و مرکز خدمات سرمایه گذاری در استان حتی پس از گذشت دو سال این مشکلات برطرف نشد.

بالاخره استاندار کرمان با استناد به اصل 127 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 26 آبان ماه 91 در جلسه ای با حضور معاونت عمرانی استانداری، شهردار، دبیر و اعضای ستاد سرمایه گذاری ، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی و جمعی از مسئولین مجوز لازم را صادر نمودند.

پس از مدتی معطلی گفته شد که شرکت سرمایه گذار ساروج پارس بهانه جوست، حتی علیرضا رزم حسینی استاندار کرمان نیز در این رابطه چنین گفت که  اگر سرمایه‌گذار هرچه زودتر کار خود را آغاز نکند، به دستگاه قضایی معرفی خواهد شد.

محیط زیست برخورد دوگانه ای با سرمایه گذاران و قانون شکنان دارد.

• محیط زیست خوب عمل نمی کند. جلوی سرمایه گذار می ایستد، اما از اراضی ملی آن جا که باید دفاع نمی‌کند.

• کُندی که در مسیر اجرای برخی پروژه‌ها به وجود می‌آید، به‌دلیل حجم بالای پروژه‌ها و برخی هماهنگی‌هایی است که باید بین دستگاه‌های مختلف اجرایی ایجاد شود.

• قوانین دست‌و‌پاگیر میراث فرهنگی و تغییرات مدیریتی در اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یکی از دلایل کُندی برخی پروژه‌ها است و این تغییرات مدیریتی به سازمان میراث و استان ضربه می‌زند.

• از اداره‌کل میراث فرهنگی می خواهم برای به‌سازی محور گردشگری بافت تاریخی شهر کرمان و اجرای زیرگذر گنبد جبلیه با شهرداری کرمان هم‌کاری لازم را داشته باشد.

با این تفاسیر استاندار عزم خود را جزم کرده بود که هر موانعی سر راه این پروژه باشد برطرف خواهد شد و این پروژه باید هر چه سریعتر ساخته شود.

در تاریخ 12 آبان 94 از خبرگزاری مهر خبری منتشر شد مبنی بر اینکه "شهردار کرمان  با اشاره به اینکه پروژه گودال خشت‌مال‌ها به سرعت در حال اجراست، گفت: هیچ مانعی برای اجرای این پروژه وجود ندارد." و در جای دیگر در همین خبرگزاری آمده بود که شهردار کرمان با استناد به نظر کارشناسان معاونت امور عمرانی استانداری سرعت اجرای پروژه را مطلوب دانست و یادآور شد: هیچ مانعی برای اجرای پروژه در دو یا سه شیفت کاری وجود ندارد.

هفته گذشته بابایی شهردار کرمان طی گفتگویی جهت معطل ماندن پروژه گودال خشت مالها به خبرنگار ما گفت: گرچه سابقه این گودال به 40 سال قبل بر می گردد ولی از سال 90 این  قرار داد فی مابین شهرداری و شرکت ساروج پارس بسته شده است و قرار شد 267 پلاک خریداری شود و 5/5 هکتار زمین جهت این کار اختصاص یابد.

وی گفت : علت زمان بر شدن این پروژه را مفقود بودن مالکان برخی از زمین ها که می بایستی کارشناسی و قیمت گذاری شده و پس از اینکه پول به حساب صندوق ثبت ریخته می شد کار انجام گیرد.

بابایی سرمایه گذار خارجی را شخصی مقید و سخت گیر عنوان کرد و بیان داشت: ابتدا می بایست تمامی موارد زیربنایی و زیرساختی انجام شود .

وی عنوان کرد: تمامی موانع فاز یک برطرف و این فاز آماده است و فقط فاز دوم مانده است و در توافق اولیه نوشته شده که برای گالری جمع آوری آبهای زیر سطحی شهرداری و استانداری توافق می کنند مشکلی ایجاد نشود و در چند ماه اخیر به علت بارندگی زیاد باعث شد تا سطح آبهای زیر زمینی بالا بیاید که با کارگزاری پمپ آب آن را به سمت جنگل قائم هدایت کردند سال گذشته خاکبرداری انجام گرفته و پمپی وصل شد.

وی بیان داشت: به علت بالا آمدن آب نگذاشت بیس کار و فونداسیون انجام شود .

شهردار کرمان گفت: این پروژه سرعت خوبی دارد و 40 درصد کل پروژه از اسکلت آن  ساخته شده و15 الی 20 درصد در کرمان است  و مابقی آن در شرکتی که در تهران ساخته می شود و به کرمان حمل می شود.

وی علت معطل ماندن پروژه را دیر مجوز دادن میراث فرهنگی عنوان کرد و  افزود: دو هفته قبل دوباره نمایندگان شرکت صاروج به شهرداری کرمان آمدند پیمانکاران ،مشاورو طراح انتخاب شده  و اصلاحات نما نیز انجام شده است .

بابایی با اشاره به اینکه قرار است این پروژه به علت نزدیکی به بازار تاریخی کرمان طرح آن نیز باید با بافت تاریخی میدان گنجعلیخان یکی شود، بیان داشت:  این پروژه بحران های سختی را پشت سر گذاشته است و به محض اینکه فونداسیون آن آماده شود نصب اسکلت آن خیلی سریع انجام می شود و در حال حاضر کارگران مشغول کار هستند.

این مقام مسئول اذعان داشت: هایپری که می خواهد در اینجا ساخته شود در نوع خودش نه تنها در ایران بلکه در دنیا بی نظیر و برتر است و امیدواریم موتور محرکی شود برای بافت تاریخی شهرمان که اگر با تاخیر انجام می شود ولی خوب انجام شود.

وی خاطرنشان کرد: این پروژه تا خرداد ماه 96 طبق برنامه زمانبندی به اتمام خواهد رسید.