نرخ حق بیمه هر سال، با توجه به فرمولی که از سوی سازمان تامین اجتماعی تعیین و ارائه شده است، محاسبه می‌شود و معمولاً هر سال میزان مبلغی که برای پرداخت حق بیمه سازمان بیمه تامین اجتماعی تعیین می‌شود، چند درصد افزایش دارد.
حق بیمه تامین اجتماعی، هر ساله با توجه به حداقل دستمزد کارگران و تغییر مبلغ حق مسکن و خواربار تغییر می‌کند. نرخ حق بیمه سال ۱۴۰۴ نیز، به روال سال‌های گذشته، افزایش پیدا کرده است.
معیارهای اصلی که به صورت مستقیم بر روی حق بیمه سال ۱۴۰۴ تاثیر می‌گذارند، حقوق روزانه کارگر، بن کارگری و حق مسکن هستند.
بنای محاسبه حق بیمه ۱۴۰۴ تأمین اجتماعی به تفکیک سهم کارگر و کارفرما و میزان آن بر اساس فرمول آن تشریح شد.
مبلغ حق بیمه ۳۰ درصد از دستمزد واقعی بیمه‌شده است که ۲۳ درصد آن سهم کارفرما و ۷ درصد سهم بیمه‌شده است. مسئول پرداخت حق بیمه کارفرماست که در صورت عدم پرداخت به‌موقع، مشمول جریمه خواهد بود.
حق بیمه را می‌توان به چهار دسته عمده تقسیم کرد
حق بیمه‌ای که براساس دستمزد و حقوق پرداختی توسط کارفرما، محاسبه و تعیین شده و به صورت لیست پرداخت حق بیمه به شعب سازمان ارائه می‌گردد.
حق بیمه‌ای که بصورت مقطوع و براساس ماده (۳۵) قانون تأمین اجتماعی برای برخی از مشاغل تعیین می‌شود.
حق بیمه‌ای که برای بیمه‌شدگان حرف و مشاغل آزاد و اختیاری (خویش‌فرما) تعیین می‌شود که بر اساس دستمزد و حقوق اعلامی متقاضی و قرارداد فی‌مابین تعیین می‌شود. در این حالت میزان دستمزد اعلامی می‌بایست مابین حداقل و حداکثر دستمزد سال مورد نظر باشد.
تعیین حق بیمه به صورت ضریب برای قراردادهای پیمانکاری که توسط سازمان تامین اجتماعی تعیین می‌شود.
در این مطلب، نحوه محاسبه و مبلغ نخستین حق بیمه که موسوم به حق بیمه اجباری است، بر اساس مبلغ حداقل دستمزد سال ۱۴۰۴ آورده شد.
سهم حق بیمه کارگران و کارفرمایان در سال ۱۴۰۴
تعداد روزهای کارکرد x پایه حقوق روزانه + حق مسکن + بن کارگری x سی درصد
نرخ بیمه کارگران مشمول قانون کار معادل ۳۰ درصد حقوق و مزایای مشمول بیمه است. ۷ درصد حق بیمه سهم کارگران است که کارفرما از حقوق و مزایای ماهانه کارگر کسر کرده بر روی آن ۲۳ درصد حق بیمه سهم کارفرما را اضافه کرده و به تامین اجتماعی واریز می‌کند.
خلاصه جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۴
با توجه به توضیحات بالا و موارد و مبالغ مربوطه به حداقل حقوق وزارت کار در سال ۱۴۰۳، حق بیمه سهم کارفرما و کارگر به صورت زیر خواهد بود:
شرح
کلیه مبالغ به ریال است نیمه اول سال
ماه‌های ۳۱ روزه نیمه دوم سال
ماه‌های ۳۰ روزه
دستمزد ماهانه ۱۰۷,۳۷۳,۳۳۶ ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰
بن کارگری ۲۲,۰۰۰,۰۰۰ ۲۲,۰۰۰,۰۰۰
حق مسکن ۹,۰۰۰,۰۰۰ ۹,۰۰۰,۰۰۰
حق تأهل ۵,۰۰۰,۰۰۰ ۵,۰۰۰,۰۰۰
جمع مشمول حداقل بیمه اجباری متأهل ۱۴۳,۳۷۳,۳۳۶ ۱۳۹,۹۰۹,۶۸۰
غیرمتأهل ۱۳۸,۳۷۳,۳۳۶ ۱۳۴,۹۰۹,۶۸۰
کل حق بیمه (۳۰٪ از جمع) متأهل ۴۳,۰۱۲,۰۰۰ ۴۱,۹۷۲,۹۰۴
غیرمتأهل ۴۱,۵۱۲,۰۰۱ ۴۰,۴۷۲,۹۰۴
سهم کارفرما (۲۳٪ از جمع) متأهل ۳۲,۹۷۵,۸۶۷ ۳۲,۱۷۹,۲۲۶
غیرمتأهل ۳۱,۸۲۵,۸۶۷ ۳۱,۰۲۹,۲۲۶
سهم کارگر (۷٪ از جمع) متأهل ۱۰,۰۳۶,۱۳۴ ۹,۷۹۳,۶۷۷
غیرمتأهل ۹,۶۸۶,۱۳۴ ۹,۴۴۳,۶۷۸
نحوه محاسبه و میزان حق بیمه سال جاری
طبق ماده (۲۸) قانون تامین اجتماعی، مبلغ حق بیمه به میزان ۳۰ درصد مزد یا حقوق بیمه‌شدگان مشمول قانون کار است که از این میزان ۲۳ درصد بر عهده کارفرما و ۷ درصد بر عهده بیمه‌شده است.
حق بیمه مطابق فرمول کلی زیر محاسبه می‌شود:
حق بیمه = {(دستمزد روزانه تعداد روزهای کارکرد) + حق مسکن + مزایای رفاهی و انگیزه‌ای} ۳۰ درصد
