پرویز کرمی روزنامه‌نگار و فعال رسانه در رابطه با عملکرد رسانه‌های ایران در جنگ 12روزه با اسرائیل اظهار کرد: در ابتدا درود می‌فرستم به روح شهدای مقاومت ملت ایران و دعا کنم برای سلامتی و نصرت جان‌برکفان نیروهای مسلح کشور و عرض تشکر دارم از درایت، اتحاد و یکپارچگی مردم ایران.
وی بیان کرد: در شرایط جنگ و درگیری نظامی رسانه‌ها نقش کلیدی در شکل‌دهی به افکار عمومی دارند و این همان چیزی است که که در این شرایط ما از آن به‌عنوان جنگ نرم نیز یاد می‌کنیم و دیگران نیز همین تعبیر را به‌کار می‌برند. در این نبرد، رسانه‌ها نقش محوری در مدیریت بحران و حفظ انسجام اجتماعی و ملی ایفا می‌کنند، این وظیفه، عمدتاً از طریق رسانه‌هایی محقق می‌شود که بر پایه استانداردهای حرفه‌ای فعالیت می‌کنند.
این فعال رسانه بیان کرد: رسانه‌ها در این شرایط، نخستین وظیفه‌شان ارائه اطلاعات صحیح، دقیق، مستند و قابل اعتماد است؛ اطلاعاتی که مانع از گسترش شایعات، اخبار بدون منبع، بزرگ‌نمایی‌های بی‌پایه یا کوچک‌نمایی‌های غیرواقعی می‌شود. باید هوشیار باشیم و میان خبر و تحلیل، تفکیک روشنی قائل شویم، تمایز میان این دو عنصر، از اصول پایه‌ای روزنامه‌نگاری حرفه‌ای است.
کرمی تأکید کرد: یکی از وظایف ما در این ایام ، مقابله با شایعات است، خودمان نیز نباید به‌طور ناخواسته یا سهوی به آنها دامن بزنیم؛ نه با انتشار اطلاعات نادرست، و نه با تیترهای هیجانی و تحریک‌آمیز. نکته‌ای که عرض می‌کنم ناظر به عملکرد بسیاری از رسانه‌های ماست. مخاطبان ما انتظار دارند صدای طیف متنوعی از کارشناسان را بشنوند؛ از تحلیلگران نظامی، سیاسی و اقتصادی گرفته تا جامعه‌شناسان و روان‌شناسان. ما باید تلاش کنیم بدانیم مردم چه می‌خواهند و در برابر ابهام‌ها و شبهاتی که در ذهن‌شان شکل می‌گیرد و می‌تواند به‌شدت مخرّب و کشنده باشد پاسخگو باشیم. اگر این نیازهای جدی برآورده نشود، مخاطبان به‌سمت رسانه‌هایی خواهند رفت که اصطلاحاً خوراک مسموم و سمی به آنها می‌دهند.
وی تصریح کرد: ما باید تلاش کنیم اطلاع‌رسانی ما مسئولانه باشد؛ خصوصاً درباره خسارت‌های جانی، مالی و روانی. این اطلاع‌رسانی باید تا جایی که ممکن است مستند، انسانی و منطبق با واقعیت باشد، البته برخی موضوعات ممکن است محرمانه یا در حوزه اسرار نظامی قرار بگیرند که در این موارد، ملاحظات امنیتی باید رعایت شود، اما در مورد آسیب‌های انسانی، اگر اطلاع‌رسانی شفاف نباشد، ممکن است بی‌اعتمادی شکل بگیرد.
مدیرعامل سابق برنا گفت: یادم هست در روزهای نخست، بسیاری از رسانه‌ها تمایل داشتند واقعیت را کتمان کنند، شاید با این تصور که نباید مردم را بترسانند، در حالی که امروز، دورانی نیست که مردم نتوانند از طریق شبکه‌های اجتماعی به اطلاعات دسترسی داشته باشند. اگر اخبار به‌صورت صحیح، مستند، انسانی و با لحاظ ملاحظات حرفه‌ای منتشر شود، می‌تواند مانع از شایعه‌سازی، پنهان‌کاری‌های غیرضروری و بی‌اعتمادی عمومی شود.
کرمی افزود: نکته مهم دیگر، مدیریت ترس و اضطراب عمومی است. مقابله با شایعات، خنثی کردن اطلاعات نادرست در فضای مجازی، و بهره‌گیری از تخصص روان‌شناسان و جامعه‌شناسان در این مسیر بسیار حیاتی است. متأسفانه رسانه‌های ما در این زمینه کم‌کارند. آنها بیشتر به دانش و تجربه محدود خود تکیه می‌کنند و به‌ندرت سراغ متخصصان می‌روند، در حالی که نیاز مخاطبان، با استفاده از دانش تخصصی قابل پاسخگویی است.
وی اضافه کرد: مسئله بعدی، ارتباط با رسانه‌های جهانی است. باید به یاد داشته باشیم که ما در جنگ روایت‌ها قرار داریم. ما باید اخبار داخلی را با نگاهی حرفه‌ای و فنی، به زبان‌های بین‌المللی ترجمه و منتشر کنیم تا از سوءتعبیر یا تفسیر نادرست آن جلوگیری شود. اگر ما نتوانیم با رسانه‌های معتبر بین‌المللی تبادل اطلاعات کنیم و شفافیت و تعامل جهانی نداشته باشیم، در آن‌جا هم با مشکل مواجه می‌شویم و روایت‌ها به دست قدرت‌های خاص می‌افتد.
این فعال رسانه‌ای خاطرنشان کرد: هم‌زمان باید دقت کنیم که اگر در رسانه‌های خودمان، به‌دلیل سرعت انتقال یا ناآگاهی یا نبود اشراف کافی، اشتباهی رخ داد، بلافاصله باید متعهد به اصلاح آن شویم، آن هم با صداقت. در این 12 روز مواردی را گزارش کردیم که مثلاً فردی شهید شده است یا جایی مورد حمله قرار گرفته است، اما بعداً مشخص شد چنین چیزی صحت نداشته است یا فیلمی منتشر کردیم که بعداً معلوم شد جعلی بوده و با هوش مصنوعی ساخته شده است. باید بدانیم که ایرادی ندارد که دچار خطا شویم، اما حتماً باید سریع و صادقانه آن را با مخاطب در میان بگذاریم.
وی گفت: در جنگ روایت‌ها باید بدانیم واقعیت، فقط آن چیزی نیست که اتفاق افتاده؛ بلکه چیزی است که در ذهن و باور مردم شکل می‌گیرد، بنابراین، باید روایت خودمان را بسازیم، نه اینکه دنباله‌روی روایت‌های دیگران باشیم. به‌جای واکنش صرف، باید روایت‌سازی کنیم؛ پرسشگری ایجاد کنیم، به‌جای اقناع یک‌طرفه، وارد گفت‌وگو شویم.
او متذکر شد: رسانه امروز باید مجهز باشد؛ نه‌فقط به ابزار، بلکه به تفکر، مجهز به اتاق فکر، خبرنگار میدانی، تحلیلگر زبده و حتی دیپلمات رسانه‌ای، تنها در این صورت است که می‌توانیم آگاهی‌بخشی اجتماعی مؤثر داشته باشیم.
روایت‌های ما نباید فقط به زبان فارسی و در محدوده خودمان باقی بماند، این روایت‌ها باید به انگلیسی، عربی، فرانسوی، ترکی و هر زبان دیگری که در توان‌مان است نیز منتقل شود، خوشبختانه اکنون ابزارهای متعددی برای این کار وجود دارد. ما باید همان‌طور که محلی عمل می‌کنیم، جهانی فکر کنیم و برای مردم جهان، روایت درست و قابل باور ارائه دهیم.
کرمی تأکید کرد: فراموش نکنیم که امروز رسانه ما فقط فارس، مهر، تسنیم، ایرنا یا برنا نیست؛ ما باید به توییتر، تلگرام، اینستاگرام، تیک‌تاک و حتی رِدیت فکر کنیم، چرا؟ چون متأسفانه اخبار در وهله اول از این کانال‌ها منتشر می‌شود. روایتگران بومی ما باید نقش روایتگران جهانی را پیدا کنند. ما باید روزنامه‌نگاران مستقل داشته باشیم، این کافی نیست که دوستان زحمتکش ما در تسنیم، فارس و... فقط به‌اندازه توان تیم خود اکتفا کنند، ما در میدان جنگ روایت‌ها هستیم و این میدان به تولید خوب و مکفی نیاز دارد، باید کنار رسانه‌های رسمی، خبرنگاران آزاد هم داشته باشیم.
وی ادامه داد: ما می‌توانیم تحلیلگران رسانه‌ای خوب را از طریق کانال‌ها و گروه‌های فعال شناسایی کنیم، از طریق هشتگ‌ها، ویدیوهای کوتاه و محتوای گرافیکی، نسل Z در این زمینه بسیار توانمند است، باید یک تیم مشارکت اجتماعی در تولید خبر را کنار اتاق خبر رسانه‌های‌مان قرار دهیم.
او تصریح کرد: ما باید بزرگ‌ترین سرمایه‌مان را در جنگ روایت‌ها، یعنی اعتماد عمومی حفظ کنیم، اگر در ارائه خبر تأخیر کنیم، یا بد خبر بدهیم، یا اشتباه کنیم و اصلاح نکنیم، مردم را ناامید و بی‌اعتماد می‌کنیم، اعتماد، بزرگ‌ترین سرمایه ماست و باید برای حفظ آن، ابزارها، نیروها و توانمندی‌هایمان را به‌کار بگیریم. یادمان باشد که مخاطب امروز، پیچیده و باهوش است، او فقط مصرف‌کننده خبر نیست؛ بلکه خودش تولیدکننده، تحلیلگر و توزیع‌کننده است، وقتی روایتی منطقی، انسانی و قابل باور دریافت کند، خودش آن را منتشر می‌کند، پس نباید فقط به اقناع فکر کنیم؛ باید از مشارکت او هم بهره بگیریم.
وی با انتقاد از عملکرد رسانه‌ها در روزهای نخست جنگ گفت: متأسفانه دشمن از غفلت رسانه‌های ما در روزهای ابتدایی سوءاستفاده کرد، باید بنشینیم و با خودمان صادقانه مواجه شویم؛ اینکه چرا چنین شد، با اینکه خیلی از ما حدس زده بودیم و بو برده بودیم که ممکن است به ما حمله شود، اما آماده نبودیم، این را باید صادقانه اعتراف کنیم که در دو سه روز اول، هیچ خوراک رسانه‌ای قابل‌قبولی منتشر نمی‌شد که بتواند جلوی بهت عمومی را بگیرد، اما خوشبختانه، همان‌طور که نیروهای نظامی و دفاعی ما با هدایت و حمایت رهبری مسیر بازسازی خود را پیدا کردند، ساختار رسمی و سازمان‌یافته رسانه‌های ما نیز، الحمدلله در این حوزه خوب درخشید.
کرمی در پاسخ به سؤالی درباره عملکرد شبکه ایران اینترنشنال توضیح داد: عملکرد آنها افتضاح بود! شاید هم نه(!) از جهتی به‌نفع ما بود چرا که چهره واقعی خود را نشان داد. در همین 12 روز حساس، به‌اصطلاح، زاویه‌دارترین فرد رسانه‌ای را هم از خودش دور کرد، یعنی کسانی که مانند هواداران تیم‌های همیشه معترض، مدام دنبال تخریب ایران و پیروی از این شبه‌رسانه بودند، حتی همان تیفوسی‌ها، از آنها فاصله گرفتند، چون فهمیدند که این لجن‌زار رسانه‌ای، دیگر آن روپوش مه‌گونه را از دست داده است و اوج ابتذال و انحراف و وطن‌فروشی در عملکردش آشکار شده است.
