قیمت دلار در بازار آزاد ایران در ماه‌های اخیر با نوسانات قابل توجهی همراه بوده و روندی صعودی را تجربه کرده است. این افزایش قیمت تحت تأثیر عواملی مانند تحریم‌های بین‌المللی، کاهش منابع ارزی، تورم داخلی، و اختلاف میان نرخ رسمی و آزاد شکل گرفته است. بازار آزاد یا همان بازار غیررسمی به دلیل عدم پاسخ‌گویی کافی سیستم‌های رسمی ارزی، به مرجع اصلی برای معاملات تبدیل شده و همین مسئله باعث بی‌ثباتی بیشتر در نرخ ارز شده است. در چنین شرایطی، تاثیر مستقیم افزایش نرخ ارز بر قیمت کالاهای وارداتی، سطح عمومی قیمت‌ها و قدرت خرید خانوارها، نگرانی‌های اقتصادی را در جامعه دوچندان کرده است.
نرخ لحظه‌ای بازار:
براساس گزارش‌ها در 25 تیر ۱۴۰۴ (۱۶ ژوئیه ۲۰۲۵) قیمت دلار در بازار سیاه تهران حدود ۸۸۶,۵۰۰ ریال ثبت شده است، با دامنه نوسان بین ۸۸۴,۶۰۰ تا ۹۰۱,۰۰۰ ریال .
منبع دیگری نیز نرخ ۸۷۷,۷۰۰ ریال در تاریخ ۲۸ تیر ۱۴۰۴ را گزارش کرده، که خبر از نوسانات روزانه و حجم معامله بالا دارد.
تحلیل روند قیمت:
قیمت دلار در بازار آزاد ایران در اوایل سال ۱۴۰۴ حدود ۸۳۵,۳۰۰ ریال بوده و در عرض چند هفته به مرز ۹۰۰ هزار ریال رسیده است.
نرخ رسمی سامانه سنا و بازار نیما اما بسیار پایین‌تر است (۶۱۳,۲۰۰ و ۵۴۴,۴۰۰ ریال) که نشان‌دهنده وجود اختلاف شدید با بازار سیاه است.
عوامل مهم تأثیرگذار:
تحریم‌ها و محدودیت در درآمد ارزی – کاهش صادرات نفت و فشارهای بین‌المللی باعث شد عرضه ارز پایین بیاید.
تورم بالا و چاپ پول – تورم شدید داخلی باعث شد تقاضای دلار برای حفظ ارزش دارایی بالا رود.
اختلاف نرخ رسمی و آزاد – نظام دو نرخی باعث مشکلات، فساد و بی‌اعتمادی مردم شده است.
وضعیت تاریخی نرخ:
بر اساس منابع معتبر، نرخ بازار آزاد در سال ۲۰۲۰ حدود ۳۰۰,۰۰۰ ریال به ازای دلار بود، در اواخر ۲۰۲۲ به بیش از ۶۰۰,۰۰۰ ریال رسید و اوایل ۲۰۲۵ از مرز ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال هم عبور کرد.
گزارش‌های کاربران ردیت نیز تأکید دارند:
"1 دلار اکنون برابر با ۹۴۰,۰۰۰ ریال است"
"دلار با بیش از ۷۶۰,۰۰۰ ریال معامله شد"
پیامدها و چشم‌انداز:
نرخ فعلی بازار سیاه ۸۸۰ تا ۹۰۰ هزار ریال نشان‌دهنده ادامه افول ارزش ریال است و فاصله نرخ رسمی با بازار واقعی بیش از دو برابر شده است.
کارشناسان هشدار می‌دهند که تا زمانی که بی‌ثباتی اقتصادی، تحریم‌ها و کسری بودجه ادامه یابند، این وضعیت بی‌ثباتی نرخ ادامه خواهد داشت.
چرا قیمت خوراکی‌ها و نرخ دلار ارتباط تنگاتنگ دارند؟
افزایش نرخ دلار:
قیمت واردات کالاها را افزایش می‌دهد و خروجی آن در تورم خوراکی‌ها و محصولات اساسی مشاهده می‌شود.
نرخ بالای دلار باعث می‌شود تولیدکنندگان داخلی هزینه‌ها را به مردم تحمیل کنند و سبد معیشتی خانواده‌ها فشار بیشتری تحمل کند .
