سخنان امروز محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، بار دیگر توجه ها را به یکی از اصلی ترین چالش های کشور جلب کرد؛: افزایش بی سابقه قیمت کالاهای اساسی و فشار سنگین بر معیشت خانوارهای ایرانی. رئیس مجلس با اشاره به رشد افسارگسیخته قیمت اقلامی چون مرغ و لبنیات، ناکارآمدی سیاست های فعلی در کنترل تورم را یادآور شد و خواستار اجرای هرچه سریع تر طرح «کالابرگ الکترونیک با قیمت ثابت» شد؛ طرحی که به گفته او می تواند امنیت غذایی حداقلی اقشار ضعیف را تضمین کند.
رشد ۴۲ درصدی قیمت مرغ نسبت به سال گذشته
افزایش قیمت کالاهای اساسی، به ویژه مرغ، که جزء اصلی ترین اقلام سبد غذایی مردم است، در ماه های اخیر شدت گرفته و سفره خانوارهای کم‌درآمد را کوچک تر کرده است. طبق اعلام مرکز آمار ایران در مردادماه 1404، «بیشترین افزایش قیمت در گروه گوشت قرمز، سفید و فراورده های آن نسبت به تیرماه، مربوط به مرغ ماشینی با 5.8درصد بوده است. همچنین نسبت به سال گذشته آمارها افزایش 42.2 درصدی در قیمت مرغ را نشان می دهند.» علاوه بر این، قیمت گوشت قرمز، لبنیات و سایر مواد غذایی هم به صورت پیوسته رشد کرده اند. وزیر جهاد کشاورزی دلیل اصلی این جهش را شرایط طاقت فرسای گرمای تابستان و قطعی مکرر برق اعلام کرده و گفته است مرغداران برای جلوگیری از تلفات، مرغ هایی با وزن کمتر عرضه کرده اند که افزایش هزینه تولید و کاهش وزن مرغ ها، قیمت نهایی را بالا برده است. از سوی دیگر برخی کارشناسان و مسئولان معتقدند کاهش سریع قیمت در بازار واقع‌بینانه نیست و مشکلات ساختاری تولید هنوز رفع نشده است.
قالیباف در سخنان خود تاکید کرد که شیوه اجرای یارانه ها و سیاست های فعلی، که عمدتا بر پایه اعتبار ریالی ثابت استوار است، با افزایش قیمت ها کارایی خود را از دست داده و نمی تواند نیاز واقعی مردم را برطرف کند. او گفت اجرای کالابرگ الکترونیک با قیمت ثابت، تخصیص دقیق کالاهای اساسی مانند مرغ، گوشت و لبنیات و تضمین حداقل کالری روزانه برای هر فرد را امکان پذیر می کند و از کم ارزش شدن حمایت ها در برابر تورم جلوگیری خواهد کرد.
پیشنهاد مجلس با سیاست های کلان اقتصادی دولت در تضاد است
با این حال، این پیشنهاد مجلس با سیاست های کلان اقتصادی دولت در تضاد است. دولت طی سال های اخیر با کاستن از ارز ترجیحی و نقدی سازی یارانه ها، به سمت آزادسازی قیمت ها و کاهش مداخله مستقیم حرکت کرده است. برای نمونه، در ماه های گذشته وقتی قیمت سیب زمینی جهش یافت، وزیر کشاورزی اعلام کرد سیاست وزارتخانه مداخله در قیمت ها نیست و تنها زمانی که فشارهای اقتصادی شدید شود، به طور مقطعی فقط در چند کالای خاص وارد بازار می شوند. این رویکرد نشان دهنده اولویت دولت بر سیاست بازارمحور است و با طرح کالابرگ الکترونیک، که قیمت کالاها را برای مصرف کننده ثابت نگه می دارد، در تضاد کامل قرار دارد.
اقتصاد کشور با سرگردانی سیاستی مواجه است
تثبیت قیمت کالاهای اساسی از طریق کالابرگ الکترونیک می تواند بار مالی سنگینی بر دولت تحمیل کند و با کاهش انگیزه تولیدکننده، پیامدهای منفی بر تولید داخلی داشته باشد. این تناقض نشان می دهد که کشور پس از سالها فشار اقتصادی و تحریم، هنوز نتوانسته یک مسیر پایدار و هماهنگ در سیاست‌گذاری اقتصادی پیدا کند.
افزایش چشمگیر قیمت مرغ، ناکارآمدی سیاست های یارانه‌ای فعلی، وعده کاهش قیمت از سوی وزیر کشاورزی و همزمان پیشنهاد کالابرگ الکترونیک توسط مجلس، همه نشان می دهند که اقتصاد کشور با سرگردانی سیاستی مواجه است و خانوارهای ایرانی همچنان با فشار تورم و نوسانات قیمت کالاهای اساسی دست و پنجه نرم می کنند. شکاف بین سیاست های کلان دولت و رویکرد مداخله ای مجلس، چشم انداز کوتاه مدت آرامش معیشتی را دشوار کرده و ضرورت یافتن یک راهبرد اقتصادی واحد و پایدار را بیش از پیش مورد توجه قرار می دهد.
