فصل برداشت حبوبات در کشور آغاز شده و بازار این حبوبات تحت‌تأثیر عرضه این محصولات قرار گرفته است. تغییرات قیمتی در روزهای اخیر نشان می‌دهد که ورود محصول جدید به بازار توانسته بر روند معاملات اثر بگذارد و نگاه‌ها را به سمت آینده‌ی بازار جلب کند.
در کنار برداشت داخلی، مسائلی مانند شرایط آب‌وهوایی سال گذشته، سطح تولید کشاورزان، میزان وابستگی بازار به واردات و همچنین مشکلات تخصیص ارز، ازجمله عواملی هستند که طی ماه‌های آینده می‌توانند بر قیمت و میزان عرضه تأثیرگذار باشند.
بازار حبوبات در چه وضعیتی قرار دارد؟
بررسی قیمت حبوبات در بازار حاکی از آن است که عدس کانادایی با قیمت ۱۰۸ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در بازار عرضه می‌شود.
لوبیا چیتی ۳۶۷ هزار و ۵۰۰ تومان، لوبیا قرمز ایرانی ۱۹۰ هزار تومان و نخود سه‌خان ۱۱۰ هزار تومان به‌ازای هر کیلوگرم قیمت‌گذاری شده‌اند.
لپه با قیمت ۱۶۵ هزار تومان و عدس درشت کانادایی ۱۲۹ هزار تومان و سویا درجه یک با قیمت ۵۶ هزار تومان در بازار به فروش می‌رسند.
قیمت حبوبات روند نزولی پیدا کرد / خشکسالی و آفت‌زدگی عامل اصلی افزایش قیمت حبوبات بود
داود لپه‌چی، رئیس هیأت مدیره انجمن حبوبات ایران، درباره وضعیت فعلی بازار حبوبات در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: فصل برداشت حبوبات آغاز شده و همین موضوع باعث شده قیمت‌ها روندی نزولی پیدا کنند. با گذشت ۱۰ روز از شروع برداشت، قیمت انواع حبوبات ازجمله عدس و لوبیا کاهش یافته است. پیش‌بینی می‌شود این روند تا یک ماه آینده ادامه داشته باشد و حتی قیمت لوبیا چیتی نیز کاهش محسوسی را تجربه کند.
او یادآور شد که سال گذشته به دلیل خشکسالی، کم‌آبی و آفت‌زدگی، قیمت انواع حبوبات، به‌ویژه لوبیا چیتی، افزایش پیدا کرد.
۷۰ درصد حبوبات مورد نیاز کشور تولید می‌شود / ۷۰ درصد عدس مورد نیاز بازار از واردات تأمین می‌شود
لپه‌چی درباره نقش واردات در تأمین حبوبات مورد نیاز بازار عنوان کرد: حدود ۷۰ درصد از حبوبات مورد نیاز بازار در داخل کشور تولید و تنها ۳۰ درصد آن از طریق واردات تأمین می‌شود. با این حال، در مورد عدس شرایط متفاوت است. زیرا ۷۰ درصد نیاز بازار از طریق واردات و تنها ۳۰ درصد آن از تولید داخلی تأمین می‌شود.
ایران از چه کشورهایی حبوبات وارد می‌کند؟
این فعال صنفی در پاسخ به این پرسش که ایران از چه کشورهایی حبوبات وارد می‌کند؟ عنوان کرد: به عنوان نمونه، عدس از کانادا و روسیه، نخود از هندوستان و آفریقا و انواع لوبیا از ازبکستان وارد می‌شوند.
تأثیر ۳۰ تا ۴۰ درصدی مشکلات ارزی بر بازار حبوبات / بیش از چهارماه است که واردکنندگان در انتظار تخصیص ارز از بانک مرکزی هستند
لپه‌چی درباره تأثیر مشکلات تخصیص ارز بر افزایش قیمت حبوبات تشریح کرد: در بحث تخصیص ارز مشکلات زیادی وجود دارد، اما از آنجایی که ۷۰ درصد حبوبات در داخل تولید می‌شود، بنابراین، مشکلات ارزی می‌تواند تأثیر ۳۰ تا ۴۰ درصدی بر بازار حبوبات داشته باشد.
او با اشاره به مشکلات واردکنندگان حبوبات عنوان کرد: یکی از معضلات واردکنندگان، تخصیص ارز است. در حال حاضر، بیش از چهارماه است که واردکنندگان منتظر تخصیص ارز خود هستند. این شرایط نه‌تنها بر انگیزه واردکنندگان تأثیر می‌گذارد، بلکه باعث افزایش قیمت حبوبات هم می‌شود.
میزان حبوبات در سال گذشته حدود ۲۰ درصد کاهش یافت / فعلا نمی‌توان درباره میزان تولید و واردات سال جاری پیش‌بینی کرد
این فعال صنفی درباره میزان واردات حبوبات اظهار کرد: میزان واردات حبوبات باید بین ۲۱۰ هزار تا ۲۲۰ هزار تن باشد تا نیاز بازار داخل تأمین شود، اما سال گذشته واردات با کاهش حدود ۲۰ درصدی، به ۱۷۰ هزار تن رسید.
رئیس هیأت مدیره انجمن حبوبات ایران درباره میزان واردات در سال جاری پیش‌بینی کرد: واردات حبوبات هم همچون بسیاری از کالاهای اساسی، سهمیه‌‌بندی شده است. میزان سهمیه هم به مواردی نظیر قیمت کالا در داخل، تخصیص ارز و … بستگی دارد. از طرفی، تولید داخل هم بر میزان واردات نقش دارد. اگر میزان تولید داخل کافی باشد، واردات هم کاهش می‌یابد.
او تأکید کرد که با توجه به اینکه در حال حاضر فصل برداشت به تازگی آغاز شده، بنابراین، نمی‌توان به صورت دقیق پیش‌بینی کرد.
کشاورزی باید به سمت مکانیزه شدن حرکت کند / ارتقای سطح مکانیزاسیون کشاورزی نیازمند حمایت و برنامه‌ریزی دقیق است
لپه‌چی برای بهبود وضعیت تولید حبوبات پیشنهاد داد: باید کشاورزی به سمت مکانیزه شدن حرکت کند. هرچه فرآیندهای کشاورزی مکانیزه‌تر شود، میزان برداشت در هر هکتار افزایش می‌یابد و این امر در نهایت به افزایش تولید، کاهش قیمت، عرضه بیشتر و حتی توسعه صادرات منجر می‌شود.
او گفت: در این میان، استفاده صحیح از کودها و آفت‌کش‌های استاندارد و باکیفیت نیز نقش مهمی در کیفیت محصول دارد. متأسفانه در بعضی موارد، به‌کارگیری نهاده‌های بی‌کیفیت باعث کاهش برداشت نهایی و کسری تولید می‌شود. به همین دلیل، نظارت دقیق بر تولید کودها و آفت‌کش‌ها ضروری است.
او افزود: از سوی دیگر، ارتقای سطح مکانیزاسیون کشاورزی نیازمند حمایت و برنامه‌ریزی دقیق است. ضروری است که در هر استان و منطقه متناسب با شرایط و ظرفیت‌ها، کشاورزان به فناوری‌های روز مجهز شوند تا بازدهی تولید در سطح ملی افزایش یابد.
براساس این گزارش، با وجود آنکه آغاز فصل برداشت توانسته تا حدی به کاهش قیمت‌ها منجر شود، اما تداوم این روند به عوامل متعددی وابسته است. مشکلات مزمن در حوزه تخصیص ارز، وابستگی بازار به واردات بعضی محصولات، نبود نظارت جدی بر کیفیت نهاده‌های کشاورزی و کندی در روند مکانیزه شدن بخش کشاورزی، همچنان چالش‌های اصلی این حوزه به شمار می‌آیند.
اگر این موانع برطرف نشود، کاهش قیمت‌ها موقتی خواهد بود و بازار حبوبات دوباره با نوسانات شدید و فشار بر مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان روبه‌رو می‌شود.
