آیا ظرفیت خودکفایی در گوشت را نداریم؟

 دولت سال گذشته بیش از یارانه پرداختی  به خانوارها برای واردات گوشت از کشورهای دیگر ارز 4200 تومانی هزینه کرد تا قیمت گوشت را در بازار متعادل کند، اما قیمت پایین نیامد، قیمت گوشت سال گذشته به قیمت ۱۲۰ هزار تومان هم رسید و تمام تلاش‌های دولت برای کاهش قیمت نتیجه‌ای نداد.

اخبار اقتصادی- دولت سال گذشته ۴ هزار و ۱۴۵ میلیارد تومان برای واردات ۱۲۶ هزار تن گوشت یارانه داد، اما قیمت گوشت در بازار پایین نیامد. 

عباس پاپی‌زاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: «کشور سالانه حدود ۸۵۰ هزار تن گوشت تولید می‌کند که حدود ۹۰ درصد نیاز داخل است و برای تأمین ۱۰ درصد نیاز معادل ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن باید وارد کند. واردات این حجم گوشت علاوه بر اینکه دولت را مجبور کرد یارانه سرسام‌آوری به آن پرداخت کند، اما هیچ تأثیری هم در تنظیم بازار ایجاد نکرد.» 

ورود دلال‌ها، رانتخوارها و محتکران به بازار گوشت به حدی بود که بازار گوشت نتوانست نفس بکشد و هر چه دولت تلاش کرد کمتر نتیجه گرفت، سوءمدیریت‌ در توزیع گوشت هم  مزید علت شد که هیچوقت گوشت به دست نیازمند واقعی نرشد و سر از رستوران‌ها و کبابی‌ها و غیره در آورد.

و نتیجه آن شد که صف‌های طولانی برای خرید گوشت  تنظیم بازاری شکل گرفت که بسیاری از آنها مصرف کننده واقعی نبودند در حقیقت آنها دلالانی بودند که از سوی برخی گمارده شده بودند که گوشت را بخرند  و به آنها تحویل دهند و پولی هم از آنها دریافت کنند که اینها رستورانی، کبابی یا قصاب بودند.

یک قصاب در منطقه قلعه‌حسن خان به خبرنگار فارس گفت: «گوشت تنظیم بازاری را برایم می‌آورند و کیلویی 10 هزار تومان بیش از قیمت تنظیم بازاری به من می‌فروشندو من هم به قیمت آزاد به مردم می‌فروشم.»

وابستگی اندک حتی ۱۰درصدی واردات گوشت قرمز باعث شده کشور علی‌رغم هزینه ۴ هزار میلیارد تومان نه تنها قیمت در بازار تنظیم نشود، بلکه افزایش دو برابری هم داشته باشد، بنابراین آیا وقت آن نرسیده که کشور روی جبران وابستگی ۱۰ درصدی گوشت برنامه‌ریزی جدی داشته باشد. اگر تنها ۱۲۰ هزار تن تولید محصول را در کشور افزایش دهیم، به خودکفایی در گوشت قرمز خواهیم رسید و مانع از خروج ۴ هزار میلیارد تومان ارز از کشور خواهیم شد. این ظرفیت در کشور وجود دارد. 

مانع بزرگ کشور در خودکفایی گوشت تولید علوفه است و سؤال این است که آیا واقعا ما ظرفیتی برای افزایش تأمین علوفه نداریم؟ می‌توان با اجرای الگوی کشت، از سطح کشت محصولاتی که تولید آنها خیلی ضرورت جدی ندارد و یا کاهش سطح زیر کشت محصولاتی مانند هندوانه و خربزه که بسیار مسرفانه در کشور مصرف می‌شود، تولید علوفه را در کشور افزایش داد. ایران در تولید هندوانه و خربزه جایگاه اول و دوم دنیا را دارد و می‌توان به جای تصاحب این جایگاه برای محصولاتی که آب بر هستند و خیلی از کشورها به جای تولید آنها در حدنیاز وارد می‌کنند

 ۷۰ درصد دلیل بالا رفتن قیمت گوشت، مربوط به قیمت علوفه است و از آنجایی که حدود ۷۵ درصد علوفه و غذای دام و طیور وارداتی است، قیمتی که به دست دامدار می‌رسد بسیار بالاست، بنابراین روی قیمت نهایی تولید تأثیر زیادی می‌گذارد. آیا نمی‌توان ذرت که به عنوان خوراک اصلی دام و طیور است را جایگزین محصولات دیگر کرد؟ فاصله ما با خودکفایی بسیار اندک است اما تاوانی که برای آن می‌دهیم بسیار بسیار زیاد است. 

«هر کیلوگرم گوشت ران و دست گوساله در منطقه ۱۹ تهران کیلویی ۹۲ هزار تومان، گوشت مخلوط گوساله کیلویی ۸۷ هزار تومان و گوشت چرخ‌کرده گوساله کیلویی ۷۸ هزار تومان و گوشت منجمد کیلویی ۵۹ هزار تومان به فروش می‌رود و در اکثر مغازه‌ها اثری از گوشت گوسفندی وجود ندارد.» 

*مرغ کیلویی 11500 تومان

قیمت مرغ دربازار به کیلویی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده یعنی همان نرخ دولتی که پیش از این مصوب شده بود. در یکی دو هفته گذشته قیمت مرغ در بازار به کیلویی ۱۰ هزار تومان هم رسید و فریاد مرغداران درآمد که قیمت پایین باعث متضرر شدن آنها می‌شود، و باعث شد قیمت با یک‌هزار تومان افزایش نسبت به چند روز گذشته بهکیلویی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان هم افزایش یابد. 

قیمت سینه مرغ ۲۰ هزار تومان، فیله مرغ ۲۳ هزار تومان، کتف و بال ۱۵ هزار و ۸۰۰ تومان و گردن مرغ ۵ هزار تومان معامله می‌شود. 

به بیان دیگر، قیمت این محصولات پروتئینی از نظر خانوارها بسیار بالاست که همچنان در سفره قشر متوسط قرار نمی‌گیرد. برنامه‌های تنظیم بازاری سال گذشته هم در کاهش قیمت گوشت قرمز مؤثر نبوده است. 

کشور در حال حاضر بیش از ۲ میلیون تن مرغ تولید می‌کند که بیش از نیاز بازار است، بنابراین تنظیم محصولات اساسی در بازار که ما در تولید آن خودکفا هستیم، به راحتی انجام می‌شود. اگر قیمت اینگونه محصولات در بازار افزایشی هم داشته باشد مقطعی است و کاهش قیمت آن بسیار کار راحتی است، به طوری که قیمت مرغ اخیرا به کیلویی ۱۷ هزار تومان هم رسیده بود، اما از آنجایی که این محصول در داخل کشور فراوان تولید می‌شود، در مدت کوتاهی به کیلویی ۱۰ هزار تومان کاهش یافت.

اما وابستگی 10 درصدی به واردات گوشت باعث شده که با صرف 4 هزار میلیارد  تومان ارز 4200 تومانی هم قیمت نه‌تنها متعادل نشود بلکه قیمت گوشت دو برابر هم بشود.

بنابراین برای تنظیم بازار محصولات اساسی به جای تاکید بر واردات باید به خودکفایی و تامین آن از داخل تاکید کرد همانطور که اخیرا هم رئیس جمهور وزارت جهاد کشاورزی را برای این مهم تکلیف کرده است.