اقتصاد هاشمی چگونه دلار ها را بر باد داد؟
گروه اقتصادی:

هم زمان با اعلام کاندیداتوری علی اکبر هاشمی رفسنجانی قیمت ها در بازار ارز کاهش یافت و فعالان بازار معتقد بودند که همین خبر باعثایجاد خوشبینی در بازار شد و به تبع آن قیمت ها ارزان تر شدند اما آیا واقعا هاشمی رفسنجانی می تواند قیمت های ارز را به طور منطقی و نه ایجاد فضای روانی کاهش دهد؟

به گزارشافکارنیوز، بازار ارز در زمان ۸سال عمر دولت سازندگی بی شباهت به بازار ارز در زمان محمود احمدی نژاد نیست، چرا که دولت احمدی نژاد تا قبل از تشدید تحریم ها، موفق ترین دولت از نظر حفظ ارزش ریال محسوب می شد. مشخص نیست که فعالان بازاری روی کدام وعده یا عملکرد آیت الله دل خوش کرده اند.

هم زمان با آغاز ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، اجرای اولین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی بعد از انقلاب آغاز شد. دولت سازندگی که در زمان آغاز به کارش، دلار را با قیمت ۱۲۰تومان تحویل گرفته بود، در سال پایانی عمرش قیمت این اسکناس آمریکایی را در ۴۷۸تومان تحویل داد. در حقیقت دولت علی اکبر هاشمی رفسنجانی در طول ۸سال عمر خود توانست ارزش ریال را به یک چهارم کاهش دهد.

بدترین بحران ارزی بعد از انقلاب برای اولین بار در زمان آیت الله سازندگی ثبت شد. در سال ۱۳۷۴ ریال بی سابقه ترین سقوط خود در تاریخ را تجربه کرد و با افزایش بیش از ۱۰۰درصدی توانست خود را در دو ماه از حدود ۳۰۰تومان در فروردین۷۴ به حدود ۷۰۰ تومان در خرداد همان سال برساند. در نهایت در آن سال دولت نرخ دلار را در حدود ۴۴۰ تومان تثبیت کرد. در آن سال ها حتی قیمت دلار بین ۹۰۰ تا هزار تومان نیز رسید و همین موضوع باعثشد تا خیلی ها پولدار شوند و مثل دوران احمدی نژاد، نرخ تورم رکورددار شود.

آن روزها نیز تب و تاب خرید ارز از دولت و فروش در بازار آزاد خیلی ها را گرفتار کرده بود ولی در آن زمان دولت آیت الله دستش را کنار کشیده بود و همین امر سبب شد رشد تورمی برای اقتصاد ایران به یادگار گذاشته شود و در سالیان متمادی تکرار شود.

در آن زمان نیز طبق اعتراف حسین عادلی رئیس کل بانک مرکزی " یک واردکننده کالایی را با ارز آزاد وارد می‌کرد و همزمان همان کالا با ارز ۷ تومان و ۳۲ تومان و ۱۹ تومان هم توسط افراد دیگری وارد می‌شد و تمام آنها به نرخ آزاد در بازار به فروش می‌رسیدند و در نتیجه سودهای کلانی می‌بردند. "

با این حساب نباید محمود احمدی نژاد را تنها دولت برهم زننده تعدال بازار ارز دانست چرا که دولت های نهم و دهم در مدت چند سال توانستند بازار ارز را در ثبات نسبی نگه دارند. دولت محمود احمدی نژاد، دلار را در سال ۸۴ در قیمت ۹۰۴تومان تحویل گرفت و در حالی که توانسته بود در مدت ۵سال از نوسانات هیجان انگیز آن جلوگیری کند، ناگهان تحریم های بانک مرکزی وضع شد و محمود احمدی نژاد و تیمش مقصر درجه یک بحران ارزی بی سابقه در ایران شناخته شدند.

امسال ارزش برابری دلار آمریکا در برابر ریال نسبت به سال گذشته تقریباً چهار برابر شده است. ارزش ریال در برابر دلار آمریکا در طول تنها دو روز نزدیک به ۳۰ درصد کاهش یافت. برخی از اقتصاددانان معتقدند احتمالاً دولت آینده نیز نتواند جلوی سقوط ارزش ریال را بگیرد. آشفتگی در بازار ارز، خواه به علت تأثیر تحریم ها و یا به دلیل سیاستهای اشتباه و عملکرد اقتصادی دولت، خبر ناخوشایندی است.

احمدی نژاد سقوط ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی را ناشی از فشار روانی مرتبط با تحریم های غرب علیه برنامه هسته ای ایران خوانده است. رئیس جمهوری ایران، در آخرین موضع گیری خود، ریشه مشکلات ارزی را دو بعد خارجی و داخلی، یعنی تحریم نفت و مبادلات بانکی به عنوان عامل خارجی، و «اقدامات عملی بعضی ها» و «جنگ روانی و تبلیغانی علیه دولت» به عنوان عامل داخلی مشکلات نام برد. اما واقعیت این است که ارزش واقعی برابری ریال در برابر ارزهای معتبر خارجی همچنان رو به کاهش است و هنوز هم بسیار پائین تر از آن چیزی است که دولت احمدی نژاد ادعا می کند.


یکی از عوامل کاهش ارزش پول ملی، تورم سه درصدی در غرب و تورم بیش از ۲۵ درصدی در ایران است که باعثروند کاهش ارزش ریال در جمهوری اسلامی به ویژه در دوره ریاست جهمهوری احمدی نژاد شده است.

موفقیت محمود احمدی نژاد حداقل در ۴ساله دولت نهم قابل ستایش است چرا که در ۴سال توانست قیمت ارز را در ثبات نگه دارد و دلار آمریکایی از سال ۸۴ تا ۸۸ تنها ۹۳۷ تومان افزایش داشت و اگر تحریم ها و سوء مدیریت ها نبودند چه بسا اوضاع دلار گریبانگیر دولت احمدی نژاد و تیمش نمی شد.