به گزارش افکارنیوز،رئیس اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران از عملیاتی شدن بازارگردانی مبتنی بر حراج در فرابورس ایران خبر داد.
علیرضا توکلی با اشاره به پایان پذیره‌نویسی اوراق صکوک اجاره دانا پترو ریگ کیش که برای نخستین‌بار به قیمت بازار و با روش ثبت سفارش درفرابورسانجام گرفت، گفت: بازارگردانی این اوراق نیز متناسب با روش جدید پذیره‌نویسی انجام خواهد شد که به این شیوه، بازارگردانی مبتنی بر حراج می‌گویند.
وی با بیان اینکه قوانین مربوط به این روش بازارگردانی در فصل ۱۹ دستورالعمل جدید معاملات فرابورس و همچنین دستورالعمل فعالیت بازارگردانی مبتنی بر حراج در فرابورس ایران که هفدهم اسفندماه توسط هیئت مدیره سازمان بورس به تصویب رسیده، آمده است؛ به تشریح تفاوت این دستورالعمل با شیوه قبلی بازارگردانی پرداخت و تصریح کرد: در شیوه بازارگردانی مبتنی بر حراج، بازارگردان متعهد به «حفظ دامنه مظنه» است در حالی که در شیوه قبلی یا همان بازارگردانی بر مبنای مذاکره، بازارگردان متعهد به خرید اوراق به قیمت اسمی بود و تفاوت اصلی و کلیدی این دو روش بازارگردانی در همین نکته است.
توکلی افزود: منظور از «حفظ دامنه مظنه» در شیوه بازارگردانی مبتنی بر حراج این است که بازارگردان به صورت همزمان باید سفارش‌های خرید و فروش خود را با یک فاصله قیمتی محدود - دامنه مظنه حدود یک درصد - وارد سامانه معاملاتی کند؛ بنابراین بازارگردان در این روش بازارگردانی همواره آماده خرید و فروش اوراق به صورت همزمان است.
به گفته وی در اوراق اجاره صدانا که اخیرا و با روش ثبت سفارش در بازار سوم فرابورس پذیره‌نویسی شد و متعاقب آن قیمت ۹۶ هزار تومان برای آن کشف شد، از تاریخ شروع بازارگردانی، بازارگردان رقم ۹۶ هزار تومان را به عنوان مظنه خرید و رقم ۹۶ هزار و ۹۶۰ تومان را به عنوان مظنه فروش خود وارد سامانه معاملاتی می‌کند؛ بنابراین سرمایه‌گذاران همواره در بازار مطمئن هستند که می‌توانند در این قیمت تعادلی نسبت به خرید و فروش این اوراق اقدام نمایند.
رئیس اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران یکی از اشکالات بازارگردانی به شیوه مذاکره را عدم تعهد بازارگردان به عرضه اوراق عنوان و تاکید کرد: در شیوه مبتنی بر مذاکرده وقتی در بازار تقاضای زیادی وجود داشته باشد، بازارگردان از آنجایی که متعهد به فروش نیست، وارد بازار نشده و در نتیجه قیمت اوراق به سمت بالا حرکت کرده و بازار دچار رقابت افزایشی خواهد شد؛ اما در بازارگردانی مبتنی بر حراج از آنجایی که بازارگردان متعهد است به عرضه اوراق، هیجان‌های افزایشی بازار را نیز تحت کنترل در می‌آورد.
وی همچنین به تعهد بازارگردان بر دامنه مظنه و ورود همزمان قیمت عرضه و تقاضا به هسته معاملات در شیوه بازارگردانی مبتنی بر حراج اشاره کرد و افزود: در این روش، بازارگردان باید دامنه نوسان روزانه، دامنه مظنه که عدد کوچکی حدود یک درصد یا کمتر است، به همراه سفارش انباشه یا همان حجم درخواست‌های خرید و فروش که در دو طرف دامنه مظنه قرار گرفته است و همچنین حداقل تعهدات معادلات روزانه که این عدد معمولا حدود ۲۰ درصد کل اوراق است را برای بازار تعیین کند.
توکلی به بیان مثالی در همین زمینه پرداخت و گفت: به‌عنوان نمونه در نظر بگیریم اوراقی در دوران پذیره‌نویسی با عدد ۹۸ هزار تومان کشف قیمت شده و در زمان معاملات مظنه خرید ۹۷ هزار و ۵۰۰ تومان باشد؛ در این صورت بازارگردان اگر دامنه نوسان را یک درصد در نظر گرفته باشد باید مظنه فروش خود را یک درصد بالاتر از مظنه خرید و معادل ۹۸ هزار و ۴۷۵ تومان مشخص کرده و سفارش خود را وارد سامانه معاملاتی نماید.
وی با بیان اینکه بازارگردانی مبتنی بر حراج به ایجاد تعادل در بازار کمک می‌کند و عرضه و تقاضا را به تعادل می‌رساند، یادآور شد: بازارگردان از ابتدای معاملات موظف است در بازار حضور فعال داشته باشد و از آنجایی که در این شیوه بازارگردانی عمر هر مظنه ۲ دقیقه بیشتر نیست، بازارگردان باید هر ۱۰ دقیقه یکبار با توجه به عرضه و تقاضا، مظنه‌ها را تغییر دهد.
به گفته وی دامنه تغییر مظنه خرید یا همان دامنه نوسان، حداقل ۲ برابر دامنه نوسان در شرایط عادی است و بازارگردان می‌تواند در فواصل ۲ دقیقه‌ای نسبت به اصلاح مظنه خرید و فروش خود اقدام کند.
توکلی افزود: به عنوان مثال در مورد اوراق اجاره صدانا، دامنه نوسان توسط بازارگردان ۱۰ درصد تعیین شده و این بدان معنی است که طی یک روز معاملاتی، قیمت اوراق می‌تواند تا ۱۰ درصد نوسان داشته باشد. اگر قیمت پایانی روز قبل اوراق ۹۶ هزار تومان بوده باشد، دامنه نوسان روز بعد می‌تواند بین ۸۶ هزار و ۴۰۰ تا ۱۰۵ هزار و ۶۰۰ تومان باشد.
وی با بیان اینکه در هر لحظه‌ای از زمان، فاصله مظنههای خرید و فروش از یک درصد تجاوز نخواهد کرد، خاطرنشان ساخت: اگر فشار تقاضا، قیمت مظنه خرید را تا ۹۸ هزار تومان افزایش دهد، مظنه فروش قطعا ۹۸ هزار و ۹۸۰ تومان که یک درصد بالاتر از مظنه خرید است خواهد بود و بنابراین بازار در مرز ۹۸ هزار و ۴۹۰ تومان یعنی معادل مرز میانی مظنه خرید و فروش به تعادل خواهد رسید.
وی در پایان با اعلام اینکه در مکانیسم جدید بازارگردانی منظور از سفارش انباشته، حجم عرضه و تقاضایی است که به همراه قیمت مظنه خرید و فروش وارد سامانه معالاتی میشود، یادآور شد: در مورد اوراق اجاره صدانا، سفارش انباشته به میزان ۷۷۵ میلیون تومان توسط بازارگردان مشخص شده است و به این وسیله این اطمینان را به بازار منتقل کرده که مظنههای داده شده با حجم بالا مورد پشتیبانی قرار گرفته و از آن قیمت دفاع خواهد شد.
