سحرگاه چهارشنبه (۲۹ مرداد) شهر ویران شده خان‌یونس شاهد عملیاتی بود که نه تنها ارتش اسرائیل را به حیرت واداشت، بلکه نشان داد که قضاوت درباره نتیجه میدانی جنگ غزه هنوز زود است.دو سال پس از تجاوز گسترده اسرائیل به غزه، با پرتاب بیش از ۱۱۰ هزار تن بمب و موشک و انجام عملیات‌های زمینی که بیش از سه گردان و ده‌ها هزار نیروی ارتش اشغالگر در آن شرکت داشتند، مقاومت فلسطین همچنان فعالیت‌های نظامی خود را ادامه می‌دهد. عملیات ویژه «خان‌یونس» باعث شد برخی کارشناسان آن را با عملیات «طوفان الاقصی» در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ مقایسه کنند.
این مقایسه بیشتر به دلیل دقت در برنامه‌ریزی، نفوذ به عمق مواضع نظامی دشمن و هماهنگی بین نیروهای مختلف است.واکنش اسرائیل به این عملیات شامل انتشار اطلاعات نادرست درباره جزئیات آن بود تا جایی که رسانه‌های داخلی اسرائیلی روایت رسمی ارتش اشغالگر را زیر سؤال بردند. همچنین تصاویر نشان داد که یک تانک ارتش اسرائیل فرمانده عملیات، شهید عبدالله خلیل عابدین «ابوفراس»، را محاصره و او را زیر گرفت، که به شهادت وی منجر شد.
جزئیات عملیات
طبق بیانیه گردان‌های شهید عزالدین القسام، نیروهای مقاومت به یک پایگاه تازه تأسیس ارتش اسرائیل در جنوب شرقی خان‌یونس حمله کردند. رزمندگان وارد پایگاه شده و تعدادی از تانک‌های «مرکاوا ۴» را با بمب و خمپاره هدف قرار دادند. همچنین چندین ساختمان که نیروهای اسرائیلی در آن مستقر بودند، با خمپاره و آتش مسلسل هدف قرار گرفت و رزمندگان با ورود به ساختمان‌ها، نیروهای دشمن را از نزدیک و با استفاده از اسلحه سبک و نارنجک از پا درآوردند.
رزمندگان همچنین فرمانده یک تانک را هدف قرار داده و به هلاکت رساندند. نیروهای پشتیبانی با شلیک خمپاره محل عملیات را پوشش دادند تا مسیر رسیدن نیروهای کمکی دشمن مختل شود و رزمندگان بتوانند عقب‌نشینی امنی داشته باشند. هنگام رسیدن نیروهای امدادی اسرائیل، یک عامل شهادت‌طلب خود را منفجر کرد و تعدادی از نیروهای دشمن کشته و زخمی شدند. نبرد چند ساعت ادامه یافت و نیروهای اسرائیل تنها با نیروی هوایی توانستند مقابله کنند.رادیو ارتش اسرائیل اعلام کرد تونلی که رزمندگان از آن خارج شدند، قبلاً توسط ارتش بررسی شده بود و دوربین نظارتی توسط آتش مقاومت مختل شد، در حالی که سربازان دشمن در حال استراحت بودند.
گزارش ارتش اسرائیل از عملیات
1- حدود ۱۵ نیروی حماس از تونلی در ۴۰–۵۰ متری پایگاهی که نیروهای ویژه «سییرت حروف» وابسته به لشکر کفیر در آن مستقر بودند، بیرون آمدند و به سه گروه تقسیم شدند. در آغاز با شلیک به دوربین مراقبت، دید پایگاه مختل شد و ورودشان دیر تشخیص داده شد.
2- یک گروه ۶–۷ نفره به ساختمانی رسید که بیشتر نیروهای اسرائیلی در آن خواب بودند. دو نفر وارد شدند، فرمانده آن‌ها را بیدار کرد و درگیری مستقیم در داخل ساختمان رخ داد. نیروها پس از بیدار شدن جنگیدند، چند مهاجم را کشتند و بقیه عقب‌نشینی کردند.
3- هم‌زمان تانک‌ها و نیروی هوایی وارد شدند. یک فرمانده تانک شلیک RPG را دید و با سه گلوله سه مهاجم را کشت. تانک دیگر یک مهاجم را که RPG در دست داشت زیر گرفت. تا این مرحله ۶–۸ مهاجم کشته شدند.
4- گروه دوم مهاجمان (۷–۸ نفر) از عقب خمپاره‌پرانی کردند تا جلوی کمک نیروهای اسرائیلی را بگیرند. یکی از آنان در نزدیکی تونل کشته شد و بقیه احتمالاً به تونل گریختند، در مسیر عقب‌نشینی بمب کار گذاشتند.
5-نفوذ مهاجمان به داخل پایگاه حدود ۱۰ دقیقه طول کشید، اما درگیری کامل نزدیک سه ساعت ادامه داشت. اکنون ارتش سرگرم تخریب مسیر تونلی است که نیروهای حماس از آن وارد شدند.
6-از کشته‌ها تجهیزات مختلف پیدا شد: جلیقه، کلاشینکف، RPG پیشرفته، نارنجک، مواد منفجره، بمب و برانکارد. به گفته ارتش اسرائیل، برانکارد برای اسارت سرباز استفاده می‌شد.
7- حدود دو ماه پیش بخشی از همین مسیر تونلی «خنثی» شده بود، اما چون کل شبکه زیرزمینی نابود نشد، حماس توانست دهانه تازه‌ای ایجاد کند و دوباره از همان مسیر استفاده کند.
مقاومت و گذر از دفاع به حمله پیشگیرانه
این عملیات نشان داد که نباید درمورد نتیجه جنگ قضاوت عجولانه‌ای کرد و صحنه نبرد هنوز در حال ترسیم است.این عملیات دیگر یک درگیری لحظه‌ای و گذرا نبود و مقاومت توانسته از مرحله دفاع صرف به مرحله حمله پیشگیرانه وارد شود.
در این عملیات، نیروهای مقاومت منتظر حرکت نیروهای اشغالگر نماندند و با حمله‌ای سازمان‌یافته، موقعیت نظامی دشمن را هدف قرار دادند، که نشان‌دهنده تغییر استراتژیک در شکل نبرد و توانایی مقاومت برای تعیین زمان و مکان درگیری است.
نکات کلیدی عملیات
استفاده هوشمندانه از تونل‌ها: انتخاب تونلی که فاصله آن تنها ۴۰ تا ۵۰ متر از پایگاه دشمن بود، نشان‌دهنده برنامه‌ریزی دقیق است. ارتش اسرائیل اعتراف کرده بود که مسیر قبلاً مورد بررسی قرار گرفته، اما مقاومت آن را دوباره فعال کرده و دهانه جدیدی ایجاد کرد. این موضوع نشان‌دهنده مهارت مهندسی و انعطاف عملیاتی بالای مقاومت است و تأکید می‌کند که ساختار زیرزمینی مقاومت قابل تخریب کامل نیست.
آمادگی اطلاعاتی و زمان‌بندی دقیق: عملیات نتیجه برنامه‌ریزی و رصد قبلی بود، نه اقدام لحظه‌ای. مقاومت الگوی نگهبانی و نقاط نظارتی پایگاه را بررسی کرد، دوربین‌ها را از کار انداخت و زمان ضعف دشمن را شناسایی کرد؛ یعنی زمانی که اکثر سربازان خواب بودند.
این موضوع عنصر غافلگیری را افزایش داد و ابتکار عمل را از دشمن گرفت.تقسیم‌بندی نیروها: مهاجمان که حدود ۱۵ نفر بودند، به سه گروه تقسیم شدند. گروه اول وارد ساختمان شد و با سربازان درگیر شد، گروه دوم مأمور مقابله با زره و تیراندازی از فاصله دور بود و گروه سوم با شلیک خمپاره مانع رسیدن نیروهای کمکی شد. این تقسیم‌بندی نشان‌دهنده هماهنگی و سطح بالای رهبری میدانی است.
غافلگیری: مقاومت با هدف قرار دادن دوربین‌های نظارتی، توان شناسایی دشمن را کاهش داد و سربازان را دچار سردرگمی کرد. این اقدام ساده از نظر فنی، تأثیر میدانی قابل توجهی داشت و نشان می‌دهد که مقاومت نقاط ضعف دشمن را به دقت شناسایی کرده بود.
مبارزه از فاصله نزدیک: درگیری در داخل ساختمان از مهم‌ترین بخش‌های عملیات بود. فرمانده نیروها سربازان دشمن را از خواب بیدار کرد و در حالی که پرتاب نارنجک و تیراندازی جریان داشت، رزمندگان مقاومت توانستند موقعیت را کنترل کنند و مانع پیشروی نیروهای دشمن شوند.
این درگیری نشان می‌دهد که در محدوده نزدیک، برتری تکنولوژیک دشمن کاهش می‌یابد و توانایی انسانی و مهارت رزمی مقاومت نقش تعیین‌کننده دارد.آمادگی برای اسیرگیری سربازان: در میان تجهیزات به دست آمده، برانکاردی یافت شد که احتمالاً برای انتقال یک سرباز طراحی شده بود. این نشان می‌دهد که هدف عملیات تنها درگیری کوتاه‌مدت نبوده و احتمال دستیابی به برگ برنده در مبادله اسرا نیز مد نظر بوده است.عقب‌نشینی تاکتیکی و کاشت مواد منفجره: حتی هنگام عقب‌نشینی، مقاومت واکنشی تصادفی نداشت و مسیر عقب‌نشینی را با مواد منفجره پوشش داد تا نیروهای دشمن در تعقیب با خسارت مواجه شوند. این اقدام نشان‌دهنده مدیریت هوشمندانه عملیات از آغاز تا پایان است.
فرمانده عملیات
فرمانده عملیات، شهید عبدالله خلیل عابدین «ابوفراس»، نمونه‌ای از رزمندگان برجسته غزه بود. او پیش‌تر به عنوان وکیل فعالیت می‌کرد اما مسیر مقاومت و جهاد را انتخاب کرد. او در عملیات طوفان الاقصی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ شرکت داشت و در نخستین تجاوز به خان یونس، یک چشم و پایش آسیب دید، اما با وجود جراحات، به میدان بازگشت و در این عملیات نیز در خط مقدم حضور داشت تا زمانی که توسط تانک دشمن به شهادت رسید.
