ممدانی،‌ ترامپ را مجبور به عقب‌نشینی کرد

 دیدار رئیس‌جمهور آمریکا با سیاستمدار جوان دموکرات و منتقد سرسخت سیاست‌های واشنگتن در قبال جنگ غزه، به صحنه‌ای متفاوت از آنچه ترامپ در مواجهه با رهبران سیاسی نشان می‌داد، تبدیل شد. مواضع قاطع ممدانی در دفاع از ارزش‌های انسانی و مخالفت با جنگ، نه تنها موجب عقب‌نشینی ترامپ از برخی مواضعش شد، بلکه جلوه‌ای از تغییر فضای سیاسی و اجتماعی آمریکا و رشد جریان‌های منتقد سیاست‌های سنتی قدرت را نمایان ساخت.

 «عبدالباری عطوان» تحلیلگر سرشناس جهان عرب و سردبیر روزنامه رای الیوم در یادداشتی نوشت: در پی دیدار و نشست خبری مشترک دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و زهران ممدانی، عضو حزب دموکرات و نماینده سیاسی جوان در شهر نیویورک، تحلیلگران رسانه‌ای این رویداد را نقطه عطفی در تحولات سیاسی آمریکا و نمادی از تقابل گفتمان قدرت سنتی با نسل جدیدی از سیاستمداران توصیف کرده‌اند.

در این دیدار، ترامپ که طی سال‌های گذشته به اتخاذ مواضع تند علیه مهاجران، منتقدان سیاسی و حامیان حقوق فلسطینی‌ها شهرت داشت، برخلاف سبک معمول خود، در برابر انتقادات صریح و مستدل ممدانی موضعی محافظه‌کارانه اتخاذ کرد. گزارش‌ها حاکی است که ترامپ در جریان این نشست از برخی اظهارات پیشین خود درباره ممدانی ــ از جمله توصیف او به عنوان «افراطی» یا «کمونیست» ــ عقب‌نشینی کرد و او را «فردی منطقی و متعهد به منافع شهر نیویورک» خواند.

زهران ممدانی، ۳۴ ساله، که به عنوان سیاستمداری با گرایش‌های عدالت‌محور شناخته می‌شود، در این نشست بر مواضع خود در محکومیت جنگ غزه و انتقاد از استفاده از مالیات آمریکایی‌ها برای حمایت از عملیات نظامی در این منطقه تأکید کرد. او بدون عقب‌نشینی از اظهارات پیشین خود، بار دیگر از لزوم توقف حمایت مالی از «نتایج انسانی و اخلاقی فاجعه‌بار جنگ» سخن گفت.

ترامپ در واکنش به پرسش خبرنگاران درباره احتمال بازداشت بنیامین نتانیاهو در صورت سفر او به نیویورک ــ با توجه به برخی پیگردهای حقوقی ــ از پاسخ مستقیم خودداری و اعلام کرد که «این مسئله در دستور بحث قرار نداشته است». این واکنش محتاطانه، در کنار تغییر لحن او در برابر ممدانی، به‌عنوان نشانه‌ای از حساسیت فضای جدید افکار عمومی آمریکا نسبت به جنگ و تبعیض ارزیابی شده است.

ممدانی، که مهاجری مسلمان و دارای پیشینه خانوادگی آسیایی است، در سال‌های اخیر به یکی از چهره‌های برجسته نسل جدید سیاستمداران آمریکایی تبدیل شده که با تکیه بر رأی طبقات کم‌درآمد، جوانان و فعالان عدالت اجتماعی توانسته‌اند در عرصه سیاسی نقش‌آفرین باشند. او بارها اعلام کرده است که هدفش «بهبود خدمات عمومی، کاهش هزینه‌های زندگی و تقویت عدالت اجتماعی» در شهر نیویورک است.

تقابل آشکار دیدگاه‌های ممدانی با سبک سیاسی ترامپ و استقبال گسترده افکار عمومی از این مواضع، نشانه‌ای از تغییر تدریجی در الگوی رهبری سیاسی در آمریکا است. این تغییرات نه‌تنها محدود به آمریکا نیست، بلکه بازتابی از حرکت جهانی به سوی مخالفت با تبعیض، استعمار و سیاست‌های سلطه‌گرایانه در شرق و غرب است.

عطوان با اشاره به پیشینه مهاجرتی ممدانی معتقد است که حضور او در آمریکا و امکان رشد سیاسی‌اش در این کشور، نمونه‌ای از فضای نسبی پذیرش اجتماعی در مقایسه با برخی از کشورهای ثروتمند عربی تلقی می‌شود که به گفته منتقدان، فرصت مشابهی را برای مهاجران فراهم نمی‌کنند.

ظهور چهره‌هایی مانند زهران ممدانی در عرصه سیاست جهانی، می‌تواند آغازگر دوره‌ای متفاوت در ساختارهای قدرت، گفتمان عدالت‌محور و حضور نسل جدیدی از رهبران باشد؛ رهبرانی که به جای اتکا به حمایت مالی، نفوذ سنتی یا لابی‌های قدرتمند، با تکیه بر آرای مردمی و ارزش‌های انسانی وارد میدان شده‌اند.