موضعی دوگانه آژانس در قبال تهران و تل‌آویو

 روزنامه اینترنتی رأی الیوم در مقاله‌ای به قلم «رعد جباره»، سردبیر مجله «الکلمه الحره»، نوشت سفر رئیس سازمان بین‌المللی انرژی اتمی به تهران از اهمیت زیادی برخوردار است و در آخرین فرصت ایران به طرف‌های امضاکننده توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ انجام شد. 

در این مطلب آمده است: درباره مسائل پشت پرده سفر مطلع شدیم که تهران در خصوص درز برخی اطلاعات محرمانه درباره فعالیت هسته‌ای ایران از طریق خبرگزاری رویترز پیام اعتراض‌آمیزی به شورای حکام آژانس و رئیس آن ارائه کرد و این خبرگزاری مدعی شد بازرسان آژانس بین‌المللی شواهد شک‌برانگیزی درباره ۲ تأسیسات هسته‌ای یافتند که ایجاب می‌کند بازرسی بیشتری در آن‌ها انجام شود.

بر اساس قوانین این سازمان، همه اطلاعات درباره عملیات بازرسی آژانس باید محرمانه باقی بماند و به هیچ وجه نباید به رسانه‌ای درز کند.

اطلاعات ما نشان می‌دهد کاظم غریب‌آبادی، نماینده ایران در این سازمان، پانزدهم فوریه ۲۰۲۱ با ارائه نامه اعتراض‌آمیز در وین، ابعاد حقوقی و اعتراض‌های سیاسی را درباره عمل بازرسان آژانس در ایران مطرح کرد.

پس از آن، رافائل گروسی، مدیر کل این سازمان، سفر فوری به ایران برای گفتگو با علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، انجام داد تا از این بحران بکاهد.

بدون تردید، نتایج بازرسی‌های بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به همه کشور‌های جهان محرمانه باقی می‌ماند و اجازه انتشار هیچ اطلاعاتی در این باره از طریق رسانه‌ها وجود ندارد. از این رو، باید در سازوکار‌ها و قوانین مربوط به عمل سازمان و بازرسان آن بازنگری کرد تا بار دیگر چنین نقض قانونی تکرار نشود و آژانس به شکل حرفه‌ای بی‌طرف باقی بماند.

نویسنده این مطلب در ادامه نوشت: بر این باورم که سفر سریع گروسی به تهران و گفتگو با مسئولان آن با هدف یافتن راه حل‌های میانه و جلوگیری از قطع سفر‌های بازرسان انجام شد تا ایران به دور از نظارت در چارچوب برجام و پروتکل الحاقی، در همه فعالیت‌های هسته‌ای خود آزاد نباشد.

در اینجا دو نکته وجود دارد: نخست، سازمان بین‌المللی انرژی اتمی باید از سیاسی کردن فعالیت‌های خود دست بردارد، به مسائل فنی اکتفا کند و بین کشور‌های جهان تمایزی قائل نشود. اگر انرژی هسته‌ای حق همگان است و به غنی‌سازی اورانیوم در چارچوب اهداف مسالمت‌آمیز با وجود بازرسان، اجازه داده می‌شود، چرا آژانس به وظیفه خود در فلسطین اشغالی عمل نمی‌کند؟

چرا از رآکتور دیمونا بازدید نمی‌کند که تصاویر ماهواره‌ای نشان دهنده توسعه تأسیسات این رآکتور و ایجاد تأسیسات جدید و فعالیت در منطقه حفرشده‌ای با طول ۱۴۰ متر و عرض ۵۰ متر است و از سال ۲۰۱۸ مسائل این تأسیسات با ابهام مواجه است.

دوم اینکه برخی گزارش‌های موثق «هیئت بین‌المللی نظارت بر مواد شکافت‌پذیر» با حضور کارشناسان ۱۷ کشور نشان می‌دهد تصاویری که آن‌ها در اختیار دارند، از فعالیت‌های غیرعادی و احداث تأسیسات جدید اطراف رآکتور دیمونا پرده برمی دارد؛ اما سازمان بین‌المللی انرژی اتمی هیچ مطالبه‌ای برای بازرسی این تأسیسات نداشته است. آن هم در حالی که گزارش‌های سازمان اطلاعات آمریکا نشان می‌دهد تل‌آویو بیش از ۹۰ کلاهک هسته‌ای در اختیار دارد.