خانواده ها از نظر اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و بسیاری جوانب دیگر با هم تفاوت دارند. به همین دلیل راه های مدیریت کردن خانواده در آن‌ها نیز متفاوت است، اما آن چه همه خانواده ها به صورت مشترک دارند این است که افرادی که آن ها را اعضای خانواده می نامند، به نوعی برای آن ها دارای اهمیت هستند.
در واقع اعضای هر خانواده مهم ترین بخش های آن هستند و تعریف خانواده بدون وجود آن‌ها شکل نمی گیرد.
امروزه هر جامعه تعریف مشخصی از خانواده برای خود دارد که می تواند به کل با تعریف خانواده در جامعه ای دیگر متفاوت باشد. در واقع موضوعاتی مانند ارزش ها،فرهنگ،دین و مذهب،سطح اجتماعی و اقتصادی مردم و حتی موقعیت اجتماعی آن‌ها معنی خانواده را مشخص کند.
به هرحال مدیریت خانواده خوب و برتر، قطعا یکی از سخت ترین کارهایی است که باید یک فرد انجام دهد و برای اینکه بتوانیم عشق به خانواده داشته باشیم، مستلزم یادگیری یکسری مهارت‌ها هستیم.
محمدباقر حبّی روانشناس در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره بهبود سطح کیفی عملکرد خانواده، اظهار کرد: خانواده در جمع مهم‌ترین نهاد اجتماعی است که می‌تواند پایه و اساس یک جامعه را شکل دهد و بستر مناسبی برای تکامل جامعه و شکل‌گیری شخصیت افراد محسوب شود و به معنایی جلوه‌گر آرامش انسان‌ها و تامین نیازهای روحی،روانی و اجتماعی افراد است.
این روانشناس با بیان اینکه جامعه سلامت و پویا در سایه یک خانواده سالم و با نشاط است، ادامه داد: اگر انتظار یک جامعه با روند تکاملی روبه رشد و همه جانبه‌ای را داریم باید بستر آن در محیط خانواده و روابط بین زوجین شکل بگیرد، یعنی زمانی افراد از یک شخصیت سالم و به دور از اختلالات روانشناختی و شخصیتی همراه با آرامش روان و آسایش برخودار می‌شوند که خانواده از درون مایه مناسبی بهرمند باشد، به طوری که روابط بین اعضای آن سالم باشد.
وی مهارت حل مسئله بین افراد خانواده را مهم دانست و افزود: این امر مهم است که تمام اعضای خانواده در مواجهه با مشکلات باید توانایی لازم حل مسئله را داشته باشند و ضعف و ناتوانی آن‌ها می‌تواند تمام اعضای خانواده را دچار مشکل کند و برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی مناسب است که با شناسایی ضعف‌ها و تقویت آن‌ها به سطح عملکرد خانواده کمک کنند.
وی تصریح کرد: مهارت ایفای نقش درست هر یک از اعضای خانواده نیز مهم است به شکلی که هر کدام از افراد خانواده با قبول مسئولیت‌های نقش خود می‌تواند در بهبود عملکرد اعضای خانواده نقش مهمی داشته باشد یعنی پدر،مادر و... با پذیرش مسئولیت‌های خود، شناخت آن‌ها و وظایف‌شان در قبال یک‌دیگر در سطح کیفی خانواده می‌توانند موثر باشند.
حبّی روانشناس ادامه داد: ابراز حمایت‌های عاطفی مهارت دیگری است که افراد خانواده باید به آن توجه داشته باشند، چرا که انتظار می‌رود با قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف اجتماعی،روانی،خانوادگی و... اعضای خانواده با یک‌دیگر همدلی و هم‌دردی لازم را داشته باشند و احساس تنهایی به آن‌ها در شرایط بحرانی دست ندهد و در صورت نیاز با شناسایی آسیب‌ها و تقویت مهارت‌های عاطفی احساس نشاط و همدلی را در خانواده ایجاد کنند.
وی افزود: این امر مهم است که اعضای خانواده در ارائه شیوه درست تبادل اطلاعات نیز عملکرد مطلوبی داشته باشند، به گونه‌ای که با به کارگیری الگوهای ارتباطی مناسب بتوانند از لحاظ عاطفی،رفتاری و شناختی بدون کمترین آسیب و اینکه به کسی احساس تحقیر دست ندهد و دیگری نیز خود را برتر از فرد دیگر نشان ندهد بتوانند در یک الگوی ارتباطی تعالی بخش در حل مسائل و مشکلات در بخش‌های مختلف زندگی همت داشته باشند.
حبّی گفت: واکنش‌های هیجانی نیز معطوف به حل مسئله بوده و لازم است فرد بتواند نسبت به اتفاق‌هایی که در محیط خانواده و روابط زوجین ایجاد می‌شود رفتار مناسبی را از خود نشان دهد و اگر فرد توانایی واکنش‌های مناسب را نداشته باشد و نتواند پاسخ مناسب هیجانی به محرک‌ها و اتفاقات محیطی بدهد این روند می‌تواند روابط خانوادگی را با آسیب‌های مختلف همراه سازد.
وی با بیان اینکه در روابط زوجین ابراز رفتارهای هیجانی مناسب توصیه می‌شود، خاطر نشان کرد: واکنش‌های هیجانی در بروز عشق،دوست داشتن و هیجان‌هایی از این قبیل که در شرایط مختلف روابط زناشویی رخ می‌دهد مستلزم یادگیری مهارت‌های مرتبط با این مسئله است، چرا که در صورت بروز واکنش‌های هیجانی شدید،افسار گسیخته و همراه با خشم می‌تواند به محیط خانواده آسیب بزند.
