۲۶ آوریل ۱۹۸۶ در حافظه تاریخی مردم دنیا یادآور یکی از تلخ‌ترین رخداد‌های مرگبار انسانی است. فاجعه چرنوبیل به دلیل انتشار گسترده آلاینده‌های رادیواکتیو ، بی‌شک بدترین حادثه در یک نیروگاه هسته‌ای دنیا تا به امروز محسوب می‌شود.
با گذشت بیش از سه دهه، همچنان تأثیرات انسانی و زیست محیطی این فاجعه پابرجاست. جدای از این تاثیرات، برخی اتفاقات عجیب و غریب از شیوع شیر گاو حاوی مواد رادیواکتیو گرفته تا نجات یک گونه در معرض خطر جانوری را به نحوی به حادثه چرنوبیل نسبت می‌دهند.
سریالی کوتاه به نام چرنوبیل، تا حدی توانست بار دیگر توجه‌ها را به سوی بدترین حادثه نیروگاه هسته‌ای جهان جلب کند. حادثه‌ای که در هنگام باز شدن هسته راکتور نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل در اوکراین دنیا را در بهت و حیرت فرو برد. بسیاری از رخداد‌های آن روز سرنوشت ساز به خوبی در این سریال به نمایش درآمد. از متروکه به جا ماندن شهر پریپیات تا ممنوعه شدن منطقه‌ای به وسعت ۱۰۰۰ مایل مربع. همچنین طی سه ماه پس از فاجعه، بیش از ۳۰ نفر در اثر عوارض حاد رادیواکتیوی جان خود را از دست دادند.
پیامد‌های این فاجعه محدود به همان روز‌ها نشد و در ماه‌ها و سالهای آینده نیز وقایع عجیبی رخ داد. در این گزارش به مواردی که به نحوی نشأت گرفته از حادثه چرنوبیل است، خواهیم پرداخت.
چرخ و فلکی برای سرگرمی ساکنان محلی
قرار بود پارک تفریحی پریپیات در ۱ مه ۱۹۸۶، پنج روز پس از حادثه چرنوبیل، افتتاح شود. به گفته یک مقام محلی، اگرچه این پارک هرگز به طور رسمی به روی بازدیدکنندگان باز نشد، اما چرخ و فلک آن در ۲۷ آوریل شروع به کار کرد تا ساکنان محلی را که متاثر از آن فاجعه بودند، به نوعی سرگرم کند.
توصیه پزشکان برای سقط جنین
پس از حادثه چرنوبیل بود که پزشکان به زنان اروپای غربی مرتبا توصیه کردند تا در صورت بارداری اقدام به سقط جنین کنند. آن‌ها درباره خطر نقص مادرزادی نوزادنی که پس از فاجعه چرنوبیل به دنیا می‌آمدند، نگران بودند.
نقاشی‌های عجیب بر روی دیوارهای پریپیات
در سالهای پس از فاجعه چرنوبیل، هنرمندان زیادی به منطقه ممنوعه سفر کردند تا نقاشی‌ها و پرتره‌های یادگاری از آنجا ترسیم کنند. یک سبک نقاشی در سراسر این منطقه دیده می‌شود و آن چیزی نیست جز مجموعه‌ای از چهره‌های سایه مانند کودکانه که گفته می‌شود نماد ارواح ساکنان سابق این منطقه است که قربانی حادثه چرنوبیل شدند.
تاثیر حادثه چرنوبیل بر رشد گیاهان و نابودی اشیا
دیوید مک میلان، عکاسی بود که طی ۲۵ سال بازدید‌های متعددی از منطقه ممنوعه نزدیک به نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل صورت داد. در مجموعه عکس‌های او آنچه به وضوح به تصویر کشیده شده، از بین رفتن سریع اشیا و وسایل به جا مانده از ساکنان محلی است.
تا سال ۲۰۰۹ پوتره ولادیمیر لنین، بنیانگذار حزب کمونیست روسیه در اثر تشعشع مواد رادیو اکتیو به طور کامل ناپدید شد. همزمان با نابودی مصنوعات ساخت بشر، گیاهان به رشد خود ادامه دادند و بقایای به جا مانده از ساکنان محلی را در زیر رشد مداوم خود مدفون کردند.
عروسک‌هایی که در شهر رها شد
بر خلاف تصور عمومی، عروسک‌های پراکنده در سراسر منطقه ممنوعه چرنوبیل، متعلق به ساکنان قبلی آن نیست. بلکه بیشتر آن‌ها به احتمال زیاد توسط گردشگردان به آنجا آورده شد و بر روی طاقچه‌ها و تخت‌های مهد کودک آنجا رها شدند.
بازگشت به منطقه ممنوعه
آب و خاک منطقه ممنوعه چرنوبیل همچنان آلوده و زندگی در آن خلاف قانون است. با این حال این منطقه را نمی‌توان کاملاً خالی از سکنه دانست. پس از این فاجعه، صد‌ها نفر از ساکنان محلی به رغم هشدار‌های ایمنی برای ورود به آنجا، به روستا‌های محل سکونت خود بازگشتند.
به اغلب زنان ۷۰ تا ۸۰ سالهای که به منطقه ممنوعه برگشتند، لقب «مادربزرگ چرنوبیل» داده شده است.
بازگشت خرس قهوه‌ای اروپایی به منطقه
پیش از وقوع فاجعه چرنوبیل، بیش از یک قرن بود که خرس قهوه‌ای اروپایی در منطقه ممنوعه چرنوبیل رویت نشده بود. اما در سال ۲۰۱۴، یک زیست شناس اوکراینی رویت یک خرس قهوه‌ای را در این منطقه ثبت کرد.
نجات یک گونه اسب در معرض خطر انقراض
در سال ۱۹۹۸ به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای نجات گونه‌ها در معرض انقراض، یک گونه خاص اسب در بیابان‌های حوالی نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل آزاد شد. به نظر می‌رسد این گونه خاص از اسب‌ها در غیاب انسان‌ها به خوبی توانستند رشد کرده و از انقراض نجات یابند.
تومور و آب مروارید پرندگان و جوندگان
پرندگان، جوندگان و حشرات هم از تبعات حادثه چرنوبیل در امان نبودند. در برخی از گونه‌های جانوری مذکور جهش‌هایی مشاهده شد که همگی به تشعشعات ناشی از حادثه چرنوبیل نسبت داده شد. این ناهنجاری‌ها خود را به شکل رشد تومور، آب مروارید و کوچک شدن مغز این جانوران نشان داد. تاثیراتی که ممکن است برای نسل‌ها در این گونه‌های جانوری باقی بماند، هر چند ممکن است به طور دائمی آن‌ها را تحت تأثیر قرار ندهد.
شیر با طعم ایزوتوپ رادیواکتیو
یکی از سموم منتشر شده در حادثه چرنوبیل، سزیم -۱۳۷ بود. یک ایزوتوپ رادیواکتیو که می‌تواند دست کم تا یک نسل برای انسان خطر ایجاد کند.
در سال ۲۰۱۸، دانشمندان اعلام کردند هنوز در گیاهان مناطق اطراف نیروگاه چرنوبیل سزیم -۱۳۷ وجود دارد که این سم از طریق شیر گاو به انسان منتقل می‌شود. این مطالعه نشان داد شیر گاو‌های روستا‌های اوکراین که دور از نیروگاه چرنوبیل واقع هستند، حاوی پنج برابر سزیمی است که برای بزرگسالان بی خطر تلقی می‌شود و ۱۲ برابر حد مجاز برای کودکان است.
