رضا یگانه شکیب عضو هیئت علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا و کارشناس مسائل عربی و بین الملل درباره روابط ایران با کشور‌های مختلف پس از انتخاب شدن آقای رئیسی به عنوان رئیس جمهور کشورمان، گفت: آقای جایشانکار وزیر خارجه هند که در هفته های گذشته به ایران سفر کردند، علاوه بر دیدار با همتای ایرانی خود با آقای رئیسی رئیس جمهور منتخب ایران هم دیدار و رایزنی کردند، در این سفر وزیر خارجه هند حامل پیام نخست وزیر دهلی نو بوده و آخرین تحولات افغانستان و روابط دو جانبه موضوع مورد بحث بوده است.
هند نمی‌خواهد در روابط خود با ایران از چین عقب بماند
وی افزود: مسئله مهم دیگر بندر چابهار در روابط ایران و هند است، به نظر می‌رسد هند نمی‌خواهند از رقیب منطقه‌ای خود یعنی چین عقب بمانند، لذا مسئولان هندی علاقمند هستند که از بندر چابهار استفاده کنند تا از طریق کریدور شمال به جنوب و کریدور شرق به غرب، محصولات خود را از این طریق به ترکیه یا جمهوری آذربایجان و از آن طریق به اروپا ارسال کنند.
یگانه شکیب ادامه داد: هندی‌ها علاقمند بودند که همکاری‌هایی در حوزه انرژی با ایران داشته باشند، همواره هم اعلام کردند که خواستار این هستند که واردات نفتی را که در دوره ترامپ با ایران قطع شده است، از سر بگیرند، قبلا حتی روزی ۶۵۰ هزار بشکه نفت هم در روز به آن‌ها ارسال کردیم، هندی‌ها به خصوص سیاست کلی گوناگون کردن تامین کنندگان انرژی را هم سال هاست که دنبال می‌کنند تا اگر ریسک سیاسی اتفاق افتاد، بتوانند موازنه را برقرار و از منبع دیگری انرژی خود را تامین کنند. هندی‌ها دائم به دنبال افزایش ظرفیت ذخایر سوخت استراتژیک خود هستند.
ژاپن هم می‌خواهد از موقعیت پیش آمده برای ارتباط با ایران استفاده کند
کارشناس مسائل عربی با اشاره به اعلام آمادگی وزیر خارجه ژاپن برای سفر به ایران، گفت: دو سال گذشته یعنی سال ۹۸ بود که شینزو آبه به تهران آمد، اما همان زمان هم ژاپن اعلام کرد که حاضر نیست به ائتلاف آمریکایی بپیوندد و وارد خلیج فارس شود. به نظر می‌رسد که ژاپن هم می‌خواهد از موقعیت پیش آمده بعد از روی کار آمدن جو بایدن استفاده کند و امیدهایی به لغو تحریم‌ها دوره ترامپ دارد، البته ژاپن هم وزنه سنگینی در آمریکاست و قدرت چانه زنی دارد، لذا می‌تواند امتیازات خوبی از آمریکا بگیرد.
یگانه شکیب ادامه داد: ژاپن یکی از سه کشوری است که بیشترین مقدار اوراق قرضه را در آمریکا دارد و پس از انگلستان صاحب بیشترین سهام از هولدینگ‌ها و شرکت‌های فرا ملی آمریکاست، اکنون به نظر می‌رسد که می‌خواهد راه را برای همکاری‌های نوین باز کند به خصوص اینکه رقابتی بین چین و ژاپن وجود دارد، چین هم در برقراری رابطه با کشور‌های مهم خاورمیانه به خصوص ایران پیشی گرفته مسئله دیگر موضوع نفت است، در واقع ژاپن مانند هند به دنبال نفت است و می‌تواند به همه این‌ها نفت دهد با تخفیف و قیمت رقابتی به خصوص با اعتبار‌های ۶۰ روزه‌ای که به این‌ها وارد می‌کند.
عضو هیئت علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا تصریح کرد: ایران یکی از عظیم‌ترین ناوگان‌های حمل و نقل نفت در سراسر جهان دارد و می‌تواند مقدار زیادی پول ذخیره کند، به نظر می‌رسد که سفر وزیر خارجه ژاپن یا نخست وزیر این کشور با سفر دو سال گذشته آقای شینزو آبه فرق کند، در آن زمان آقای شینزو آبه با یک خوش خیالی آمده بود و می‌خواست کاتالیزوری برای از سر گیری رابطه تهران و واشنگتن شود. به نظر می‌رسد این دفعه عمل گرایانه‌تر به این موضوع نگاه کنند.
معجزه‌ای در روابط تهران و ریاض رخ نمی‌دهد
وی با اشاره به سیگنال‌ها و تحولاتی که بین تهران و ریاض فرستاده شده است، گفت: به نظر می‌رسد که عربستان فهمیده به جنایات و تجاوز خود در یمن خاتمه دهد، چراکه قدرت شکستن مقاومت یمن را ندارد، به نظر نمی‌رسد که سیگنال‌هایی که بین عربستان و ایران فرستاده شده به جز موضوع یمن به موضوع دیگری معطوف باشد یا به معجزه‌ای در رابطه این کشور منجر شود و به عادی شدن روابط تهران و ریاض هم ختم نمی‌شود. دو کشور از نظر ماهوی، ایدئولوژی نظام‌ها در دو کشورها، اهداف در منطقه و جهان با هم متفاوت هستند و بعید می‌رسد که عربستان سعودی جز مسئله یمن روی مسئله دیگری مانور دهد.
احتمال بهتر شدن روابط ایران و مصر وجود دارد
یگانه شکیب درباره احتمال روابط ایران و مصر، توضیح داد: احتمال بهتر شدن این روابط هم ممکن است وجود داشته باشد، ولی قطعا موضعی است، مصر دنبال تنش نیست. مصر ممکن است به صورت موضعی رابطه خود را با ایران بهتر کند اما در واقع در حال فاصله گیری از آمریکاست و اقتصاد شکننده مصر اکنون چشم به سرمایه گذاری پکن دوخته است، به عنوان مثال چینی‌ها یک وام یک میلیارد و سه میلیون دلاری به مصر داده‌اند و متقاعب آن یک سرمایه گذاری ۴/۴ میلیارد دلاری در پروژ‌های زیر ساختی و تولید برق مصر انجام دادند. به نظر نمی‌رسد که مصر بخواهد ریسکی کند که این سرمایه گذاری‌ها به خطر بیفتد و روابط ش که چین که با ایران هم رابطه دوستانه دارد به خطر بیفتد بلکه در قطعا در جهت تنش زدایی اقدام خواهد کرد.
وی افزود: مصر می‌ترسد که اگر در منطقه درگیری بین نیرو‌های مقاومت و رژیم صهیونیستی و آمریکا صورت بگیرد، مصر آسیبی نبیند، به طور کلی واقعیت جهان کمی تغییر کرده است، تمام کشور‌هایی که در حاضر درصدد این هستند که رابطه خوب و بهتری با ایران برقرار کنند جایگاه رقبای آمریکا که حداقل چین یکی از آنهاست در جهان شناخته اند و می‌دانند که آمریکا دیگر تنها قدرت جهان نیست، به ویژه اینکه کشورها به دنبال سیاست دلار زدایی رفته اند و پیمان‌های دوجانبه و چند جانبه امضاء شده است که کشورها را در برابر تحریم‌های احتمالی آمریکا بیمه می‌کند، چراکه بدون تعرفه با هم معامله می‌کنند و هم با ارز‌های محلی و خطوط اعتباری که بین هم باز می‌کنند، بنابراین بسیار منطقی است که کشورها به دنبال این باشند که نه فقط از محصولات ایران بهره ببرند که بسیار با قیمت مناسب تولید می‌شود و آن را وارد کشور خود کنند در مسائل نفت و گاز به خصوص در مشتقات نفتی، پتروشیمی فلزات از بازار بزرگ هشتاد و ۷ میلیونی ایران برای صادر کردن محصولات استفاده کنند.
ایران در رابطه با کشورها به همه طرف‌ها در دیپلماسی نگاه یکسان دارد
عضو هیئت علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا با اشاره به تاثیر رئیس جمهور جدید ایران در سمت و سوی روابط جمهوری اسلامی ایران، گفت: به نظر می رسد که روابط ایران بسیار پر رنگ‌تر و موثر‌تر از گذشته است، چراکه اوضاع جهان تغییر کرده است و آقای رئیسی هم در اولین مصاحبه مطبوعاتی خود در پاسخ به این سوال که آیا می‌خواهید با بایدن دیدار داشته باشید، گفت خیر. این پاسخ از موضع قدرت و هوشمندانه بود که نشان می‌داد موضع جدید جمهوری اسلامی ایران در روابط خارجی چگونه خواهد بود.
وی افزود: سیاست دولت جدید در روابط خارجی این گونه است که به یک برقراری توازن در رابطه با کشورها و نگاه یکسان به همه طرف‌ها در دیپلماسی است و دیپلماسی همه گیر و قدرتمند خواهد بود و لزوما چشم امید به غرب، آمریکا، حتی شرق و چین ندوخته است که همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد بریزد، بلکه در پی یک روابط همه گیر و متوازن با همه است.
یگانه شکیب ادامه داد: دیپلماسی دولت جدید بسیار قدرتمند است، سیاست خارجی سیاستی است که در دولت آقای رئیسی پشتوانه مردمی هم دارد و دو قوه دیگر یعنی قوه مقننه و قضائیه هم همگام با دولت پیش خواهد رفت و دست دولت را در روابط خارجی بازتر می‌کند.
