به گزارش افکارنیوز به نقل از ايسنا، زمستان سال گذشته گفته شد، فعاليت بنگاه انتشاراتي چشمه به حالت تعليق درآمده است و تا اطلاع بعدي، نميتواند كتابي را براي دريافت مجوز نشر به وزارت ارشاد ارسال كند. در پي اين موضوع، اين انتشارت از حضور در بيستوپنجمين نمايشگاه كتاب تهران نيز محروم شد و البته مسؤولان نمايشگاه اين موضوع را به نهادهاي ديگري مربوط ميدانستند.
اما اخیرا بهمن دری معاون فرهنگی وزارت ارشاد از لغو امتیاز این ناشر خبر داده و در توضیح علت این موضوع گفته است: «اول اینکه ما همهی تلاشمان را در ارتباط با این نشر انجام دادیم. مثلا دستور دادم کل کارهایی که از این انتشارات غیرقابل انتشار تشخیص داده شده بود، توسط کارشناسان دیگری هم بررسی شود تا ببینیم آیا مشکل همین است که دیدیم نه واقعا اینگونه نبود. توجه داشته باشید زمانی شما کتابی ارائه میکنید و غیرقابل انتشار تشخیص داده میشود و مسألهی خاصی نیست؛ ولی زمانی که این غیرقابل انتشارها تعدادشان زیاد میشود و حجم اصلی کار ناشر را دربر میگیرد، آن هنگام
نشاندهندهی نوعی کجروی و ترویج تفکری خاص و مضر و غلط است.»
او در ادامه عنوان کرده است: «ما گفتیم یک فرصت بدهیم که اصلاح کنند، شاید با درایت لازم بتوانند مسیر خودشان را اصلاح کنند؛ اما متأسفانه کار به اینجا رسید که این انتشارات کتابی عرضه کرد که سراسر ضد قیام کربلا و ضد امام حسین(ع) بود و این موضوع دیگر قابل گذشت نبود. آقای کیائیان، مدیر نشر، به دفتر من آمد و گفت، والله من این کتاب را نخواندهام! خب برادر من ما به شما پروانه نشر دادهایم که شما کتابها را بخوانید.»
دری در این گفتوگو که با روزنامهی جام جم انجام شده، علت دیگر لغو امتیاز این بنگاه انتشاراتی را اینگونه توضیح داده است: «یکی دیگر از تخلفهای نشر چشمه این بود که کتابی را برای مجوز ارائه میداد و بعد همان کتاب را دوباره از مسیر انتشاراتی دیگر با همان شکل و شمایل عرضه میکرد. بعد که پیگیری میکنیم و دلیلش را میپرسیم، میگویند مشکل از مؤلف بوده است و بعد که میگوییم خب بروید قراردادهایتان را بیاورید، میگویند صحبت شفاهی بوده و… به هر حال مشکلات این ناشر بیش از این چیزی است که مردم و اهل قلم میدانند و متأسفانه جو رسانهیی کاذب هم ایجاد میشود و ناشر
هم به هر حال بدش نمیآید یک جور مطرح شود.»
در پی این موضوع، حسن کیائیان مدیر نشر چشمه در بخشهایی از مطلبی که نسخهای از آن به خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، ارسال شده، در پاسخ به اظهارت بهمن دری نوشته است:
۱. از زمان ابلاغ شفاهی تعلیق این انتشارات(۹۰/۱۰ / ۱۸) تاکنون دوبار موفق به دیدار جناب آقای دری شدم که در گفتوگوی نخست(۹۰/۱۱ / ۲۸) ضمن شنیدن توضیحات ایشان دربارهی دلایل تعلیق نشر چشمه، مواردی از مشکلات فراراه ناشران را در ارتباط با ممیزی به اطلاع ایشان رساندم که اهم آن این بود که اصلیترین مشکل ممیزی جاری و ساری در آن وزارتخانه ساختاری است و درصدی هم معلول تفاوتی است که در بضاعت ادبی بررسان محترم وجود دارد؛ بنابراین چه بسیارند کتابهایی که به مشکل ممیزی برخوردند؛ ولی چنانچه با نگاهی دیگر یا توسط بررسی دیگری خوانده میشد، اجازه انتشار
مییافت.
از جمله کتاب مورد بحثایشان در آن گفتوگو، این کتاب نمایشنامه است از آقای محمد رحمانیان، کارگردان صاحبنام تئاتر ما، با نام «روز حسین» که به قیام حضرت امام حسین(ع) و جنایاتی که لشگریان یزید نسبت به ایشان و خاندانشان مرتکب شدهاند، پرداخته است. این اثر سومین نمایشنامه از سهگانهای بود که دو بخش اول و دوم آن به نامهای پل و اسبها پیشتر روی صحنه آمده و در برخی از جشنوارههای مذهبی برندهی جوایزی نیز شده بودند. طرح اولیهی این نمایشنامه توسط مسؤولان بخش تئاتر تأیید شده بود و دستنوشتهی آن در سال ۱۳۸۹ جهت انتشار همزمان با اجرای نمایشنامه به
این انتشاراتی سپرده شد که حروفچینی و جهت بررسی تحویل اداره کتاب وزارت ارشاد شد. این نمایشنامه در زمان اجرا به مشکل برخورد و مؤلف پس از قطع امید از روی صحنه بردن آن از نشر چشمه خواست تا از انتشار آن انصراف دهد و این انتشاراتی هم در همان زمان طی نامهای به ادارهی کتاب خواستار عودت اثر به ناشر شد و به این ترتیب، پروندهی کتاب بسته شد.
در آن مقطع، اجرا نشدن نمایشنامه با اظهارنظرات گوناگونی مواجه شد و برخی از کارشناسان این اثر را یکی از مهمترین آثار درام در ادبیات معاصر نامیدند و از جناب آقای دکتر حسینی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواهان رفع مشکل آن شدند. جناب آقای دکتر حسینی در همان تاریخ در گفتوگویی که هنوز بر روی سایتهای مختلف وجود دارد، دربارهی این اثر اظهارنظر کردند که: «نمایشنامه مشکلاتی داشت که هنرمند حاضر نشد اطلاعات لازم را انجام دهد و بنابراین طبیعی است که این نمایش اجازهی به صحنه رفتن پیدا نکند.» ملاحظه میکنید که جناب آقای دکتر حسینی معتقد بودند این
نمایشنامه مشکلاتی دارد و کل آن را مردود ندانستند.
۲. احتمالاً به دلیل زمان زیادی که از جلسهی اینجانب با جناب آقای دری گذشته جزییات گفتوگو را به یاد ندارند. بنده در زمان ملاقات با ایشان این اثر را خوانده بودم و حتا فرازی از کتاب را به عنوان بخشی از پیام آن برای ایشان بازگو کردم(که امیدوارم با این توضیح آن را به یاد آورده باشند).
او در ادامه به بیان فراز نقلشده در آن دیدار پرداخته و سپس نوشته است: چه کسی میتواند این قسمتهای کتاب را بخواند و متأثر نشود؟ و به معاون محترم فرهنگی عرض کردم که وقتی نویسندهای در چند سطر با این زیبایی و تأثیرگذاری سخن از حقانیت، مظلومیت و نیز محبوبیت حضرت اباعبدالله میراند، مشخص است که سمتوسوی کتاب و پیام اصلی آن چیست. باقی مطالب شاخوبرگ آن است و حتا چنانچه بررسان محترم شما با جمله یا جملاتی از این اثر مشکل داشته باشند، زیبندهتر آن بود که نسبت به جرحوتعدیل این جملات اقدام میشد.
۳. در شهر زادگاهم در ایام عزاداری محرم دیدهام حتا کسانی را که از اقلیتهای دینی بودهاند و جهت همراهی با عزاداران حسینی لباس سیاه میپوشیدند. آن وقت چطور ممکن است ناشری که درصدد انتشار کتابی دربارهی روز عاشوراست، هدف دیگری به غیر از پیام اصلی کتاب که در بالا آمده است داشته باشد؟ همانطوری که گفتم، سوءتفاهم پیشآمده بیشتر ناشی از عدم دریافت پیام اثر بود که در قالب نمایشنامه ارائه شده بود.
۴. جناب آقای دری در گفتوگوی خود دربارهی تخلف دیگر نشر چشمه گفتهاند که کتاب غیرمجازشدهای را به نام ناشر دیگری ارائه دادهایم. شاید ایشان اطلاع ندارند که وقتی کتابی غیرمجاز اعلام میشود، از نظر ناشران باسابقهای که مایل به فعالیت در چهارچوب قوانین هستند، مسألهی انتشار آن منتفی میشود. در این صورت، مؤلف یا مؤلفانی هستند که بخواهند اثر خود را از ناشر پس بگیرند. در این صورت اختیار این آثار با صاحبان آنهاست و دیگر ربطی به ناشر قبلی ندارد که صاحب اثر برای دریافت اجازهی آن از طریق ناشر دیگری اقدام کندیا خیر.
۵. ایشان گفتهاند که حجم زیادی از کتابهای نشر چشمه غیرمجاز اعلام شده است؛ در حالیکه براساس آمار موجود، طی دو سال گذشته کمتر از ۲۰درصد کتابهای ارائهشده توسط این انتشاراتی جهت بررسی از سوی ادارهی کتاب غیرمجاز اعلام شده است و این با توجه به سختگیریهای بعضاً غیرمتعارفی است که در مورد نشر چشمه در سالهای اخیر اعمال شده است. میتوانیم نام کتابهایی را ببریم که جهت بررسی از سوی ما به ارشاد ارائه شده و چاپ آنها غیرمجاز اعلام شده و ترجمه یا ترجمههای دیگری از آن بدون کوچکترین اصلاحاتی منتشر شده است.
۶. بیش از پنج ماه از شروع تعلیق این انتشاراتی میگذرد و در حقیقت پاداش ۳۰ سال کارکردن در چهارچوب قوانین جاری به نشر چشمه داده شده است؛ ناشری که در این ۳۰ سال حتا یک صفحه کتاب بدون مجوز منتشر نکرده است.
كيائيان در پايان به سكوت نشر چشمه در اين جريان اشاره كرده و آن را آگاهانه و با اميد به حل مشکل از مجراي قانون و با هدف حفظ آرامش در فضاي نشر کشور توصيف كرده است.
شناسه خبر:
۱۱۰۶۴۵
متن و حاشیه ماجرای لغو امتیاز نشر چشمه
مدیر نشر چشمه دربارهی اظهارت معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دربارهی این انتشارات مبنی بر لغو امتیاز آن، توضیحاتی ارائه کرد.
۰