
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، امروز ۱۵ مه وارد ترکیه شد؛ سفری که با هدف حضور احتمالی در مذاکرات آتشبس با روسیه صورت گرفته است، در حالی که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، از حضور در این گفتوگوها خودداری کرده است.
هواپیمای زلنسکی در فرودگاه آنکارا به زمین نشست و او ابتدا قرار است در پایتخت ترکیه با رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور این کشور، دیدار کند.
زلنسکی در فرودگاه به خبرنگاران گفت که هیئت اعزامی اوکراین «در بالاترین سطح» است و شامل آندریی سیبیها، وزیر امور خارجه، نمایندگانی از ارتش و دفتر ریاستجمهوری، و نیز رؤسای «تمامی نهادهای اطلاعاتی» کشور میشود.
از سوی دیگر، هیئتی از روسیه نیز برای گفتوگوهای صلح وارد استانبول شده، اما بدون پوتین. کرملین تأیید کرده که پوتین به ترکیه سفر نخواهد کرد و مذاکرات را ولادیمیر مدینسکی، دستیار ریاستجمهوری روسیه، رهبری خواهد کرد.
دیدار زلنسکی و اردوغان
به گفته منبعی نزدیک به دفتر ریاستجمهوری اوکراین، زلنسکی پس از دیدار با اردوغان درباره گامهای بعدی در مذاکرات با روسیه تصمیمگیری خواهد کرد.
زلنسکی پس از ورود به آنکارا گفت: «ما باید بفهمیم سطح هیئت روسیه چیست، اختیارات آنها تا چه اندازه است و آیا واقعاً قدرت تصمیمگیری مستقل دارند یا نه. چون همه میدانند چه کسی در روسیه تصمیم نهایی را میگیرد.» او افزود به نظر میرسد مسکو هیئتی «صوری» فرستاده باشد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در ابتدا نسبت به نتایج مثبت این نشست ابراز خوشبینی کرد و گفت اگر پیشرفتی حاصل شود، ممکن است در ۱۶ مه به آن بپیوندد.
زلنسکی در مصاحبهای با مجله اشپیگل گفته بود: «من واقعاً باور ندارم که پوتین جرات حضور در این مذاکرات را داشته باشد؛ بهنظر میرسد که او ترسیده است.»
پیشتر، میخایلو پودولیاک، مشاور زلنسکی، در ۱۳ مه گفته بود که در صورت غیبت پوتین، رئیسجمهور اوکراین با مقامات سطح پایین روسیه در استانبول دیدار نخواهد کرد، چرا که چنین مذاکراتی بیفایده خواهد بود.
با این حال، واشنگتنپست گزارش داد که مقامات آمریکایی و اروپایی از زلنسکی خواستهاند بدون توجه به حضور یا عدم حضور پوتین، در گفتوگوهای استانبول شرکت کند.
در حالی که نشست ۱۵ مه قرار نیست در سطح ریاستجمهوری برگزار شود، یک دیدار میان زلنسکی و پوتین میتواند نشانهای از گشایش در روند متوقفشده مذاکرات صلح باشد. زلنسکی و پوتین تنها یکبار، در سال ۲۰۱۹ در نشست نرماندی چهار در فرانسه، بهطور حضوری ملاقات کردهاند و از آن زمان تاکنون هیچ دیدار مستقیمی نداشتهاند.
زلنسکی تأکید کرده که در صورت گفتوگو با پوتین، محور اصلی مذاکرات باید آتشبس بدون قید و شرط و تبادل کامل اسرا میان دو کشور باشد.
هنوز مشخص نیست که آیا زلنسکی در صورت غیبت پوتین، در مذاکرات استانبول شرکت خواهد کرد یا خیر.
اوکراین و متحدانش پیشتر پیشنهاد آتشبس بدون قید و شرط ۳۰ روزه از ۱۲ مه را به عنوان گام نخست در مسیر صلح ارائه کردهاند، اما روسیه تاکنون به این پیشنهاد پاسخی نداده است.
چه کسانی دیگر به ترکیه سفر کردهاند؟
اگرچه دیدارهای رسمی بیشتری اعلام نشدهاند، اما نمایندگانی از اوکراین، آمریکا و روسیه نیز وارد ترکیه شدهاند.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در ۱۴ مه وارد ترکیه شد و با سیبیها در آنتالیا دیدار کرد. سیبیها همچنین با مارک روت، دبیرکل ناتو، و همتای ترکیهای خود، هاکان فیدان، دیدارهایی داشته است.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، قرار است در ۱۶ مه همراه با روبیو به استانبول سفر کند تا در گفتوگوهای مرتبط با اوکراین شرکت کند.
کرملین نیز فهرست اعضای هیئت روسی را شامگاه ۱۴ مه منتشر کرد. علاوه بر مدینسکی، هیئت روسیه شامل میخائیل گالوزین (معاون وزیر خارجه)، ایگور کوستیوکوف (رئیس اطلاعات نظامی)، و الکساندر فومین (معاون وزیر دفاع) است.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، و یوری اوشاکوف، دستیار سیاست خارجی پوتین، در این مذاکرات حضور نخواهند داشت.
تاکنون هیچ گزارش رسمی از دیدارهای برنامهریزیشده میان مقامات اوکراینی، آمریکایی و روسی منتشر نشده است.