اسرائیل از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ درحالی جنگ نسلکشی خود علیه فلسطینیها در نوارغزه را آغاز کرد که جاهطلبیهایش گشودن جبهههای دیگری در لبنان و سوریه و همچنین، تجاوز نظامی به ایران را درپی داشت.در بطن این جنگها و گشودن جبهههای متعدد «صهیونیسمدینی» قرار دارد که حالا به دستاویزی برای نتانیاهو تبدیلشده تا در کنار قدرت، هر تجاوز و جنایتی را توجیه کند و در پوشش آنها شعار احیای «اسرائیل بزرگ» را سر دهد.در جدیدترین اظهارات، نتانیاهو گفت که احساس میکند، در «مأموریتی تاریخی و معنوی» است و به «اسرائیل بزرگ» شامل سرزمینهای فلسطینی و «بخشهایی از اردن و مصر» ایمان و باور دارد.اما ایده «اسرائیل بزرگ» از کجا آمده و چگونه صهیونیستهایدینی آن در اسرائیل آن را به دستاویزی نهفقط برای آوارگی فلسطینیها در نوارغزه و کرانهباختری، بلکه اشغال سرزمینهای عربی کردند؟
دروغی تحتعنوان وعده الهی
پایهواساس ایده «اسرائیل بزرگ» به ادعای یهود درباره وعدهای بازمیگردد که میگویند، خدا به حضرت ابراهیم(علیهالسلام) درباره بخشیدن سرزمینی از رودخانه «عریش» تا رودخانه بزرگ داد تا دستاویزی رژیمصهیونیستی برای اشغال فلسطین شود.با وجود اجماع صهیونیسم درباره این وعده الهی، اما درباره جزئیات این سرزمین اختلافنظر وجود دارد و هر گروه برداشت خاص خود از مرزهای «اسرائیل بزرگ» را دارد.اولین اختلاف تعریف رود عریش و رودخانه بزرگ بود. پساز سالها اتفاق حاصلشد که «رودخانه بزرگ» همان رود «فرات» در عراق است، اما هنوز اجماعی درباره رود عریش حاصلنشده، برخی آن را «وادی عریش» در شبهجزیره سینا و گروهیدیگر رودخانه «نیل» در وسط مصر میدانند.
تأسیس اسرائیل
براساس این وعده دروغین، باندهای صهیونیستی سال ۱۹۴۸ فلسطین را اشغال و فلسطینیها را آواره کردند و برخی از آنها مانند «سازمان آرگون» از همان ابتدا شعار «اسرائیل» بزرگ سر داد.«دیوید بنگورین»، اولین نخستوزیر اسرائیل اعتقاد بسیاری به این «اسرائیل بزرگ» داشت و همواره از آن سخن میگفت. وی در سال ۱۹۶۸ در سخنانی تأکید کرد: «نقشه کنونی فلسطین، نقشه قیمومیت است، ملت یهود نقشه دیگری دارند و این وظیفه جوانان یهودی است که آن را از تورات گرفته، محقق کنند: "ای اسرائیل، از دجله تا نیل را به تو بخشیدیم".»
جنگ ۱۹۶۷ خوابهای خفته را بیدار میکند
جنگ ۶۷ و اشغال کرانهباختری، نوارغزه، شبهجزیره سینا و بخشهایی از جولان سوریه، مجددا رؤیاهای جاهطلبانه صهیونیستها را زنده کرد. یکماه بعد از این جنگ، جنبش «سرزمین اسرائیل بزرگ» توسط سیاستمداران و اندیشمندان صهیونیست تأسیس شد. این جنبش خواهان حفظ مناطق اشغالی و شهرکسازی در آنها شد.این جنبش در سال ۱۹۷۳ به حزب لیکود پیوست تا با ۳۹ کرسی در انتخابات کنست آن سال پیروز شود که بیشترین کرسیهای احراز شده توسط راستهایصهیونیست در کنست تا آنزمان بود.
جنگ ۱۹۷۳ و بهقدرترسیدن راستها
جنگ ۱۹۷۳ نقطهعطفی در تاریخ «صهیونیسمدینی» در اسرائیل بود. شکست اسرائیل و عقبنشینی از سینا شوک بزرگی به طرفداران شهرکسازی بود.این شکست همچنین، به قدرتگیری راستهایصهیونیست در اسرائیل و ادغام کامل جنبش «اسرائیل بزرگ» در داخل حزب لیکود منجر شد که پیروزی لیکود در انتخابات سال ۱۹۷۷ را در پی داشت. با این پیروزی راستها و مذهبیها اولین کابینه راستگرای اسرائیل را تشکیل دادند.«جوئل گرینبرگ»، نویسنده و روزنامهنگار آمریکایی میگوید: «بذر ایده اسرائیل بزرگ در سال ۱۹۷۷ کاشتهشد، زمانیکه مناخیم بگین حزب لیکود را برای اولینبار به قدرت رساند.»گرینبرگ میافزاید: «از جنگ ۱۹۶۷ بگین وعده الحاق کرانهباختری(یهودا و سامره) و گسترش شهرکسازی را داد.»در همیندوره، «مائیر کاهانا»، خاخام افراطگرایصهیونیست راستگرای «کاخ» را تأسیسکرد. در اساسنامه کاخ آمدهبود، اسرائیل از آن یهود است و فلسطینیها باید از با زور راندهشوند.کاهانا در سال ۱۹۸۰ پس از افشای اطلاعاتی مبنی بر اینکه موادمنفجره و سلاحهایی را برای حمله به فلسطینیها در کرانهباختری گردآوری بازداشت شد، اما ۷ ماه بعد بهدستور بگین آزاد شد.کاهانا خواهان تخریب مسجدالاقصی و ساخت معبد سوم روی آن را دادهبود. کاخ اگرچه از مشارکت سیاسی در انتخابات منع شد، اما در عمق جامعه صهیونیستها نفوذ کرد و در قالب احزاب دیگر، مانند «قدرت یهود»، به رهبری «ایتامار بنگویر» وارد عرصه سیاسی اسرائیل شد. بنگویر از مریدان کاهاناست که از ۱۶ سالگی به کاخ پیوستهبود.
طرح ینون
تا آنزمان اسرائیل به «وعده الهی درباره اسرائیل بزرگ» در جنایت علیه فلسطینیها و آوارهکردن آنها متوسل میشد، اما در سال ۱۹۸۲ «کیوونیم»، نشریه سازمان جهانی صهیونیسم، یکهفته پساز حمله اسرائیل به لبنان مطالعهای با عنوان «راهبرد اسرائیل برای دهههشتاد» منتشر کرد.این راهبرد را «اودید ینون»، مشاور وقت «آریل شارون» تدوینکرده بود و تجزیه کشورهای عربی با برافروختن آتش اختلافات داخلی در آنها را شاملمیشد.طرحینون میگفت، اسرائیل در دهههشتاد نیازمند رویکرد جدیدی برای تحقق اهداف داخلی و خارجیاش ازجمله تحقق رؤیای اسرائیل از نیل تا فرات است. ینون اعتقاد داشت، جهان عرب و اسلام متشکل از ۱۹ کشور، آمیزهای از اقلیتها و طوایف ناهمگن و درگیر است که ازیکسو، چالشی برای اسرائیل و از سویدیگر، فرصتی برای آن است.پایهواساس طرح ینون تضعیف و تقسیم کشورهای عربی و تأسیس «اسرائیل بزرگ» را تشکیل میدهد که بخشهایی از لبنان، سوریه، اردن، عراق، مصر و عربستان را شاملمیشود.در این طرح، عراق به یک دولت کُردی و دو دولت سنی و شیعی و لبنان، سوریه، مصر، ایران، ترکیه، سومالی، پاکستان و کشورهای شمال آفریقا به دولتهای کوچک بر پایه طایفهای و فرقهای تقسیم میشوند و باید بهگونهای ضعیف بمانند که ادامه بقای آنها در گرو حمایت اسرائیل از آنها باشد.
مخالفت با اسلو و خروج از غزه
در ادامه صهیونیسمدینی از توافقنامه اسلو انتقاد کرد. این انتقاد در ترور «اسحاق رابین»، نخستوزیر اسرائیل در سال ۱۹۹۵ توسط «ایگال آمیر» از دستپروردگان همین مکتب نمود پیداکرد. دستور شارون بر خروج یکطرفه از نوارغزه در سال ۲۰۰۵ نیز شوک بزرگی برای آنها بود.از آن زمان، صهیونیسمدینی همه توانش را برای نفوذ در سیاست و ارتش بهکار برده و احزاب متعددی مانند «خانه یهودی» به رهبری «نفتالی بنت»، «قدرت یهودی» به رهبری بنگویر و «صهیونیسمدینی» به رهبری اسموتریچ را تأسیس کرد. همچنین حضور خود در ارتش و نیروی پلیس را طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ از ۱۵٪ به ۴۳٪ افزایش داد. این جریان مدعی الحاق کرانهباختری و نوارغزه و اشغال کشورهای عربی جهت تأسیس «اسرائیل بزرگ» است و طی انتخابات ۲۰۲۲ راستگراترین کابینه اسرائیل توسط نتانیاهو را تشکیلداد.بزلل اسموتریچ و ایتامار بنگویر ازجمله مهمترین وزرای راستافراطی کابینه نتانیاهو هستند. برای نخستینبار در مارس ۲۰۲۳ اسموتریچ طی حضورش در پاریس از نقشه «اسرائیل بزرگ» رونمایی کرد که اردن را دربرمیگرفت.
اسرائیل بزرگ بعداز ۷ اکتبر
فروپاشی افسانه بازدارندگی اسرائیل بعداز ۷ اکتبر رشد گرایشات افراطی میان صهیونیستها و قدرتگیری «صهیونیسمدینی» را درپی داشت که خواستار الحاق نوارغزه و کرانهباختری به اسرائیل است.فروپاشی نظام در سوریه، ادامه حضور در بخشهایی از جنوبلبنان توهم تأسیس اسرائیل بزرگ را دوباره جانبخشیده تا نتانیاهو با موجسواری روی آن خود را در قدرت حفظ کند.براساس ادعای نتانیاهو نقشه «اسرائیل بزرگ» کشورهای اردن، لبنان، سوریه و شبهجزیره سینا و دلتای نیل در مصر در امتداد کانال سوئز و شمالغربی قاهره؛ کویت و عراق را شامل میشود تا دسترسی اسرائیل به خلیجفارس را فراهم کند.این نقشه همچنین، بخش بزرگی از شمال غربی عربستان، شامل کریدوری به عرض بیشاز ۱۰۰ مایل در امتداد دریایسرخ بهسمت جنوب و بهطول بیشاز ۴۵۰ مایل از خلیجعقبه تا مدینهمنوره و کشورهای سوریه و لبنان و استانهای هاتای، آدانا و مرسین در جنوب ترکیه را در برمیگیرد.