
بلافاصله پس از توقف درگیری میان رژیم صهیونیستی ، آمریکا و ایران در ماه ژوئن، بحثهایی در مورد توانایی تهران برای بازسازی برنامه هستهایاش آغاز شد. سران این کشور چندین مسیر برای بازگرداندن یا تغییر پیکربندی برنامه هستهای خود دارند که برخی واقعبینانهتر یا پرخطرتر از بقیه است. بنابراین، واشنگتن باید بر شکلدهی به مسیری که آنها انتخاب میکنند تمرکز کند، نه اینکه این احتمال را به طور کلی نادیده بگیرد.
«ریچارد نفیو» مقام سابق دولت آمریکا که بهعنوان معمار تحریمهای ایران در دولت «باراک اوباما» رئیس جمهور اسبق ایالات متحده شناخته میشود، با این مقدمه و در یادداشت خود برای اندیشکده «موسسه واشنگتن» خاطرنشان کرد: دولت ترامپ پس از حمله به تاسیسات هستهای ایران، در ابتدا ادعا کرد که برنامه هستهای آن «کاملاً نابود شده» و تهران تصمیم به بازسازی قابلیتهای غنیسازی اورانیوم خود نخواهد گرفت که اساساً مانع از هرگونه جدول زمانی تخمینی برای بازسازی احتمالی میشود.
نفیو ادامه داد: با این حال، اندکی پس از آن، لحن ایالات متحده همزمان با اینکه سیا، اسرائیل، فرانسه، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و دیگران بهطور متفاوتی به این نتیجه رسیدند که ایران ممکن است ظرف چند ماه یا چند سال به نوعی پیشرفت هستهای دست یابد، تغییر کرد.
مقام سابق آمریکایی با اشاره به اینکه برخی مقامات ایران خسارات وارد شده به تاسیسات هستهای خود را متوسط یا حتی ناچیر توصیف میکنند، نوشت: این نتیجهگیریهای متفاوت میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله دشواری انجام ارزیابیهای خسارت جنگی برای حملات هوایی علیه سایتهای عمیقاً مدفون ایران. با این حال، بزرگترین تفاوت میتواند، این باشد که به نظر میرسد هر یک از این ارزیابیها از معیارهای متفاوتی برای معنای «بازسازی» استفاده میکنند.
دیپلماسی، بهترین راه تعامل با برنامه هستهای ایران
نفیو با ادعای اینکه «ایران احتمالاً اورانیوم غنیشده با غلظت بالا و تجهیزات فرآوری شیمیایی مورد نیاز برای تبدیل این ماده به چندین بمب خام را در اختیار دارد» به واشنگتن توصیه کرد: مقامات آمریکایی باید از هرگونه اظهارات دیگری که این سوال را مطرح میکند که آیا ایران میتواند برنامه هستهای خود را بازسازی کند یا خیر، خودداری کنند، مگر اینکه خلاف آن بهطور قطعی ثابت شود. دولت ترامپ باید با این فرض عمل کند که ایران توانایی بازسازی برنامه هستهایاش را به نوعی دارد و ممکن است این کار را انجام دهد.
او در بخش پایانی یادداشت خود با تاکید بر اینکه «دولت ترامپ پس از تشخیص گزینه انتخابی ایران برای بازسازی برنامه هستهای خود میبایست با اعمال کنترلهای صادراتی و ممنوعیتهای انتقال فناوری به کاهش توانایی ایران در اجرای هر یک از این گزینهها کمک و از آن پیشگیری کند»، دنبال کردن دیپلماسی را بهترین راه برای کنترل برنامه هستهای ایران توصیف و تاکید کرد که یک توافق هستهای جدید با مفاد بازرسیهای سرزده، همچنان موثرترین راه برای رسیدن به این هدف است.