همزمان با نزدیک‌شدن نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» (FDD) در واشنگتن نشستی برگزار کرد تا راه‌های استفاده آمریکا از نهادهای بین‌المللی برای افزایش فشار بر ایران را بررسی کند.در این نشست، جاناتان اسکانزر (مدیرعامل بنیاد)، ریچارد گلدبرگ (مشاور ارشد)، کریگ سینگلتون (مدیر برنامه چین) و مارک مونتگومری (مدیر آزمایشگاه فناوری و سایبری) حضور داشتند. این تیم کارشناسی، ایران را نه تنها در سطح تاکتیکی بلکه در سطح سیاسی نیز «چالش راهبردی» برای آمریکا و متحدانش توصیف کرد؛ به‌ویژه در عرصه سازمان‌های چندجانبه نظیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) و شورای امنیت سازمان ملل.یکی از محورهای اصلی این گفتگو، نقش رافائل گروسی دبیرکل آژانس بود. به گفته کارشناسان حاضر، گروسی حتی به‌عنوان گزینه احتمالی دبیرکلی سازمان ملل نیز مطرح است. دلیل این ارزیابی، «مدیریت پرونده هسته‌ای ایران در راستای دستورکار آمریکا و هماهنگی کامل با سیاست‌های واشنگتن» عنوان شد. آنان گروسی را فردی دانستند که بدون ایجاد تنش‌های زائد، توانسته به شکل مؤثر نقاط ضعف ایران را شناسایی و آشکار کند؛ رویکردی که از نگاه آمریکا «مزیتی راهبردی» به شمار می‌رود.این نشست همچنین تأکید داشت که عقب‌نشینی‌های هسته‌ای ایران، در واقع دستاوردی برای واشنگتن بوده است. از منظر تحلیلگران FDD، «دیپلماسی گروسی» موجب شد محدودیت‌های ایران برجسته شود و همین امر برای آمریکا نوعی «پیروزی نرم‌افزاری» یا موفقیت بر پایه قدرت نرم تلقی گردد.
کارشناسان در همین راستا تأکید کردند که آمریکا باید تمرکز خود را بر تأثیرگذاری بر آژانس‌های تخصصی بگذارد، نه شخص دبیرکل؛ چرا که پرونده هسته‌ای ایران ارتباط مستقیمی با کارکرد نظارتی آژانس دارد و به این ترتیب، تضمین رهبری‌ای متمایل به غرب در این نهادها، به طور غیرمستقیم ایران را محدود خواهد کرد. البته، ایشان نگرانی خود را درباره حضور معاون چینی دبیرکل آژانس ابراز کردند و توضیح دادند که وجود ساختار نظارتی چندجانبه تحت نفوذ قدرت‌هایی مانند چین و روسیه که منافعشان با ایران همسوست، می‌تواند روند کار را پیچیده سازد. بنابراین، آمریکا می‌تواند از طریق تأمین مالی این نهادها، نفوذ و تأثیر مورد نظر خود را اعمال کند؛ چرا که «اگر قرار است میلیاردها دلار از صندوق عمومی سازمان ملل هزینه شود، این اهرم مالی باید در جهت اعمال اصلاحات مطلوب یا اتخاذ اقدامات محدودکننده مرتبط با ایران به کار گرفته شود.»
مقابله با ایران به واسطه نهادهای حقوقی
کارشناسان در این نشست، ایران را چالشی دائمی و چندبعدی توصیف کرده و تأکید کردند که مقابله مستقیم با آن راهکار مناسبی نیست؛ بلکه باید در نهادهای بین‌المللی، به‌ویژه سازمان ملل، بر نظارت فنی، تدوین قواعد و ایجاد ائتلاف‌ها تمرکز شود. به باور ایشان، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقش اهرمی اصلی در این زمینه دارد و آمریکا باید اطمینان حاصل کند که ساختارهای رهبری و عملیاتی آژانس همچنان همسو با منافع غرب باقی می‌مانند؛ چرا که «این رویکرد مؤثرترین شیوه برای رصد و تأثیرگذاری بر برنامه هسته‌ای ایران است.»
پیشنهادات دوازده‌گانه بنیاد دفاع از دموکراسی برای مقابله با ایران
کارشناسان بنیاد دفاع از دموکراسی تأکید کردند که ایران به طور غیرمستقیم با تمامی منازعات منطقه‌ای ارتباط دارد و توانمندی‌ها و اهداف آن در هم‌آمیخته با مسائل جاری در غزه، سوریه و دیگر تحولات امنیتی خاورمیانه است. ایشان ایران را چالشی پیچیده اما قابل مدیریت دانسته و پیشنهادات عملی زیر را برای مدیریت این تهدید مطرح کردند:
- حمایت از ریاست رافائل گروسی در آژانس برای تداوم تعامل دیپلماتیک با ایران؛
- تقویت نفوذ آمریکا در تصمیم‌گیری‌ها و تحقیقات آژانس به منظور افزایش اطلاعات درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران؛
- نظارت دقیق بر معاون دبیرکل و تأثیرگذاری در انتخاب کارکنان آژانس برای جلوگیری از هرگونه اخلال در روند نظارت بر ایران؛
- پیوند دادن کمک‌های مالی آمریکا به اصلاحات و شفاف‌سازی‌های لازم یا تشدید تحریم‌ها علیه ایران؛
- بهره‌گیری از اختیارات بودجه‌ای برای جهت‌دهی به اولویت‌های سازمان ملل و به‌ویژه آژانس در قبال ایران؛
انجام کمپین‌های تبلیغاتی علیه بدرفتاری هسته‌ای ایران در مجمع عمومی سازمان ملل و دیگر مجامع بین‌المللی؛
- برجسته‌سازی تلاش‌های آمریکا و تروئیکای اروپایی برای جلوگیری از توسعه تسلیحات هسته‌ای توسط ایران؛- نمایش دیپلماسی چندجانبه به عنوان موفقیتی آمریکایی و ایجاد مشروعیت برای تحمیل انزوای دیپلماتیک بر ایران؛
- تقویت ائتلاف‌ها در آژانس و کمیته‌های مختلف سازمان ملل برای افزایش تحقیقات و صدور قطعنامه‌های قوی‌تر علیه ایران؛
- مقابله با تلاش‌های چین و روسیه در جهت تأثیرگذاری بر استانداردهای فنی و هنجارهای سازمان ملل یا رای‌گیری به نفع ایران؛
- هماهنگ‌سازی متحدان در قالب ابتکارعمل‌های امنیتی منطقه‌ای برای کاهش برتری‌های ایران؛
- تمرکز بر فعالیت‌های تبلیغاتی با برجسته کردن اقدامات ایران در منطقه که به بهانه تحریم یا نظارت سخت به اجرا گذاشته می‌شود، البته با پشتیبانی اطلاعاتی فراتر از مکانیسم‌های سازمان ملل.
این گفتگوی تخصصی جامع، بر این نکته تأکید داشت که ایران نه تهدیدی نظامی مستقیم بلکه چالشی دیپلماتیک و بروکراتیک است. از این رو، می‌توان برنامه هسته‌ای و نفوذ منطقه‌ای ایران را بدون ورود به رویارویی مستقیم محدود کرد و همزمان از همراهی چین و روسیه با این تهدید بزرگ در خاورمیانه جلوگیری نمود.
